No pain no gain?!

• FTA's
• Hoger onderwijs

Alles over pijn en pijnstillers

No Pain, No Gain?!

Rangschik onderstaande pijnstillers van 

zwak- naar sterkwerkend

Wat is pijn?

1. Zenuwuiteinden in spieren/huid/ gewrichten worden gestimuleerd

2. Signaal wordt doorgegeven aan ruggenmerg en vervolgens aan hersenen

3. Hersenen interpreteren het signaal (pijnsensatie) en sturen bericht terug
= pijnsensatie en reactie

Soorten pijn

Acute pijn

• Alarmteken: beschermende functie
• Door duidelijk letsel
• Bv. operatie, brandwonde ...

Chronische pijn

• Pijn langer dan 3 maanden
• Geen beschermende/helende functie: 

        wonde is genezen

• Geen duidelijk letsel aantoonbaar
• Bv. rugpijn

Soorten pijn

Nociceptieve pijn

• = pijn bij letsel door activering zenuwstelsel
• Bv. hand op hete plaat

Inflammatoire pijn

• = ontstekingspijn
• Bv. reuma

Neuropathische pijn

• = pijn door beschadiging zenuwstelsel
  
• Bv. pijn door hernia

Nociplastische = dysfunctionele pijn

• = pijn zonder aanwijsbare oorzaak
  
• Bv. fibromyalgie

Meten van pijn

VAS schaal = visual analogue scale

Behandeling van pijn

Volgens pijnladder WHO (Wereldgezondheidsorganisatie)

Behandeling van pijn

Trap 1: geen opioïd

• Paracetamol (Dafalgan)
• NSAIDS

Behandeling van pijn

Trap 1: geen opioïd

Paracetamol = Dafalgan

• Pijnstillend en koortswerend
• Nauwelijks bijwerkingen bij normaal gebruik

       kan langdurig gebruikt worden

• Max. dosis (2-)3-4 g per dag
• Indien langdurig te hoge dosis: risico op leverfalen!

 

Behandeling van pijn

Trap 1: geen opioïd

• Paracetamol (Dafalgan)
• NSAIDS

Welke van onderstaande pijnstillers behoort NIET tot de NSAIDS?

1. Naproxene
2. Ibuprofen
3. Gambaran
4. Novalgine

Behandeling van pijn

Trap 1: geen opioïd

NSAIDS = niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen

• pijnstillend, koortswerend en ontstekingsremmend
• bijwerkingen! O.a. maagbloeding (vaak combinatie met maagbeschermer tijdens behandeling)

Behandeling van pijn

Trap 1: geen opioïd

Novalgine: wanneer andere pijnstillers (bv. NSAID's) niet aangewezen zijn

• Contra-indicaties NSAID: o.a. actieve maagbloeding, ernstige nier- of leverlijden/hartfalen
• Pijnstillend, koortswerend en gering ontstekingsremmend
• Vnl. gebruikt bij orthopedische prothesechirurgie

Behandeling van pijn

Trap 2: zwak opioïd

Welke van onderstaande pijnstillers behoort NIET tot de zwakke opioïden?

1. Oxynorm Instant
2. Tradonal
3. Dafalgan Codeïne
4. Zaldiar

Behandeling van pijn

Trap 2: zwak opioïd

Opioïden = afgeleiden van opium

• Classificatie volgens pijnstillend vermogen (zwak, matig, sterk)
• Bijwerkingen: misselijkheid, sufheid (oppassen met rijden!), obstipatie (vaak combinatie met Movicol)

Welke van onderstaande pijnstillers behoort NIET tot de sterke opioïden?

1. Morfine
2. Rivotril
3. Dipidolor
4. Durogesic

Behandeling van pijn

Trap 3: sterk opioïd

Behandeling van pijn

Trap 3: sterk opioïd

verdovingskast!

Opioïdcrisis in VS

Familie Sackler: Perdue Pharma

• zorgde ervoor dat Valium bestverkochte geneesmiddel in jaren '60 en '70 in VS werd
• Bracht later ook OxyContin op de markt
• Formulering met vertraagde afgifte "zou slechts bij 1% verslaving veroorzaken"
• Door slimme en massale marketing: artsen schreven massaal OxyContin voor vanaf eind jaren '90 in VS
• Werkten verslaving in de hand door steeds hogere doseringen op de markt te brengen 

Opioïdcrisis in VS

Gevolgen

Hoeveel Belgen zouden tussen 2006-2017 minstens één opioïd genomen hebben?

1. 1.000
2. 10.000
3. 100.000
4. 1.000.000

Cijfers van RIZIV uit 2017: In België analyseerde het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) het gebruik van vijf opioïden (tramadol, tilidine, oxycodon, fentanyl, piritramide) die zo'n 80 % uitmaken van het totale gebruik van alle vergoedbare opioïden. Tussen 2006 en 2017 is het aantal patiënten dat minstens één van deze vijf

opioïden heeft gebruikt, met 88 % gestegen. Dit komt overeen met 1.104.485 verzekerden, of ongeveer 10 % van alle Belgen.

Bron: https://www.fagg.be/nl/news/flash_vig_news_misbruik_van_opioide_pijnstillers_voor_een_rationeel_gebruik_van_opioiden 

Andere geneesmiddelen bij pijn

Neuropathische pijn: conventionele pijnstillers vaak onvoldoende effect

• Amitriptyline = Redomex (antidepressivum)
• Duloxetine = Cymbalta (antidepressivum)
• Venlafaxine = Efexor-Exel (antidepressivum)
• Clonazepam = Rivotril (anti-epilepticum)
• Gabapentine = Neurontin (anti-epilepticum)
• Pregabaline = Lyrica (anti-epilepticum)
• Topiramaat = Topamax (anti-epilepticum)

Besluit

Belang van stapsgewijs, veilig en efficiënt gebruik 

van pijnstillers!