H7 Ed.6 Formuleren 1 Dubbelop - vijf vormen van fouten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H7 Formuleren ED6 Dubbelop 

vijf vormen van fouten

1. Dubbelop:

- Onjuiste herhaling 

- Tautologie 

- Pleonasme 

- Contaminatie 

- Dubbele ontkenning 

2. Verwijswoorden:

- Onjuist verwijzen

- Onduidelijk verwijzen   

3. Incongruentie

4. dat/als-constructie

5. Foutieve samentrekking 

6. Foutieve beknopte bijzin 

7. Zinnen onjuist begrenzen

De complete reader!

Aan het eind van dit hoofdstuk

• ... ken je de vijf vormen van dubbelop: onjuiste herhaling, tautologie, pleonasme, contaminatie en dubbele ontkenning;
• ... kun je de vijf vormen van dubbelop herkennen, benoemen en verbeteren;

fouten voorkomen

Voorkom onjuiste herhaling in je zinnen. 

Veelvoorkomende fouten met 'dubbelop' zijn:

Vormen van dubbelop

- Onjuiste herhaling

- Contaminatie

- Tautologie

- Pleonasme

- Dubbele ontkenning 

Dubbelop - je zegt twee keer hetzelfde

onjuiste herhaling: 

Bijvoorbeeld hetzelfde voorzetsel twee keer in dezelfde zin schrijven

Dubbelop 1: onjuiste herhaling

• Een vast voorzetsel wordt twee keer gebruikt. 
• Een deel van een verwijswoord wordt ten onrechte twee keer gebruikt

Dubbelop 1: onjuiste herhaling

Voorbeelden:

• Je klasgenoten gaan zich aan die rotopmerkingen van jou steeds meer aan ergeren. 
• Op zo'n nare opmerking heb ik niks op te zeggen.
• Het in­vul­len van de be­lastingaangifte is iets waarmee veel mensen moeite mee hebben.

Dubbelop 1: onjuiste herhaling

Probeer het eens?

• Het in­vul­len van de be­lastingaangifte is iets waarmee veel mensen moeite mee hebben.
• Dat weet ik allang al!
• Voor een toename van het aantal orgaandonoren zijn de afgelopen jaren al heel wat campagnes voor gehouden.

Vormen van dubbelop

- Onjuiste herhaling

- Tautologie

- Pleonasme

- Contaminatie

- Dubbele ontkenning 

Tautologie

Doel: Voorkom onjuiste herhaling 

Woorden met dezelfde betekenis gebruik je niet in één zin. Geen synoniemen dus in een zin schrijven. 

Dubbelop: Tautologie

Een vorm van herhaling door iets dubbelop te zeggen met 2 woorden die hetzelfde betekenen.

Iets wordt twee keer in andere woorden gezegd waarbij twee woorden van dezelfde woordsoort worden gebruikt. 

Tautologie

Maar ik vind echter dat hij een onaangename man is.

De school eist van de leerlingen dat ze op tijd in de lessen aanwezig moeten zijn.

dus

De school eist van de leerlingen dat ze op tijd in de lessen aanwezig zijn. 

Tautologie

De school eist van de leerlingen dat ze op tijd in de lessen aanwezig moeten zijn.

Goed is: De school eist van de leerlingen dat ze op tijd in de lessen aanwezig zijn. 

Tautologie (dubbelop of stijlfiguur)

Let op: we hebben tautologie in de vorm van een stijlfiguur. Dan wordt de dubbelop gezien als taal waarmee je speelt, zoals bij een stijlfiguur, zoals heironder:

Gratis en voor niets, voor eeuwig en altijd, enkel en alleen.

Tautologie: wat is hier dubbelop?

Tautologie: even + tijdelijk

Verschil tussen Pleonasme en Tautologie

EXTRA INFORMATIE: 

Hoewel een pleonasme en tautologie op elkaar lijken, is er een subtiel verschil. Bij een pleonasme wordt dezelfde eigenschap dubbelop benoemd, terwijl bij een tautologie het begrip herhaald wordt in andere woorden.

Leg uit wat het verschil is tussen een pleonasme en tautologie met behulp van voorbeelden.

Vormen van dubbelop

- Onjuiste herhaling

- Tautologie

- Pleonasme

 - Contaminatie

- Dubbele ontkenning 

Nederlands - havo 4 - Dubbelop!

pleonasme = betekenisherhaling / een deel van de betekenis of van de woordgroep wordt herhaald door een ander uitgedrukt woord (ondubbelzinnig)

nat water

Pleonasme 

- groen gras

- witte sneeuw

ronde cirkel

- nat water

Vormen van dubbelop

- Onjuiste herhaling

- Tautologie

- Pleonasme

 - Contaminatie

- Dubbele ontkenning 

Contaminatie

Een contaminatie is een verhaspeling van twee woorden of uitdrukkingen. Daarom is het een formuleringsfout. Ze worden dan door elkaar gebruikt, waardoor dus een contaminatie ontstaat. 

bijv. 

Je moet dat overnieuw doen! (overnieuw is de contaminatie)

Je moet dat opnieuw doen.

Je moet dat over doen.

EN DAN NOG DE CONTAMINATIE

Contaminatie: dus een samentrekking van twee woorden of woordgroepen die onjuist zijn.

optelefoneren: opbellen en telefoneren

opnoteren: noteren en opschrijven

zich irriteren: zich ergeren of ergens aan irriteren

voorbeeld contaminatie 

Contaminatie

- Een logica die klopt als een bus, of een waarheid die klopt als een koe.

- scheer je weg / tieners de rug smeren

Vormen van dubbelop

- Onjuiste herhaling

- Tautologie

- Pleonasme

- Contaminatie

- Dubbele ontkenning 

Dubbele ontkenning

Een dubbele ontkenning verwijst naar een werkwoord dat al ontkennend van karakter is en wordt aangevuld met een tweede ontkenning in de zin. 

Ik ontken dat ik niet in de buurt was van de supermarkt. 

Voorbeelden van werkwoorden zijn: weerhouden, verbieden, ontkennen, misbruiken, nalaten, etc.

1.2 Dubbele ontkenning

Maar, ook dit zijn dubbele ontkenningen:

• Dubbele ontkenning (- plus - = +)
• Je zegt twee keer dat iets niet zo is. 

Ik maak nooit niet mijn huiswerk (dus altijd) 

Dubbele ontkenning

Dubbele ontkenning

• Samengevat:
• Een dubbele ontkenning is het herhalen van een ontkennend woord.
• Twee ontkennende woorden in 1 zin.
• Door een dubbele ontkenning wordt de uiting positief.

Voorbeelden:

Wij hebben nooit geen problemen. -> Wij hebben altijd problemen.

Zij voelen er niets voor om niets te doen.

Einde 1 dubbelop

Gebruik de volgende website, als je nog extra veel wilt oefenen.

Je kunt ook inloggen in je digitaal lesboek en de dubbelop-fouten oefenen bij H5 formuleren Par. 1 (herhaling onderbouw)

www.cambiumned.nl