§4.4 De macht van vorsten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

§4.4 De macht van vorsten

Lesdoelen

Je kan uitleggen:

• Hoeveel macht de vorst had in Duitsland, Frankrijk, Engeland en Nederland
• Wat centralisatie en staatsvorming zijn
• Welke macht de derde stand had

Wat is de Hanze?

1. Samenwerking tussen handelaren.
2. Een middeleeuwse stad
3. Samenwerking tussen heren.
4. Vaarroute

Wie zaten er in het bestuur van een middeleeuwse stad?

1. Winkeliers
2. Gewone arbeiders
3. Kooplieden
4. Leerlingen

Wie was de baas over de veiligheid in een middeleeuwse stad?

1. De schout
2. De burgermeester
3. De graaf
4. De schepenen

Waar moest je lid van zijn om een middeleeuwse stad een ambacht uit te oefenen?

1. Vakbond
2. Gilde
3. Gemeenteraad
4. Schepenen

Hoe kon een middeleeuwse stad stadsrechten krijgen?

1. Bij een bepaald aantal inwoners gebeurde dit automatisch
2. Door een dikke stadsmuur te bouwen
3. Die konden ze kopen van hun heer
4. Door belasting te betalen aan de koning

Gebruik de bron

De afbeelding is een tekening van een middeleeuwse stad. De tekenaar kan dingen verzonnen hebben om zijn tekening leuker of aantrekkelijker te maken. Niet alles wat je ziet, hoeft echt te kloppen.

Hieronder staan vijf dingen beschreven die je op de tekening kunt zien. Geef steeds aan of die dingen kloppen, of dat het voorbeelden zijn van de fantasie van de tekenaar.

➤Er lopen varkens door de stad. Was dat normaal in middeleeuwse steden? 

Gebruik de bron 

1. Ja
2. Nee

Voordat je begint

Lees eerst §4.4

Filmpje

De Nederlandse koning

Nederland

Vroeger was Nederland geen koninkrijk

Rond 1400 waren de hertogen van Bourgondië hier de baas

Zij regeerden over 17 provincies, oftewel gewesten

Dit gebied werd de Nederlanden of Lage landen genoemd

Het gebied van de Bourgondiërs (Bourgondië + de 17 gewesten)

Duitsland

In Duitsland had de koning weinig macht

Hij werd gekozen worden door hoge edelen en geestelijken

Deze keurvorsten hadden dus eigenlijk meer macht dan de koning

Waarom was de Duitse koning afhankelijk van lagere machtehebbers?

Niet

Wel

Hij werd door hoge edelen gekozen

Hij werd door hoge geestelijken gekozen

Hij werd door lage edelen gekozen

Hij werd door lage geestelijken gekozen

Sleep de titels en uitspraken naar de juiste groepen

Geestelijken

Edelen

De paus zal tevreden zijn met mijn keuze

Na mijn dood zal mijn zoon als hertog ook weinig last hebben van de koning

Frankrijk en Engeland

In Frankrijk en Engeland had de koning meer te vertellen

Daar was de titel namelijk erfelijk

Samen met de steden kon de koning leenmannen verslaan

Hierdoor kregen de Franse en Engelse koning meer macht

Dat het koningschap erfelijk was betekent dat de zoon van de koning de nieuwe koning wordt. Hij hoeft dus niet gekozen te worden.

Wat wilden de steden terug voor de hulp aan de koning?

1. Geld
2. Stadsrechten
3. Grond
4. Voedsel

Filmpje

Centraal geregeld=
Centralisatie

Centralisatie

Net als bij 112 wilden koningen alles centraal gaan regelen

Met geld van steden kon hij soldaten en ambtenaren regelen

Met hen bestuurde hij het land vanuit de hoofdstad

Dit besturen vanuit één centrale plek is centralisatie

Als je iets centraal regelt, regel je alles vanuit één plek (het centrum)

Op welke afbeelding zie je een centraal bestuur?

1. 
2. 

Staatsvorming

De koningen maakten wetten voor het hele land

Deze landelijke wetten werden belangrijker dan lokale wetten

De koningen maakten van hun land  één staat met één bestuur

Dit noemen we staatsvorming

Staten-Generaal

De derde stand werd in de steden erg rijk en belangrijk

De koning moest hen soms om advies of geld vragen

Hiervoor riep hij alle standen bij elkaar voor een vergadering

Deze vergadering werd de Staten-Generaal

Staten = standen

Generaal = algemeen

Staten-Generaal = een algemene vergadering van alle standen

Resumé

Pak je schrift

Schrijf voor jezelf op (of bedenk 4 vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waarom, Wanneer

Huiswerk

Maken: vraag 1t/m 4 op blz. 68