H5.3 Variatie in genotype

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

H5 Erfelijkheid en evolutie

5.3 Variatie in genotypen

Wat is je genotype? En wat is je fenotype?

Hoeveel chromosomen heeft de gemiddelde mens?

Wat kun je zelf veranderen?

1. Het fenotype
2. Het genotype
3. Geen van beide
4. Zowel het fenotype als het genotype

Een chromosomenportret

Normaal heeft de mens 46 chromsomen

Die komen in setjes van 2 voor, dus zijn er

23 paren chromosomen.

   > Waarom komt alles in paren voor?

Van je ouders

Van elk paar krijg je één chromosoom van je vader, één van je moeder.

Aan het einde van de les...

- Je kunt uitleggen hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat.

- Je kunt omschrijven wat een mutatie is.

- Je kunt omschrijven wat kanker is.
 

Meiose (reductiedeling)

Voor de vorming van geslachtscellen.

      > Waarom zou het reductiedeling heten?

Je genen in het DNA

Eén chromosomenpaar

Geslachtelijke voortplanting

A.k.a. seksuele reproductie of het samensmelten van gameten.

Bij dieren: seks, neuken, baarmoeder verven, krikken, ketsen, palen, schaambeenbonken...

Willekeurige chromosomen en dus een groot verschil in genotypes!

Ongeslachtelijke voortplanting

Precies dezelfde DNA!

Deel 2

Mutaties

Plotselinge veranderingen in het DNA.

Albino

Factoren mutaties

+

Alcohol

Vervuild lucht (uitlaatgassen)

Slecht dieet
(weinig vezels, veel bewerkt voedsel)^

Weinig beweging

Ziekteverwekkers
(HPV > baarmoederhalskanker)^

......

Kanker

Ongeremde groei van een defecte cel (gezwel)

Metastase: Uitzaaiing van kankercellen

Waarom is er niet één middel om alles te genezen?

Verschillende mechanismes van kanker:

- Overactieve productie van nieuwe eiwitten (versnelde groei);

- Productie van hyperactieve eiwitten (versnelde groei);

- Stoppen van het dood gaan van de cellen (overleving);

- Stoppen van de herkenning van defecte cellen (overleving);

...

Zelfstandig werken

- Werk aan de opdrachten van 5.3

- Klaar? Begin alvast aan de test jezelf van 5.3

Succes! 

Wat kun je zelf veranderen?

1. Het fenotype
2. Het genotype
3. Geen van beide
4. Zowel het fenotype als het genotype

Huiswerk: 

Opdrachten van 5.3 voor woensdag 26 mei.