4H_Bewijs_II_schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Bewijs II

Theorie tekstopbouw, alinea, kernzin, verbindingen.

Wat is het onderwerp
voor je bewijs?

Lesdoel

• Theorie tekstopbouw, alinea en kernzin
• Maken en verbeteren van je bouwplan
• Stelling / vraagstelling 
• Schrijven 1e versie 

Betrouwbare bronnen

• de Volkskrant
• Trouw
• NRC Handelsblad
• Elsevier
• De Groene Amsterdammer
• Google Scholar
• Nederlands Dagblad
• Het Parool

Theorie: alinea en kernzin

Alinea:

• Elke tekst is ingedeeld in alinea's.
• Een goed opgebouwde alinea is een afgeronde eenheid. Je snijdt maar één deelonderwerp aan.

Kernzin:

• De zin die het belangrijkste van een alinea weergeeft, noem je de kernzin.
• De kernzin staat meestal aan het begin of aan het eind van de alinea: de rest van de alinea is een uitwerking (een verduidelijking of toelichting). 
• Bij langere alinea´s staat de kernzin  vaak na een overgangszin. De kernzin is dan de tweede zin van de alinea.

Wat is een deelonderwerp?

1. Een onderwerp
2. Een aspect van het onderwerp
3. Een stukje tekst
4. Een kernzin

Waarom horen zinnen in een alinea bij elkaar?

1. Omdat ze over hetzelfde deelonderwerp gaan.
2. Omdat dat handig is.
3. Om de tekst structuur te geven.
4. Dat staat netter.

Wat is een kernzin?

1. De belangrijkste zin van de tekst.
2. Het belangrijkste over het onderwerp.
3. De belangrijkste zin van de alinea.
4. De hoofgedachte van de tekst

LET OP! In een alinea schrijf je de zinnen achter elkaar door!

Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen voor de natuur.

IJskappen smelten en woestijnen rukken op.

Het zeeniveau is de afgelopen honderd jaar vijfentwintig centimeter gestegen.

In sommige gebieden hebben planten en dieren niet genoeg tijd zich aan te passen.

_________________________________________________________________________

Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen voor de natuur. IJskappen smelten en woestijnen rukken op. Het zeeniveau is de afgelopen honderd jaar vijfentwintig centimeter gestegen.  In sommige gebieden hebben planten en dieren niet genoeg tijd zich aan te passen.

WAT IS DE KERNZIN?
Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen voor de natuur. IJskappen smelten en woestijnen rukken op. Het zeeniveau is de afgelopen honderd jaar vijfentwintig centimeter gestegen. In sommige gebieden hebben planten en dieren niet genoeg tijd zich aan te passen.

1. Het zeeniveau is de afgelopen honderd jaar vijfentwintig centimeter gestegen.
2. Klimaatverandering is een van de grootste bedreigingen voor de natuur.
3. In sommige gebieden hebben planten en dieren niet genoeg tijd zich aan te passen.
4. IJskappen smelten en woestijnen rukken op.

Alinea's verbinden HB blz. 65

• Zorg ervoor dat je de alinea's met signaalwoorden/verwijswoorden aan elkaar verbindt. Dit is erg belangrijk, want op die manier wordt de tekst een logisch geheel.
  

Voorbeeld middenstuk: 

• Alinea 3: Allereerst blijkt uit onderzoek dat ...
• Alinea 4: Ten tweede is aangetoond door....dat...
• Alinea 3: Jos Bos van de Plastic Soup Foundation is het hier helemaal niet mee eens...

     maar hij...

Welk signaalwoord past in de zin:
.... er verkiezingen komen, presenteren de partijen zich aan de kiezers.

1. Nadat
2. Voordat
3. Eerst
4. Want

Welk signaalwoord past in de zin: Eerst zijn er verkiezingen en ..... wordt er een nieuw kabinet samengesteld.

1. ook
2. daarom
3. dus
4. vervolgens

Welk signaalwoord past in de zin: De PvdA is .... de SP een linkse partij.

1. in tegenstelling tot
2. ondanks
3. evenals
4. behalve

Welk signaalwoord past in de zin:
De PVV heeft hele extreme standpunten, .... veel partijen niet met hen willen samenwerken.

1. omdat
2. dus
3. aangezien
4. waardoor

Welk signaalwoord past in de zin:
De partijen voeren campagne,..... ze de kiezers proberen over te halen om op hun te stemmen.

1. waarmee
2. doordat
3. tenzij
4. vandaar dat

Welk signaalwoord past in de zin:
Iedere partij heeft een eigen standpunt t.o.v. het onderwijs .... de leraren moeten meer salaris krijgen.

1. aangezien
2. omdat
3. want
4. zoals

Welk signaalwoord past in de zin: Mensen stemmen alleen in een hokje, ... de privacy.

1. omdat
2. vanwege
3. want
4. immers

Welk signaalwoord past in de zin:
... iemand zich niet kan legitimeren, mag hij/zij ook niet gaan stemmen.

1. Als
2. Tenzij
3. Bijvoorbeeld
4. Want

Welk signaalwoord past in de zin:
..... hoop ik dat jullie nu begrijpen wat signaalwoorden zijn.

1. Al met al
2. Vandaar dat
3. Aan het eind
4. Tenzij

Inleiding  HB blz. 60

INLEIDING: (bestaat uit 1 of 2 alinea's)

* De aandacht van de lezer trekken; (aandachtstrekker)

• voorbeeld / anekdote;
  
• geschiedenis;
  
• actualiteit;
  
• etc.

* Het onderwerp introduceren. 

* Vraagstelling/ stelling introduceren

Middenstuk

In het middenstuk ga je de deelonderwerpen bespreken.

ALINEA'S:

• Per alinea bespreek je één deelonderwerp: het argument waarmee je het standpunt krachtiger maakt;
• Een alinea heeft een kernzin (aan het begin van de alinea, aan het eind van de alinea of als tweede zin);
• Geef uitleg/toelichting bij de kernzin (begin van de alinea/  als tweede zin) of vat in de kernzin samen wat in de alinea is verteld (kernzin aan het eind van de alinea).
• Denk aan de signaalwoorden HB. Blz. 65

Het slot

• Sluit op een duidelijke overtuigende wijze af; je komt terug op de stelling/vraagstelling en je belangrijkste argumenten.
  
• De hoofdgedachte komt natuurlijk terug in het slot, dit mag ook in andere woorden;
  
• Je eigen mening komt in het slot naar voren

TIPS:

• Maak de cirkel 'rond'. Dat wil zeggen dat je in het slot terugkomt op wat je in de inleiding hebt verteld
• Houd het slot kort (ongeveer 5 à 10 zinnen);
• Probeer de tekst af te sluiten met een krachtige zin; een uitsmijter

NIET DOEN 

• Een nieuw deelonderwerp introduceren;
  
• Zet geen EINDE onder je tekst.

 Een voorbeeld

• HOOFDGEDACHTE: De snelwegverlichting moet 's nachts uit.
• ARGUMENTEN MIDDENSTUK:
  
• Argument 1 voor Mevrouw Vlug (Staatsbosbeheer) -> Dit is een goed idee want, het gaat hier om het verlies van duisternis in natuurgebieden .....

• Argument 3 tegen + weerlegging Dhr. Lichtjes (voorzitter van de VVN) -> Uit onderzoek is gebleken dat weggebruikers zich veiliger voelen als de wegen verlicht zijn........maar,......

Doen

• mindmap
• bouwplan
• stelling/ standpunt
• deelonderwerpen
• schrijven