3.5 Variatie in genotypen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H3 Erfelijkheid

3.5: Variatie in genotypen

Aan het einde van de les...

- kun je beschrijven hoe door geslachtelijke voortplanting variatie in genotypen ontstaat.

- Kun je omschrijven wat een mutatie is en je kunt omschrijven hoe kanker ontstaat.

- Kun je voordelen en nadelen noemen van geslachtelijke en ongeslachtelijke voortplanting.

Geslachtelijke voortplanting

A.k.a. seksuele reproductie of het samensmelten van gameten.

Bij dieren: seks, neuken, baarmoeder verven, krikken, ketsen, palen, schaambeenbonken...

Willekeurige chromosomen en dus een groot verschil in genotypes!

Kunstmatige selectie

- Het kruisen met de meest gewenste
erfelijke eigenschappen: fokken > veredeling

Veredelen

Ongeslachtelijke voortplanting

- Klonen van organismes met de meest gunstige eigenschappen.

 Alle genotypes zijn identiek! 

Stekken

- Snijd een stuk van een stengel of blad af, deze plant je weer. > Nieuwe plant met hetzelfde genotype groeit verder.

Knollen

- Verdikte stengel met reservevoedsel waar nieuwe planten uit kunnen groeien.

Risico's ongeslachtelijke voortplanting

Mutaties

Plotselinge veranderingen in je DNA.

Mutaties

Jan krijgt een mutatie in een cel, deze mutatie zorgt voor sikkelcelanemie. Wat zal er mogelijk kunnen gebeuren?

Eén middel om alles te genezen?

Verschillende mechanismes van kanker:

- Overactieve productie van nieuwe eiwitten (versnelde groei);

- Productie van hyperactieve eiwitten (versnelde groei);

- Stoppen van het dood gaan van de cellen (overleving);

- Stoppen van de herkenning van defecte cellen (overleving);

...

Zelfstandig werken

- Werk aan de opdrachten van 3.5.

- De eerste 10 minuten werk je in stilte. Sla opdrachten die je niet snapt over tot na de 10 minuten.

- Klaar? Begin alvast aan 3.7.

Succes! 

Wat zijn de voor en nadelen van ongeslachtelijke voortplanting?

Noem één voorbeeld van ongeslachtelijke voortplanting en leg uit hoe het te werk gaat.

Huiswerk: opdrachten van 3.6