Spelling/ Spelling werkwoorden hoofdstuk 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Spelling hs 3

Koppelteken en weglatingsstreepje

- Open je boek op blz. 94

- Open op je laptop of mobiel lessonup.app en voer de 

code  in

Doelen:

- Ik weet wanneer ik een weglatingsstreepje moet gebruiken

- Ik weet wanneer ik een koppelteken moet gebruiken

Wat valt je op aan volgende zinnen?

Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.

Fietsvakanties, werkvakanties en taalvakanties zijn best populair. 

Weglatingsstreepje

Dinsdagavond en woensdagavond ga ik sporten.

Fietsvakanties, werkvakanties en taalvakanties zijn best populair. 

De onderstreepte woorden zijn samengestelde woorden. 

Soms kun je een deel vervangen door een weglatingsstreepje. 

Dan krijg je:

Dinsdag- en woensdagavond ga ik sporten

Fiets-, werk- en taalvakanties zijn best populair

Let op: gebruik geen weglatingsstreepje als je een heel woord weglaat: blauwe sokken en rode sokken: blauwe en rode sokken. 

Noteer het weglatingsstreepje op de juiste plek:

wielerwedstrijden en hardloopwedstrijden

Nog eens:
landbouw en tuinbouw

Kijk eens naar de volgende woorden:

radioomroep

autoongeluk

70jarige

%teken

NoordNederland

haatliefdeverhouding

Koppeltekens gebruiken we:

- in samenkoppelingen, die anders onoverzichtelijk worden

Jip-en-Janneketaal, half-om-halfgehakt

- om leesfouten te vermijden bij klinkers
zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen (maar wel: politieagent)

- bij letters, cijfers en andere tekens, afkortingen en St. of Sint:

$-teken, vmbo-leerling, 70-jarige, tbs-kliniek

- in aardrijkskundige namen met een extra toevoeging
Noord-Brabant, Zuid-Amerika, Midden-Nederland

Koppeltekens gebruiken we:

- bij een functie, rang of titel
assistent-bedrijfsleider, minister-president

- in woorden met de voorvoegsels adjunct-, aspirant-, bijna-, ex-, interim-, kandidaat-, leerling, niet-, non, oud- : non-actief, oud-werknemer

- als het tweede deel van de samenstelling een hoofdletter heeft:
anti-Amerikaans, pro-Amerikaans

- in samenstellingen van twee gelijkwaardige woorden (het ene woord is niet belangrijker dan het andere): hotel-restaurant, zwart-wit, cultureel-maatschappelijk, hink-stap-sprong

Even testen

Waar is het koppelteken juist gebruikt?

1. minijurk
2. mini-jurk

Waar is het koppelteken juist gebruikt?

1. BMIwaarden
2. BMI-waarden

Waar is het koppelteken juist gebruikt?

1. 14 jarigen
2. 14-jarigen

Wat is juist?

1. ex-roker
2. ex roker
3. exroker
4. ëxroker

Wat is juist?

1. mee-ëten
2. mee-eten
3. meeëten
4. meëeten

Noteer het weglatingsteken:

Op die manier kun je exact bepalen welke deelnemer met een wiellengte of neuslengte voorsprong heeft gewonnen.

Noteer het weglatingsteken:

Moderne digitale opnametechnologie en afdruktechnologie maakt dat overbodig.

Doel: ik weet wanneer ik een weglatingsstreepje moet gebruiken

1. Dit kan ik
2. Dit kan ik (nog) niet

Doel: ik weet wanneer ik het koppelteken moet gebruiken

1. Dit kan ik
2. Dit kan ik (nog) niet

MAKEN

Oefenen blz. 95 opdr. 1,2,3

Lastige werkwoordsvormen

Open je boek op blz. 96

Lesdoel:

- Ik kan de persoonsvormen in de tegenwoordige tijd 

op -d en -dt correct spellen.

Lastige werkwoordsvormen: -d of -dt

Bij de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd (pvtt) hoor je vaak niet of je het werkwoord met een -d of met -dt schrijft. Het klinkt immers hetzelfde. De regel is als volgt:

Bij ik of jij achter het ww schrijf je alleen de ik-vorm

Bij jij voor het ww en hij, zij, u en het schrijf je ik-vorm + t:

Ik raad - hij raadt

vind jij - zij vindt

Tip: Vul het werkwoord 'lopen' in op de plaats van het oorspronkelijke ww en je hoort of je een -t moet schrijven.

Vergelijk met 'lopen' 

De ik-vorm van lopen is loop.

De ik-vorm van antwoorden is antwoord.

De ik-vorm van sparen is spaar.

ik loop - ik antwoord - ik spaar

loop jij? - antwoord jij? - spaar jij?

jij loopt - jij antwoordt - jij spaart

hij loopt - hij antwoordt - hij spaart

loopt hij? - antwoordt hij? - spaart hij?

TIP

Houd de theorie bij de hand tijdens het maken van je opdrachten. Je hoeft bij het maken van de opdrachten de theorie nog niet uit je hoofd te kennen. Ga het eerst maar eens toepassen. 

Daarna kun je de theorie gaan leren.

Kies de juiste vorm: Je … toch zeker je spiekende klasgenoot niet?

1. verraad
2. verraadt

Kies de juiste vorm: De vader van het grote gezin … de caravan al dagen van tevoren in.

1. laad
2. laadt

Kies de juiste vorm: Ik … mij momenteel in een lastige situatie.

1. bevind
2. bevindt

Kies de juiste vorm: In de tuin van de buren … de kat de vogels.

1. bespied
2. bespiedt

Kies de juiste vorm: … je dit compromis wel een goede oplossing?

1. vind
2. vindt

Kies de juiste vorm: Normaal gesproken … de verzekering deze inbraakschade.

1. vergoed
2. vergoedt

Noteer de juiste vorm:
1.… (houden) de paraplu stevig vast.
2.De economie … (herstellen) goed.

3. Na een lange wandeling … (belanden) de toerist in een dorp.
4. ...(worden) je vriendin gevraagd?

5. Het meisje …(bloeden) nog hevig.
6. Hopelijk …(gebeuren) er niets ergs.

Huiswerk - zie Magister

Maken

-opdracht 1 t/m 6 op blz. 96-97.