film Eisenstein

• kunst algemeen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

b

Montage in de kunst

Invalshoek: Kunstenaar en opdrachtgever

Tekstboek: blz 184 en 192

Leerdoel

Je kunt uitleggen wat  (film)montage is.

Je weet wie Sergei Eisenstein is.

Je kunt uitleggen op welke manier Sergei Eisenstein montage inzet en met welk doel.

Met de uitspraak “van alle kunsten is de cinema voor ons de belangrijkste” maakte Lenin niet alleen zijn liefde voor de film duidelijk, maar doelde hij ook op het feit dat film een effectief propagandamiddel was. 

Lees tekst 1
Geef aan waarom film aan het begin van de twintigste eeuw een effectief propagandamedium was.
Doe dat aan de hand van vier kenmerken van film. (4 pnt)

Wat is montage?

Lees tekst 2 en bekijk de 

afbeelding hiernaast

Een van de pioniers van de Russische cinema was Lev Kuleshov, die zijn naam gaf aan het door hem ontdekte ‘Kuleshov-effect’. Kuleshov laat met zijn experiment zien dat een kijker op zichzelf losstaande beelden met elkaar verbindt en automatisch een relatie legt.  

Kuleshov laat met zijn experiment zien dat een kijker op zichzelf losstaande beelden met elkaar verbindt en automatisch een relatie legt.
Leg uit waarom dit principe bij uitstek wordt toegepast bij filmmontage. (1p)

Sergei Eisenstein

(1898-1948)

In navolging van Kuleshov maakte Eisenstein o.a. Staking

Staking 1925

De film speelt zich af in de tsarentijd. Bij aanvang wordt het oproer onder de arbeiders van een fabriek geschetst. Zij willen hogere lonen en betere arbeidsvoorwaarden. De fabrieksleiding tracht de toestand onder controle te houden door middel van spionage. Na de ophanging van een van diefstal beschuldigde arbeider breekt de klassenstrijd los. De film toont het enthousiasme van de arbeiders, die nu eindelijk actie kunnen ondernemen. De fabrieksleiding houdt evenwel voet bij stuk, zodat honger dreigt onder het proletariaat. Bovendien wordt de eenheid van de stakers in gevaar gebracht door provocateurs. Uiteindelijk wordt het leger ingeschakeld op wens van de fabrieksleiding. De staking wordt bloedig neergeslagen.

Op welke manier speelt de montage een rol bij de vervreemding in de films van Eisenstein?

attractiemontage 

Door de montage van beelden die niets met voorgaande beelden te maken hebben, wordt betekenis gegeven aan de beelden.

Kijk bijvoorbeeld naar een fragment van een film

Attractiemontage​

Eisenstein onderzoekt of hij met zijn beelden het publiek kan manipuleren om zo de sympathie te vergroten voor het socialisme. De montagetechniek noemt hij ook wel attractie, een voorstelling dat inwerkt op het gevoel van de toeschouwer. Daarmee wordt de toeschouwer uit zijn passieve rol gehaald en genoodzaakt tot reageren. ​

lees tekst 3 en bekijk videofragment 1 

Eisenstein kreeg in 1927 de opdracht om ter gelegenheid van de tiende verjaardag van de Oktoberrevolutie een speelfilm te maken over deze historische gebeurtenis. Het resultaat was een film die de revolutie liet zien vanuit een communistisch perspectief. Videofragment 1 is een scène uit deze film.

Pantserkruiser Potemkin 1925

In deze scene zie je afwisselend de laarzen van de marcherende soldaten en de kinderen en vrouwen die de trap afrennen. Zo wordt het drama versterkt en lijken de vrouwen en kinderen nog meer de onschuldige slachtoffers. 

Pantserkruiser Potemkin

Pantserkruiser Potemkin,  is een zwart-wit stomme film uit de Sovjet-Unie uit 1925, die geregisseerd is door Sergej Eisenstein en geproduceerd door Mosfilm. Het verhaal van de film, geschreven door Eisenstein en Sergej Tretjakov, is een gedramatiseerde versie van de opstand op het slagschip Potjomkin in 1905. Deze film is beroemd en klassiek vanwege de complexe montage in de trappenscène.

0

Leg uit hoe de attractiemontage werkt in het fragment dat je net hebt gezien.

Hoe worden de filmische middelen gebruikt in deze film? Betrek in je antwoord een van de volgende middelen cameraperspectief, camerastandpunt of kadrering.
Geef al volgt antwoord: filmisch middel: .....

Noem drie dingen die je deze les geleerd hebt?