Les 22 - Romeinse wandschilderkunst

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Romeinse wandschilderkunst

Een ander woord voor muurschildering is FRESCO.
Waar komt die benaming vandaan?

1. De schilderingen op een muur zin er fris uit
2. De uitvinder was meneer Fresco
3. De schilderingen worden in de verse (natte) kalk gemaakt
4. Fresco betekent schildering

kleurpigmenten in natte   (verse, “fresco”) kalk  op muur gestreken in meerdere lagen >> droogt en “afwasbaar”!

4 stijlen

• (Rijke) Romeinen vonden het mooi om hun muren in huis te decoreren.
• Hierin zijn 4 trend ontwikkelingen te herkennen.

• Jullie krijgen steeds afbeeldingen te zien van een trend (stijl). Probeer zelf te omschrijven wat de kenmerken van die stijl zijn.
• Omschrijf (dus) wat je ziet.

Eerste stijl

Wat is een kenmerk van de
Eerste stijl van muurschilderingen?

Eerste stijl (200- ca. 90 v. Chr.)

• grote vlakken geschilderde imitatie van kostbare marmersoorten - nepmarmer!
• Het lijkt alsof de muur is gedecoreerd met platen marmer, maar dit is er op geschilderd
• >> tromp l'oeil : gezichtsbedrog
• indeling vaak al in 3 zones     
• (nog lang gebruikt voor minder chique ruimtes)
  

Bij bolletje 4

hotspot bij indeling in 3 zones

Tweede stijl

Hoe zou je de
Tweede Stijl omschrijven?

Tweede stijl (ca. 90 - 15 v. Chr.)

• illusionisme: architectonische stijl : de muren werden beschilderd alsof je naar buiten keek naar andere gebouwen of taferelen (REALISTISCHE DOORKIJKJES)
• gesloten wand met figuurstukken en "klapdeurschilderijtjes“ in de bovenste zone (let op de 3-deling)
  
• Nog veel meer dan bij eerste stijl tromp l'oeil  (gezichtsbedrog, zo echt mogelijk: er lijkt geen muur meer te zijn...)
  

Bij derde bolletje

Vind je het idee van doorkijkjes
naar de wereld buiten realistisch?

Derde stijl

Muren in de Derde stijl werden ...

1. Realistisch beschilderd met blokken marmer
2. Verdeeld in vlakken, zonder realistische scheiding
3. Realistisch beschilderd met architectonische elementen
4. Beschilderd met grote plaatjes

Derde stijl (ca. 15 v. – 45 n. Chr.)

• de muur wordt weer plat → geen dieptewerking
  
• strak ingedeeld in verschillende vlakken, vaak (bijna) leeg
• fijne, elegante architectuurdetails, oversierlijk
  
• miniatuurtjes en figuurstukken (beroemde Griekse schilderijen, maar ook dagelijks leven)

Egyptomanie

Speciale aandacht voor alles wat Egyptisch was, doordat Augustus koningin Cleopatra van Egypte had verslagen.

Vierde stijl

achtergrond: domus aurea

beide hotspots voorbeelden 4e stijl uit huis van de Vettii

Met welke kenmerken kun je de
Vierde stijl omschrijven?

Vierde stijl (ca. 45 - 100 n. Chr.)

All out: 

• barokke, fantastische stijl 
• volle muren, felle(re) kleuren
• combinatie van architectuurstijl (2e stijl) en figuurstukken en decoratie van de 3e stijl
  
• irreele doorkijkjes
  
• eind periode: eenvoudigere fresco’s
  
• schilderij-achtige voorstellingen waarin veel gebeurt

Domus Aurea & Grotesken 

• Domus Aurea rond 1480 opgegraven                
• Plafond paleis van Nero (domus aurea) in vierde stijl
• Kunstenaars (Rafaël, Michelangelo) kropen in de grotachtige ruimtes en lieten hun handtekening achter!!
• vooral Rafaël sterk beïnvloed door deze "grottesche"

Rechts: het bewuste plafond en de cryptoporticus in het Domus Aurea

Links: loggia in het Vaticaan (Raffaello) 

Welke van de 4 stijlen vind je het mooist
om een lokaal te decoreren?

Eerste stijl

Tweede stijl

Derde stijl

Vierde stijl

79 na Chr.

Vesuvius verwoest Pompeii

Einde van wat wij weten over Pompeiaanse schilderkunst

(en verder nauwelijks iets bewaard van latere Romeinse tijd)