Hoofdstuk 1 Wegen naar kennis: epistemologie - verstandskennis

• Filosofie
• Secundair onderwijs

Hoofdstuk 1 Wegen naar kennis: epistemologie - verstandskennis

Descartes introduceerde het concept ‘Je pense donc je suis’ (Ik denk, dus ik ben) in zijn zoektocht naar onfeilbare kennis. Welk argument gebruikte hij daarvoor?

1. Zelfs als een demon hem zou misleiden, zou het feit dat hij twijfelt blijven bestaan.
2. Het bestaan van de fysieke wereld is evident en betrouwbaar
3. Alleen empirische waarneming kan zekerheid bieden over het bestaan van denken.

Welke drogredenering herken je in de volgende uitspraak: Jesse geeft aan dat Lotte erg vriendelijk is, omdat ze heel aardig is.

1. cirkelredenering
2. Ad hominem (op de man spelen)
3. non-sequitur (het volgt er niet uit)
4. Argumentum ad baculum (Argument met de stok)

Hoe noem je de redeneervorm waarbij specifieke gevallen afgeleid worden van een (algemeen geldende) hypothese of uitspraak?

1. verificatie
2. inductie
3. deductie
4. abductie

Hoe noem je de redeneervorm waarbij een aantal bijzondere gevallen leiden tot een algemene conclusie of stelling

1. verificatie
2. inductie
3. deductie
4. abductie

Welke filosoof is het meest bekend om zijn bijdrage aan het empirisme?

1. René Descartes
2. John Locke
3. Karl Popper
4. Immanuel Kant

A priori kennis is...

1. kennis onafhankelijk van ervaring, zoals bijvoorbeeld wiskundige stellingen
2. kennis die je hebt opgedaan door er goed over na te denken
3. kennis gebaseerd op ervaring, zoals bijvoorbeeld weten dat vuur heet is.

A prosteriori kennis is...

1. kennis onafhankelijk van ervaring, zoals bijvoorbeeld wiskundige stellingen
2. kennis die je hebt opgedaan door er goed over na te denken
3. kennis gebaseerd op ervaring, zoals bijvoorbeeld weten dat vuur heet is.

Lesdoel

Ik kan in eigen woorden uitleggen wat de methodische twijfel van Descartes inhoudt.

Inleiding

Is alles wat wij kennen eerst door onszelf bedacht? Of bestaat er ook kennis die er al was voordat wij daar een begrip aan hebben gekoppeld?

Epistemologie

= kenleer = filosofische studie van kennis:

• oorsprong kennis
• reikwijdte van kennis en overtuiging
• aard van kennis

2 stromingen:

• rationalisme
• empirisme

Rationalisme en empirisme

Rationalisme = rede als bron van kennis

empirisme = zintuiglijke ervaring als basis voor alle kennis

Rationalisme

• menselijk denkvermogen als middel om tot kennis te komen
• ons verstand heeft inherent rationele en logische structuur          realiteit lezen
• ervaring leidt niet tot kennis
• oorsprong: Plato (427-347 v.C.)
• belangrijkste vertegenwoordiger: René Descartes (1596-1650) 

Onbetwijfelbare zekerheden: Descartes

• vader van moderne filosofie
• grote invloed op wetenschappelijk denken
• zoektocht naar fundament om kennis op voort te bouwen (vgl wiskunde)
• doel = alle kennis van werkelijkheid systematiseren via uniforme methode (wiskundige methode)
• deductieve logica

Wat is deductieve logica?

1. Een vorm van redeneren vanuit algemene principes.
2. Een vorm van redeneren gebaseerd op emoties.
3. Een vorm van redeneren zonder logische structuur.
4. Een vorm van redeneren vanuit specifieke voorbeelden.

Methode van radicale twijfel

• zoektocht naar onfeilbare grondslag/fundament
• Hoe? Door aan alles te twijfelen
• methodische twijfel = doelgerichte strategie om via systematische twijfel tot zekerheid te komen

Opdracht 

Opdracht 1 pp 9 + aanvullen schema

Oplossingen

Leg in eigen woorden uit wat de methodische twijfel inhoudt.