4.1 Nieuw leven 4V 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

4.1 Nieuw leven

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Doel 4.1

Je leert hoe de embryonale ontwikkeling verloopt

Je leert hoe de vrouwelijke en mannelijke geslachtsorganen worden gevormd

Bevruchting

Bevruchting

De eicel komt door de

eisprong (ovulatie) uit de 

eierstok in de eileider.

De eicel wordt omgeven door

follikelcellen (voeding).

Zaadcellen komen in de eileider via de vagina en de baarmoeder.

Bevruchting

Zaadcellen dringen zich door

de follikelcellen heen.

Zaadcellen maken contact met

eischil (zona pellucida)

Zaadcellen geven enzymen af -> afbraak van eischil

De eerste zaadcel die contact maakt met het celmembraan van de eicel kan er mee fuseren.

Bevruchting

De celmembranen .

Ondoordringbare laag ontstaat

om bevruchte eicel

->bevruchtingsmembraan

Kern van zaadcel dringt het cytoplasma van de eicel binnen en de kernen versmelten.

Bevruchte eicel = zygote.

Zygote

Na 30 uur gaat de zygote

voor het eerst delen

Klievingsdelingen: geen

plasmagroei

Door trilhaarcellen richting de baarmoeder

Blastula

Na 5 dagen het embryo een blaasje (met

een holte) en heet dan blastula.

De buitenste laag cellen heet de trofoblast

de holte heet de blastulaholte.

7 dagen

De innesteling vindt plaats in de baarmoederwand.

In de blastula zit een klompje 

cellen (embryoblast) met de

kiemschijf (toekomstig embryo)

en het toekomstige

dooierblaasje.

9 dagen

Er ontstaan twee holtes: een amnionholte en een dooierblaasje (vormt de eerste bloedcellen).

De trofoblast vormt uitstulpingen, vlokken,

die het baarmoederslijmvlies

in groeien. Hierdoor wordt

de placenta gevormd.

Hormonen - HCG

Vanaf de innesteling geven de cellen van het trofoblast het hormoon HCG af. Dit hormoon

voorkomt dat er een menstruatie

start. Dit hormoon is in de urine

van zwangere vrouwen aan te

tonen en wordt aangetoond in

zwangerschapstests.

16 dagen

De hechtsteel ontstaat vanuit cellen tussen de trofoblast en de kiemschijf. Deze hechtsteel vormt

de navelstreng.

31 dagen

De amnionholte groeit om het hele embryo heen en is gevuld met vruchtwater. Deze holte

beschermt het embryo tegen

schokken. Het amnion is één

van de twee vruchtvliezen. De

andere (het chorion) wordt

gevormd door de trofoblast.

Placenta

Gescheiden bloedsomlopen. Uitwisseling van stoffen: zuurstof, voedingsstoffen, afvalstoffen, koolstofdioxide.

Placenta

Twee navelstrengslagaders (van embryo -> placenta

Eén navelstrengader (van placenta -> embryo)

Embryo -> foetus 

Na 8 weken zijn alle organen aangelegd en heet het embryo een foetus.

Aanleg gelachtsorganen

Jongens hebben chromosomen X en Y, meisjes hebben XX.

Bij aanwezigheid van een Y chromosoom is een SRY gen actief. Dit zorgt voor de ontwikkeling van testes (zaadballen) rond de 6e week.

Inwendig

Gang van Müller en gang van Wolff

allebei aanwezig.

XY:

Gangen van Wolff worden zaadleiders.

XX:

Gangen van Müller worden eileiders.

Uitwendig

Genitale knop: eikel of clitoris.

Randen genitale groeve: balzak of buitenste schaamlippen.

genitale plooien: penis of binnenste schaamlippen.

Interseksueel

Er zijn verschillende genetische afwijkingen die er toe leiden dat iemand lichamelijk niet zuiver mannelijke óf vrouwelijke kenmerken heeft.

AOS: XY maar testes werken niet. Uitwendig een vrouw maar baarmoeder, eierstokken ontbreken.

Hermafroditisme: beide externe geslachtskenmerken zijn aanwezig.

Doel 4.1

Je hebt geleerd hoe de embryonale ontwikkeling verloopt

Je leert hoe de vrouwelijke en mannelijke geslachtsorganen worden gevormd

86E Bevruchting en ontwikkeling

Begrippen 4.1

ovulatie, zona pellucida, bevruchtingsmembraan, zygote, klievingsdelingen, embryo, trilharen, innesteling, blastula, trofoblast, kiemschijf, HCG, vlokken, placenta, dooierblaasje, amnionholte, vruchtvliezen, amnion, chorion, navelstreng, foetus, X-chromosoom, Y-chromosoom, SRY-gen, testes, zaadleider, eikel, balzak, eileiders, clitoris, schaamlippen

Huiswerk

Zie studiewijzer