SC- paragraaf 1.4 - indexcijfers

• Economie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Indexcijfers

- doel van deze les:
Je weet wat een indexcijfer is, kunt een indexcijfer berekenen en je kunt indexcijfers vergelijken.

Vorige les

- Wat is koopkracht?

- Waar is je koopkracht afhankelijk van? Noem 2 dingen.

- Stel de lonen stijgen en de prijzen stijgen meer, wat doet dit met je koopkracht?

Wat is een indexcijfer?

Hoe je koopkracht zich ontwikkelt, hangt dus af van de veranderingen van prijzen en lonen --> Door indexcijfers te gebruiken kun je deze veranderingen makkelijker vergelijken.

Een indexcijfer laat een procentuele verandering zien ten opzichte van een afgesproken periode. 

De afgesproken periode noem je altijd het basisjaar. Het basisjaar krijgt altijd het indexcijfer 100.

Wat is in de foto hiernaast het basisjaar?

1. 2014
2. 2015
3. 2018
4. 2020

Het basisjaar

Het basisjaar is dan ook het jaar waarmee alle getallen vergeleken worden. 

Er kan dan dus gesteld worden dat in 2019  ten opzichte van het basisjaar de lonen met 8% gestegen zijn. 

In 2020 zijn de prijzen ...% hoger dan in het basisjaar 2014.

1. 6
2. 7
3. 8
4. 9

We kunnen indexcijfers ook zelf berekenen!

Indexcijfer = nieuw getal ÷ getal basisjaar x 100

Voorbeeld:

2014 (Basisjaar)

2018

€1,20

€1,50

Het indexcijfer van 2018 is dan dus: 

€1,50 / €1,20 x 100 = 125

Bereken het indexcijfer voor 2011.

Jaar	2010	2011	2012
Prijs	€460	€529	€552
Indexcijfer	100	.....	.....

1. 110
2. 115
3. 120
4. 125

Bereken het indexcijfer voor 2011.

Jaar	2010	2011	2012
Prijs	€460	€529	€552
Indexcijfer	100	115	.....

1. 120
2. 125
3. 130
4. 135

Indexcijfers vergelijken

- Indexcijfer lonen hoger dan indexcijfer prijzen: de lonen zijn meer gestegen dan de prijzen in dit jaar
- Indexcijfer lonen lager dan indexcijfer prijzen: de prijzen zijn meer gestegen dan de lonen in dit jaar

-Indexcijfer lonen hoger dan indexcijfer prijzen: inflatie

- Indexcijfer lonen lager dan indexcijfer prijzen: deflatie

In welk jaar was er inflatie?

1. 2016
2. 2017
3. 2018
4. 2019

Van indexcijfer naar getal

We kunnen nu ook van een indexcijfer terug naar een getal rekenen. 
Bijvoorbeeld:

In 2016 is de gemiddelde prijs van een jas €80,54. Voor jassen is 2016 het basisjaar. In 2018 is het indexcijfers voor schoenen gedaald naar 97,5. 
Bereken de gemiddelde prijs van een paar schoenen in 2018.

Van indexcijfer naar getal

Basisjaar, 2016:
indexcijfer: 100
prijs: €80,54

2018
Indexcijfer: 97,5
Prijs: €?

De prijs in 2018:

80,54/ (indexcijfer)100 = 0,8054

0,8054 x (indexcijfer 2018) 97,5 = €78,53

De gemiddelde prijs van een appel in 2020 is €2,20. Voor appels is 2020 het basisjaar. In 2021 is het indexcijfer voor appels gestegen naar 105. Bereken de gemiddelde prijs van een appel in 2021.

1. €2,09
2. €2,21
3. €2,31
4. €2,32

Wat hebben we geleerd..

- Met indexcijfers kun je veranderingen ten opzichte van een periode makkelijker vergelijken. 

- Het indexcijfer van een basisjaar is altijd ....

- Indexcijfer = nieuw getal ÷ getal basisjaar x 100

- Indexcijfer lonen hoger dan indexcijfer prijzen: ....

- Indexcijfer lonen lager dan indexcijfer prijzen: ....

- van een indexcijfer naar een getal rekenen

Huiswerk