kennismaken met de Zorg: de oudere zorgvrager

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

kennismaken met de Zorg: de oudere zorgvrager

Learnbeat 

14

Hoe kijk jij tegen ouderen aan?

Wat gaan we bespreken

1. Het levensperspectief van een oudere

2. Veroudering

3. Gezondheidsproblemen bij ouderen

1. Het levensperspectief van ouderen

Leven in een veranderende wereld

* veel grote veranderingen meegemaakt > zorgen voor elkaar naar verzorgingsstaat-> zorgen voor elkaar.

* veranderingen in de vormen van communicatie

verschillende generaties :

* Voor de 2e WO , voor 1930 en tussen 1930 en 1940 geboren

* Na de 2e WO, Protest generatie (1940-1955)  en de generatie ( NI) X (1955-1970)Voor deze generatie is welvaart vanzelfsprekend, maar deze kinderen zijn wel opgevoed door ouders die de oorlog nog hebben meegemaakt.

ouderen met een migratie achtergrond (andere zorgcultuur)

Roze ouderen (worden soms door andere oudeen gediscrimineerd)

Maatschappelijke ontwikkelingen

1.Individualisering : grote invloed op de zorg (mensen zichzelf meer zien als uniek persoon dan als lid van een groep)

2. Ontzuiling: t/m eind jaren 60 sprake van zuilen>  Alles wat je nodig had, vond je in je eigen zuil (denk aan geloof, politiek en vakbonden)

vervolgens ontzuiling>  vaste normen en waarden minder vanzelfsprekend.

3. Emancipatie>  het streven naar gelijkwaardigheid voor mensen in een achtergestelde positie. (man-vrouw, gelijke kansen voor kinderen ) en dit geldt ook voor ouderen

4. veranderingen in de woonsituatie> Ouderen wonen nu langer zelfstandig, in hun eigen woning.

5. veranderingen in de gezinssituatie> traditionele gezin minder vanzelfsprekend

OMGAAN MET OUDER WORDEn

Hoe iemand omgaat met het ouder worden, hangt af van: 

• zijn levensloop tot nu toe:  gebaseerd op zijn afkomst, zijn normen en waarden en op (toevallige)gebeurtenissen. welke kunnen dit zijn?
• de levensloopfase waarin hij zit:  Elke fase past bij een bepHet levensperspectief dat hij heeft>aalde periode in ons leven. Bij elke levensfase hoort een ontwikkelingstaak. Ontwikkelingstaken zijn specifieke opgaven, thema’s of conflicten die je in de loop van je leven moet oplossen om goed te functioneren.

      Ieder mens ontwikkelt zich in zijn eigen tempo en maakt persoonlijke dingen mee. 

      Iedereen heeft dus een unieke levensloop.

•  de manier waarop iemand in het leven staat en tegen zijn verleden, heden en toekomst aankijkt. Dit kan worden beinvloed door iemands normen en waarden (levensverhaal is van belang)

wanneer start het verouderingsproces

1. tussen 25-30e levens jaar
2. tussen 20-25e levensjaar
3. tussen 30-35e levensjaar
4. tussen 35 en40e levensjaar

2. Veroudering

Algemene kenmerken van veroudering zijn:

De spierkracht wordt minder. Spieren worden slapper.

De conditie (het vermogen om zich in te spannen en te herstellen) wordt minder.

Prikkels worden langzamer verwerkt.

De weerstand tegen ziektes wordt minder.

Door het lichamelijke verouderingsproces kan de oudere problemen krijgen bij het functioneren.

Als er meerdere problemen zijn waardoor de oudere zorgvrager niet meer goed zelfstandig kan functioneren, dan spreek je van een kwetsbare oudere.

De normale veroudering van het lichaam verhoogt de kans op verschillende aandoeningen. 

gevolgen

vermoeidheid

kortademigheid

minder eetlust

anders reageren op medicatie

minder bewegen

slaapproblemen

De gevolgen beïnvloeden elkaar, zoals bijvoorbeeld :

Een verminderde hartfunctie leidt  tot een verminderde doorbloeding van de nieren. Daardoor worden de afvalstoffen van medicijnen (te) langzaam afgevoerd.

Psychische aspecten

veranderingen in de hersenen> De intelligentie blijft tot op hoge leeftijd hetzelfde, maar het geheugen en het leervermogen gaan achteruit.  > vergeetachtigheid (prikkeloverdracht in de hersenen verloopt trager), compenseer dit door  genoeg te bewegen, gezond te leven, geestelijk actief te blijven, maak daarnaast gebruik van geheugensteuntjes

omgaan met rouw en verlies > stoppen met werken en verlies van  hun positie in de maatschappij, gezondheid gaat achteruit, verlies van dierbaren.

vragen op het gebied van zingeving>  het zoeken naar de zin van het leven, mensen hebben hun hele leven lang behoefte om de zin van het leven en van gebeurtenissen in het leven te ontdekken.

sociale veranderingen

Op latere leeftijd gaan er vaak sociale contacten verloren, maar er kunnen ook heel waardevolle contacten bij komen.

Door de jaren heen bouwen mensen een sociaal netwerk op.

( een groep mensen met wie je door de jaren heen min of meer een duurzame band opbouwt)

Het netwerk helpt de oudere om langer actief te blijven en dat is goed voor de algehele gezondheidstoestand. 

Bij ouderen grotere kans op sociaal isolement > eenzaamheid (  het gevoel te weinig mensen om je heen te hebben die iets voor je betekenen.)

Ouderen hebben vaker gezondheidsproblemen!
juist of onjuist en waarom?

3.Gezondheidsproblemen 

Je spreekt van een geriatrische zorgvrager bij:

*een leeftijd van 70 jaar en ouder

*twee of meer chronische ziekten, waarbij niet altijd duidelijk is welk symptoom bij welke chronische aandoening hoort (symptomen kunnen zowel op fysiek als op mentaal gebied tot uiting komen) > Multimorbiditeit en Co Morbiditeit

*toegenomen kwetsbaarheid

*meerdere klachten en beperkingen

Screening vroegsignalering

Veelvoorkomende problemen bij kwetsbare ouderen zijn:

-delier

-vallen

-ondervoeding > een te laag lichaamsgewicht en/of onbedoeld gewichtsverlies. 

Ondervoeding kan grote gevolgen hebben. Door de verslechterde voedingstoestand:

daalt de weerstand van de zorgvrager en is de zorgvrager kwetsbaarder voor infecties

-fysieke beperkingen

Screeningsinstrumenten worden gebruikt bij de opname van zorgvragers van 70 jaar en ouder in een zorginstelling, om dit op te sporen.

veel voorkomende gezondheidsproblemen

*verstoorde mobiliteit ( het gemak waarmee iemand zich beweegt en verplaatst.)

*verstoorde stabiliteit(de mogelijkheid om je lichaam in balans te houden en niet te vallen) Bij oudere mensen heeft de bloeddruk vaak tijd nodig om aan een andere positie van het lichaam te wennen. Ze kunnen daardoor duizelig worden. Dit verschijnsel heet orthostatische hypotensie.

*incontinentie (doordat de spieren in de blaas en de endeldarm verslappen.) verschillende oorzaken , verminderde mobiliteit, verminderd psychisch functioneren

*cognitieve gebreken (denken langzamer, het geheugen gaat achteruit en ze kunnen meestal minder goed problemen oplossen.) met alle gevolgen van dien, meest bekende gevolgen zijn :  dementie, depressie en delier

*verstoorde communicatie ( ze kunnenzich niet goed uitdrukken.) verschillende oorzaken

oorzaken verminderde communicatie

*de zintuigen gaan achteruit: iemand wordt bijvoorbeeld doof of blind

*de stembanden, de mond en de lippen werken niet goed meer door verlammingen

*Het spraakcentrum in de hersenen is aangetast, bijvoorbeeld door een beroerte (CVA). De zorgvrager begrijpt de betekenis van woorden niet meer of kan de woorden niet meer zeggen

*de cognitieve functies gaan achteruit: sommige zorgvragers hebben een beperkt denkvermogen en kunnen daardoor niet meer praten

Onthoud dat je ook zonder woorden kunt communiceren, bijvoorbeeld met gezichtsuitdrukkingen, gebaren en lichaamstaal.

Observeer goed wat iemand met zijn lichaam laat zien

Je kunt ook communiceren d.m.v.  pictogrammen of plaatjes te gebruiiken

De vijf categorieën van meest voorkomende gezondheidsproblemen in de geriatrie worden de 'geriatrische reuzen' genoemd. Welke vijf categorieën zijn dit?

verstoorde mobiliteit

verstoorde stabiliteit

verstoorde communicatie

incontinentie

cognitieve gebreken

wat zijn de kenmerken van een geriatrische zorgvrager?

1. ouder dan 80 jaar
2. minimaal twee chronische ziektes
3. hoge bloeddruk
4. verschijnselen van Dementie

Huiswerk

Goed doorlezen 14.9 : D

maak van 14.9 alle opdrachten A t/m E

rond dit voor volgende week af