AGAA C2A Week 8 & 9 - Neuropatische pijn en artrose (tijdens de les)

• assistenten in de gezondheidszorg
• MBO
• Studiejaar 1

Cursus 2A

Neuropatische pijn en anesthesie (week 8 en 9)

Vragen over vorige week? 

Artrose

Reumatoïde artritis

Jicht

Planning vandaag

• Wat is neuropatische pijn (zenuwpijn)?
• Hoe behandelen we neuropatische pijn? 
• Geneesmiddelen en eigenschappen
• Anesthesie
• Opioïdrotatie

Welke symptomen passen bij zenuwpijn?

Symptomen van neuropatische pijn

• Tintelend, prikkelend, branderige pijn
• Soms heftige pijnscheuten (elektrische of schietende pijn)
• Vaak langdurig: weken tot maanden tot jaren
• Doof gevoel
• Pijnlijk bij aanraking (allodynie)
• Soms jeuk, tintelingen
• Wrijven maakt pijnlijker (hyperalgesie)
• Pijnstillers zoals paracetamol en NSAID werken onvoldoende 

Ontstaan van neuropatische pijn

• Ontsteking, zoals bij gordelroos
• Schade aan zenuwen (bijv. door diabetes of alcohol)
• Klem zittende zenuw (zoals bij hernia of carpale tunnel syndroom) 
• Ontstaan van trigeminus neuralgie niet bekend (aangezichtspijn)

Niet medicamenteuze adviezen

Huid niet aanraken, niet wrijven, voorkomen van koude huid

Soms pijnlijke plek warm of juist koud maken

Andere bezigheden, ontspanning

Doorgaan met dagelijkse activiteiten

Blijven bewegen, ook bij pijn (maar mag niet erger worden)

Soms fysiotherapeut en/of psycholoog

Welke medicijnen zijn vaak effectief voor behandeling van neuropatische pijn?

1. paracetamol, NSAID's, opioïden
2. NSAID's, anti-epileptica
3. Anti-epileptica, antidepressiva

Welke bijwerkingen treden vaak op bij medicijnen tegen neuropatische pijn (meerdere antwoorden mogelijk)?

1. Sufheid
2. Bewegingsstoornissen
3. Duizeligheid
4. Misselijkheid

Medicijnen bij neuropatische pijn

Paracetamol en NSAID's vaak onvoldoende werkzaam

Antiepileptica en antidepressiva wel werkzaam

Effect vaak na paar dagen tot weken

Laag starten, rustig verhogen

Bijwerkingen vaak aanwezig: duizeligheid, sufheid, droge mond

Amitriptyline (antidepressivum)

• Tricyclisch antidepressivum (TCA)
• Start met 10 mg
• 's Avonds innemen
• Elke 3-7 dagen verhogen tot 25-75 mg
• Sufheid, droge mond, obstipatie, duizeligheid
• Bij ouderen: nortriptyline

Gabapentine  (anti-epilepticum)

of pregabaline (dosering anders)

• Opbouwen: dag 1 - 1 dd 300 mg, dag 2 - 2 dd 300 mg, dag 3 - 3 dd 300 mg, daarna evt. verder opbouwen.
• Max. dosering afhankelijk van nierfunctie
• Slaperigheid, duizeligheid, ataxie (moeite coördineren bewegingen)

Carbamazepine (anti-epilepticum)

• Vaak bij aangezichtspijn (trigeminus neuralgie)
• Startdosering 200-400 mg verdeeld over de dag
• Onderhoud meestal 
• 600-800 mg/dag, max 1200 mg
• Veel interacties: induceert veel CYP-enzymen
• Bijw.: sufheid, duizeligheid, ataxie

Anesthesie

Algeheel vs. lokaal

Algeheel: 

- Bewerkstelligen van bewusteloosheid

- Het verkrijgen van pijnstilling (analgesie)

- Veroorzaken van spierverslapping

Via inhalatie, intraveneuze of intramusculaire injectie, soms rectaal

Lokaal:

- Plaatselijke gevoelloosheid

T.b.v. kleine ingrepen maar ook grote ingrepen

Vormen van lokale anesthesie

• Oppervlakte-anesthesie: vaak slijmvlies van neus, mond, etc.
• Infiltratie-anesthesie: weefselgebied verdoven, i.c.m. adrenaline
• Geleidingsanesthesie: gebied verdoven bij of in zenuw, bijv. bij kies trekken, operatie aan arm/been
• Epidurale anesthesie: onderlichaam verdoven, bijv. bevalling

Opioïdrotatie

Bij onvoldoende effect of ervaren van bijwerkingen

Switch van ene opioïd naar andere

Bij onvoldoende effect: 

• equi-analgetische dosis

Bij bijwerkingen: 

• 75% van de equi-analgetische dosis

Voorbeeld 1

Patiënt gebruikt oxycodon: 2 dd 15 mg mga en zo nodig 1-6 x per dag 5 mg. Hij heeft veel last van obstipatie die niet goed te behandelen is met macrogol (Movicolon (R)). Na uitvraag blijkt dat patiënt maar 2 x per dag de kortwerkende oxycodon nodig heeft gemiddeld per dag. 

De arts wil meneer omzetten in fentanylpleisters. Welke sterkte zou hij moeten geven? 

Uitwerking voorbeeld 1:

Omzetting is vanwege bijwerkingen, dus 75% van de equi-analgetische dosering. 

Dagdosering is 30 mg per dag (langwerkend). Kortwerkend zo nodig en maar 2 x daags gemiddeld, dus niet meegeteld. 

75% van 30 mg oxycodon is 22,5 mg. Dit komt overeen met een  fentanylpleister van iets meer dan 12 mcg/uur. Dit bestaat niet, dus pleister van 12 mcg/uur lijkt meest geschikt. 

Voorbeeld 2

Patiënt gebruikt 240 mg morfine per dag oraal. Slikken lukt niet goed meer en laatste levensfase is aangebroken. De arts wil graag een infuus met morfine starten in een pomp. Wat moet de inloopsnelheid (ml/uur) van het infuus zijn als de arts een Sendolor zak aanhangt van 10 mg/ml? 

Uitwerking voorbeeld 2

240 mg oraal morfine per dag komt overeen met 80 mg morfine i.v./s.c. per 24 uur. 

Per uur moet er 80 mg/24 uur = 3,3 mg morfine inlopen. 

In een zak zit 10 mg morfine per ml.

3,3 mg/10 mg * 1 ml = 0,33 ml per uur

Toets

Denk aan: 

• Stof in reader + opdrachten 
• Boeken
• Lesson Ups
• Drillster (begrippen)

Wanneer? 10 of 17 januari