Voorbereiding SE6: Herh. H3 Onderzoek

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Voorbereiding SE

Deze les:

- Herh. H3 Onderzoek (3.2 en 3.4)

- D-toets H3 + bespreken

- vb SE

Controle experiment

Is een experiment om mee aan te tonen dat er geen andere factoren zijn die invloed hebben op de resultaten van het experiment. 

= blanco

Slechts één factor varieert

De regel bij experimenteel onderzoek is dat er steeds maar één factor/variabele mag verschillen.

Waarom?

Afhankelijke- en onafhankelijke variabele

Onafhankelijke variabele = factor die een onderzoeker zelf varieert

Afhankelijke variabele = factor die de onderzoeker meer

Een afhankelijke variabele is wat de onderzoeker meet of registreert als resultaat van de factor die hij in het experiment varieert, de onafhankelijke variabele.

Experiment

Doel:

Causaal verband (oorzaak en gevolg) vaststellen door te laten zien dat verandering in de onafhankelijke variabele direct verantwoordelijk is voor veranderingen in afhankelijke variabele
.

--> Groeien planten sneller met muziek? 

Welke groep planten is het controle experiment?

1. De planten met muziek
2. De planten zonder muziek

groeisnelheid

muziek

onafhankelijke variabele

afhankelijke variabele

Bedenk een variabele die constant gehouden is in beide groepen planten.

Wat zet je op de X-as als je de gegevens zou uitzetten in een grafiek?

1. De groeisnelheid
2. Wel/geen muziek
3. De tijd
4. Maakt niet uit

Onthoud:

Wat je weet: x-as

Wat je meet: y-as

Wat je weet = onafhankelijke variabele

Wat je meet = afhankelijke variabele

Betrouwbaar & Valide

Betrouwbaar: Je meetinstrument geeft steeds dezelfde resultaten onder dezelfde condities. (= aantoonbaar door voldoende aantallen/ herhalingen)

Validiteit: De juistheid of accuraatheid van metingen. Meet het meetinstrument hetgeen het moet meten/ wat nodig  is voor beantwoorden onderzoeksvraag? (= deels aantoonbaar met controlegroep, maar ben ook kritisch over het meetinstrument en experiment opzet)

Zelfs als je meting betrouwbaar is (je meet steeds hetzelfde), dan hoeft de meting nog niet valide te zijn.

Wanneer is een onderzoek betrouwbaar?

1. Als het onderzoek valide is.
2. Als het onderzoek bij herhaling hetzelfde resultaat oplevert.
3. Als de onderzoeksmethode geschikt is geweest om antwoord te krijgen op je vraag.
4. Als de resultaten overeenkomen met de hypothese

Wanneer is een onderzoek valide?

1. Als het onderzoek betrouwbaar is.
2. Als het onderzoek bij herhaling hetzelfde resultaat oplevert.
3. Als de onderzoeksmethode geschikt is geweest om antwoord te krijgen op je vraag.
4. Als de resultaten overeenkomen met de hypothese

Placebo-effect

Placebo = 'Nepmedicijn"

--> Bij positieve werking  op gezondheid spreek je van een Placebo-effect

Dubbelblind onderzoek is betrouwbaar, arts kan niet onbedoeld invloed uitoefenen. 

Soorten grafieken

• lijndiagram
• staafdiagram
• sectordiagram

Lees 3.4 gegevens verzamelen: 

Wat zijn de verschillen tussen de diagrammen? 

Bij welk type gegevens horen ze?

Wat hoort bij elkaar?

verband tussen een afhankelijke en onafhankelijke variabele als beide variabelen een coninue reeks getallen zijn.

Bij geen continue reeks van de onafhankelijke variabele gebruik je deze grafiek. 

Staafdiagram

Lijndiagram

Wat was de onderzoeksvraag bij dit onderzoek?

Wat is de invloed van 

de lichtintensiteit op 

de lengtegroei van alfalfa?

Correctievoorschrift

Kijk je antwoord na. Elk juist element is 1 punt. Hoeveel punten hebben jullie behaald?

Werkplan experiment

Een werkplan bevat de volgende punten: 

* lijst van materialen 

* minimaal een experimenteergroep én controlegroep + veel individuen!

* één factor verschilt (kan wel in verschillende mate)

* de rest van de omstandigheden zijn gelijk (benoem!)

* wat ga je meten? en hoe?

D-toets H3 Onderzoek

Klaar? Nakijken/ bespreken

Aan de slag met: 

- Oefentoetsen zenuwstelsel en/of hormoonstelsel (zie Classroom)

- D-toets H14 (geprint)

- Vragen?