§4.3 ideologie

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.3 Ideologie 

1. Je kent de drie dimensies waarop politieke standpunten zijn in te delen.

2. Je kent de drie Nederlandse ideologieën.

3. Je kunt in standpunten een ideologie herkennen.

Pagina 71

Dimensies waarop standpunten zijn in te delen 

1. Links / rechts 

2.  Progressief / conservatief 

3. Postermaterialisme / materialisme 

Links/ rechts

Hoeveel moet de overheid zich bemoeien met de economie?

Conservatief/ progressief

Conservatief: behoudend, minder vrijheid in medisch ethische kwesties

Progressief: vooruitstrevend,

meer vrijheid in medisch ethische kwesties

Materialistisch

Postmaterialistisch

4.3

Maak in de komende 4 minuten opdracht 11 uit je werkboek. 

Individueel!

Deze bespreken we meteen na. 

Ideologie

Een samenhangend geheel van beginselen en denkbeelden, meestal uitmondend in ideeën over de meest wenselijke maatschappelijke en politieke verhoudingen.

Allemaal termen..

Ideologie: Een samenhangend geheel van beginselen en denkbeelden, meestal uitmondend in ideeën over de meest wenselijke maatschappelijke en politieke verhoudingen.

Politieke stroming: groep mensen die aanhanger zijn van dezelfde politieke ideologie.

Politieke partij: mensen met dezelfde ideologie verenigen zich in een politieke partij 

Wat zijn de drie hoofdideologieën van het Nederlandse politieke landschap?

Wat zijn de drie hoofd ideologieën van het
Nederlandse politieke landschap?

Confessionalisme, liberalisme en socialisme/sociaaldemocratie

Sociaal-democratie

Waarden: 

• Gelijkheid en gelijkwaardigheid 
• Solidariteit

Doel: 

• Eerlijke verdeling van inkomens, kennis en macht

Rol van de overheid: 

• Sturend: ongelijkheid tegengaan 

Partijen: PvdA, SP, GroenLinks

Liberalisme

Waarden:

• Economische & persoonlijke vrijheid
• Eigen verantwoordelijkheid  

Doel: 

• Vrijheid voor mensen en bescherming van deze vrijheden

Rol van de overheid:

• Terughoudend

 

Partij: VVD, D66

Christen-democratie/ confessionalisme 

Waarden: 

• Naastenliefde 
• Rentmeesterschap  

Doel:

• Burgers die voor elkaar verantwoordelijkheid nemen  (maatschappelijk middenveld)

Rol van de overheid: 

• Aanvullend: ter ondersteuning van organisaties

Partijen: SGP, CU, CDA

Tradities zijn een belangrijke basis voor een land en moeten beschermd worden tegen veranderingen van buitenaf.

1. Liberalisme
2. Conservatisme
3. Socialisme
4. Confessionalisme

Burgers zijn vooral zelf verantwoordelijk voor hun levensonderhoud, niet de overheid.

1. Liberalisme
2. Communisme
3. Socialisme
4. Confessionalisme

De verschillen in inkomens van mensen moeten zoveel mogelijk verkleind worden.

1. Liberalisme
2. Communisme
3. Socialisme
4. Confessionalisme

Burgers moeten zoveel mogelijk kunnen meebeslissen bij belangrijke gebeurtenissen, bijvoorbeeld dmv referenda.

1. Liberalisme
2. Communisme
3. Socialisme
4. Confessionalisme

De Bijbel moet bepalend zijn als de overheid beslissingen moet nemen.

1. Liberalisme
2. Conservatisme
3. Fascisme
4. Confessionalisme

Hoe denkt het liberalisme over politiek?

1. Liberalen willen meer inspraak voor burgers
2. Linkse liberalen willen meer invloed voor burgers maar rechtse liberalen niet
3. Liberalen willen dat burgers politici kunnen kiezen maar ze zijn geen voorstander van het invoeren van het referendum

Hoe denkt het confessionalisme over economie?

1. Confessionelen zijn voorstander van economische vrijheid en eigen verantwoordelijkheid.
2. Confessionelen willen een belangrijke rol voor de overheid in de economie om te zorgen voor meer gelijkheid
3. Voor confessionelen is dit een dilemma; enerzijds naastenliefde belangrijk, anderzijds zijn ze voorstander van eigen verantwoordelijkheid

De ideologieen in praktijk

• In drietallen
• Verdeel de ideologieen, 1 iemand leest over liberalisme etc. -> je mag ook het internet gebruiken om er meer over te lezen
•  Vul SAMEN het werkblad in 
• Lees de stelling en bedenk welke reactie vanuit welke politieke stroming komt, vul ook de overige woorden in

Weektaak

4.3: opdrachten 11 en 12 (blz. 79 en 80).

Politieke vraagstukken

Hoe moet de macht in de samenleving verdeeld

Economische vraagstukken 

Hoe moeten goederen geproduceerd en verdeeld worden

Culturele vraagstukken

Hoeveel vrijheid t.o.v. collectieve partijen mogen mensen hebben

Opdracht (individueel)

Leg uit dat er sprake is van een conflict tussen Rusland en de VS. Gebruik in je antwoord;

-informatie uit de bron;

-het kernconcept conflict

02:34

Welke machtsbron hebben 'medici'?

04:05

Herken je in de wapenwedloop het begrip interne of externe soevereiniteit?

10:35

Poetin wil nieuwe normen en waarden over de politiek overdragen. Welke kernconcept past hierbij?

Ideologieën over cultuur

Socialisten/sociaaldemocraten: eigen cultuur naleven, alle culturen zijn gelijkwaardig maar mag emancipatie niet in de weg staan.

Confessionelen vinden harmonie belangrijk, mensen mogen eigen cultuur naleven maar met niet ten koste gaan van NL cultuur of Bijbelse principes en normen.

Liberalen: individuele vrijheid is belangrijk, mensen mogen dus zelf weten welke cultuur zij naleven.

Ideologieën over economie

Socialisten/sociaaldemocraten willen een belangrijke rol voor de overheid in de economie om te zorgen voor meer gelijkheid.

Voor confessionelen is dit een dilemma; enerzijds naastenliefde belangrijk, anderzijds zijn ze voorstander van eigen verantwoordelijkheid.

Liberalen zijn voorstander van economische vrijheid en eigen verantwoordelijkheid.

Ideologieën over politiek

Socialisten willen meer inspraak voor burgers.

Confessionelen willen dat burgers politici kunnen kiezen maar zijn zijn geen voorstander van het invoeren van het referendum.

Linkse liberalen willen meer invloed voor burger maar rechtse liberalen niet.

Opdracht politieke ideologieen

• In drietallen
• 1 iemand leest over sociaal democraten, 1 iemand over christen democraten, 1 iemand over liberalen

• Lees nu gezamenlijk de stellingen door
• Welke van de drie reacties hoort bij jouw gelezen politieke stroming? Vul in
• Vul ook de overige woorden in

30 seconds..

Vorm twee of drietallen

Maak het spel 30 seconds dwz:

Schrijf bovenaan het woord wat omschreven moet worden

Schrijf eronder welke 4 worden niet gebruikt mogen worden 

Woorden die op je kaartjes moeten 

Socialisme

Liberalisme

Progressief

Conservatief

Postmaterialisme 

Materialisme

Politiek links 

Politiek rechts