2HA grammatica woordsoorten hoofdstuk 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

2HA

Nederlands

Deze les

• Grammatica woordsoorten hoofdstuk 3 (blz. 124)
• Hulpwerkwoord
• Zelfstandig werkwoord
• Koppelwerkwoord

Werkwoord

Een werkwoord is:

- iets wat je kunt doen of wat kan gebeuren.

- je kunt er een ik/hij/wij-rijtje van maken  (= vervoegen).

Bijvoorbeeld:

 Over zes weken hoopt zij te bevallen van een meisje.

 De dinosaurus is al jaren uitgestorven.

Zelfstandig werkwoord (zww)

• Belangrijkste werkwoord in de zin
• Heb je maar één werkwoord? Dan is dit sowieso een zww.
• Heb je meerdere werkwoorden?

        --> Er kan altijd maar één zww in de zin staan

        --> Dan is vaak het laatste werkwoord van de zin het zww.

Hulpwerkwoord (hww)

• Kan alleen in een zin staan met meer dan één werkwoord.
• Je kan een hulpwerkwoord altijd uit de zin halen.
• Kunnen meerdere hww in de zin staan.
• Geeft nooit de handeling aan.

Voorbeelden hww en zww

Wij schrijven netjes in ons schrift.

In de winkel hebben ze brood gekocht.

Ik hoop nog ver te kunnen fietsen.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Kan

je

niet

beter

uitkijken!

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Haar

broers

zitten

me

altijd

te 

treiteren. 

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Hij 

heeft

weer

niet

geluisterd.

hulpwerkwoord

zelfstandig werkwoord

Hij 

kocht 

het

mooie

cadeau.

Koppelwerkwoord (kww)

• Kan alleen voorkomen bij een naamwoordelijk gezegde

Grotendeels dezelfde eigenschappen als het zww:

• Belangrijkste werkwoord in de zin
  
• Heb je maar één werkwoord? Dan is dit sowieso een kww.
  
• Heb je meerdere werkwoorden?
  

        --> Er kan altijd maar één kww in de zin staan.

        --> Dan is vaak het laatste werkwoord van de zin het kww.

Koppelwerkwoord (kww)

Er zijn 9 koppelwerkwoorden:

zijn - worden - blijven

blijken - lijken - schijnen

heten - dunken - voorkomen

Wat is het koppelwerkwoord?

Hij is altijd een goede vriend gebleven

1. is
2. altijd
3. goede
4. gebleven

Staat in deze zin een kww of een zww?
Zij schijnt broccoli gegeten te hebben.

Staat in deze zin een kww of een zww?
Die man heeft een groot ongeluk voorkomen.

Staat in deze zin een kww of een zww?
Zij komt mij heel ontspannen voor.