9.4 - Elektronische schakelingen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

9.4 - Elektronische schakelingen

Inloggen

Elektromagneten (2)

Er zijn dus twee verschillende stroomkringen:

1 de stroomkring van de elektromagneet;

2 de stroomkring van de actuator 

(in afbeelding 3 is dat de lamp).

9.3 Schakelen met een relais

De werking van een relais

In afbeelding hiernaast is schematisch getekend 

hoe je een lamp met een relais kunt in- en 

uitschakelen. Als er geen stroom door de spoel 

loopt, is de spoel S niet magnetisch. 

Een veer trekt het beweegbare anker A dan 

omhoog (zie afbeelding ). 

Daardoor wordt het anker tegen 

contactpunt 1 aangedrukt.

Er kan dan geen stroom lopen via 

contactpunt 2: de lamp is uit.

Een inbraakalarm

Als de draad op de ruit breekt, 

loopt er geen stroom meer door de 

spoel. De spoel is daardoor niet

meer magnetisch. 

De veer trekt het anker dan naar het

breekcontact B. 

De stroom in stroomkring 2 wordt

daardoor ingeschakeld: 

de sirene gaat aan.

Lees H9.4 in stilte

Transistor

Een transistor kun je gebruiken als automatische schakelaar, net als een relais.

 Een transistor heeft verschillende voordelen:

• Een transistor is kleiner dan een relais.

• Een transistor is goedkoper dan een relais.

• Een transistor verbruikt minder elektrische energie dan een relais.

Transistor

Transistor heeft 3 aansluitpunten:

Basis

Collector

Emitter

Door een transistor kunnen twee stromen lopen:

• van de basis naar de emitter,

• van de collector naar de emitter.

Transistor

De stroom door de basis bepaalt of de transistor uit- of aanstaat.

De transistor staat in de UIT-stand als de stroom door de basis nul of bijna nul is. Er kan dan ook geen stroom lopen van de collector naar de emitter (afbeelding).

Transistor

De transistor staat in de AAN-stand als er een kleine stroom door de basis loopt. Er kan dan een veel grotere stroom lopen van de collector naar de emitter (afbeelding). Zo kun je een apparaat aanzetten dat je op de collector hebt aangesloten.

Transistor

Schakelen met een transistor

• In het bovenste plaatje is het inbraakalarm (het slingerende lijntje) heel. Omdat er tussen A en B een weerstand zit, gaat hier geen stroom heen. Het is makkelijker om door het alarm te stromen.
• In het onderste plaatje is het inbraakalarm verbroken (bijvoorbeeld een raam kapot gemaakt. Hierdoor gaat de stroom van A naar B en dan naar E. Nu kan er ook stroom van C naar E en zal er een zoemer afgaan.

De automatische straatlantaarn

Aan de slag!

Maak Opdracht:  

1  t/m 10 van paragraaf 9.4. Sla opdracht 5 over.

Je mag fluisterend samenwerken!