7.6 Rekenen met indexcijfers

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

 Indexcijfers

Leerdoelen :

• Je kunt veranderingen t.o.v. het basisjaar uitdrukken in indexcijfers
• Je kunt m.b.v. indexcijfers uitrekenen hoeveel procent de koopkracht daalt of stijgt. 

Inflatie = gemiddelde prijsstijging van producten in een land.

Koopkracht hangt samen met de inflatie

Indexcijfers

Om de ontwikkeling van verschillende grootheden, zoals prijzen of inkomen, goed te kunnen vergelijken wordt vaak gebruik gemaakt van indexcijfers.

Een indexcijfer is een getal dat aangeeft hoeveel iets in een bepaalde periode is veranderd ten opzichte van een afgesproken tijdstip. 

Hoe bereken je een indexcijfer

Met indexcijfers kun je gegevens met elkaar vergelijken, waarbij je het basisjaar als uitgangspunt neemt.

Het is ook een verhoudingsgetal.

Het basisjaar heeft altijd het indexcijfer 100. 

Indexcijfers

Berekeningen indexcijfers:

Indexcijfer berekenen?

• (getal van nieuw jaar : getal van het basisjaar) × 100 = indexcijfer.

Index 2015? (1decimaal)

Index 2016? (1decimaal)

Indexcijfers vergelijken

• Nominaal indexcijfer
  
• Consumentenprijs-
  

indexcijfer

Wanneer is er sprake van 

een stijging van de koop-

kracht?

Indexcijfers vergelijken

• Nominaal indexcijfer
  
• Consumentenprijs-
  

indexcijfer

Wanneer is er sprake van 

een stijging van de koop-

kracht?

Hoeveel procent is het loon
gestegen van 2010 naar
2011?

Hoeveel procent is het loon
gestegen van 2010 naar
2012?

Is de koopkracht
in 2012 gestegen of
gedaald?

1. Gestegen
2. Gedaald

Loon basisjaar 2015: 2000 euro
Loon nieuwjaar 2020: 2500 euro
Indexcijfer 2020 = ????

1. 1,25
2. 0,8
3. 125
4. 80

Basisjaar: 2016. De broodprijs is € 2,10.
In 2018 is het prijsindexcijfer voor brood 107. Wat is de broodprijs is 2018? (x,xx)

In het basisjaar kost een racefiets gemiddeld € 1.750. Drie jaar later is het indexcijfer 89,5. Met welk bedrag is de gemiddelde prijs van racefietsen gedaald?
(x,xx)

In het basisjaar kost een racefiets gemiddeld € 1.750. Drie jaar later is het indexcijfer 89,5. Met welk bedrag is de gemiddelde prijs van racefietsen gedaald?

€ 1.750 : 100 x 89,5 = € 1.566,25

De daling is dus: € 1.750 - € 1.566,25 = € 183,75.

Of:

Prijs is met 100-89,5% gedaald = daling van 10,5%

1750 /100 * 10,5 = 183,75

Nominaal inkomen is met 5% gestegen.
Prijspeil is met 3% gestegen.
Wat is er met de koopkracht gebeurd?
(afgerond op hele %)

1. Gedaald met 2%
2. Gedaald met 102
3. Gestegen met 2%
4. Gestegen met 102

Wat is het basisjaar?

1. 2014
2. 2015
3. 2016
4. 2017

Juist of onjuist?
Het indexcijfer is altijd 100 of hoger.

1. Juist
2. Onjuist

Wat is het indexcijfer van 2013?

1. 94
2. 95
3. 96
4. 97