Theorieles blok 2.2 - les 4

• tandartsassistent
• MBO
• Studiejaar 1

Theorieles Specifiek

Blok 2.2 - Les 4

Deze les

• Leerdoelen
  
• Voorkennis
• Theorie
• Vragen
• Zelfstandig werken

Leerdoelen les 4

Aan het eind van deze les:

• Aan het eind van deze les kun je beschrijven wat parodontologie inhoudt, hoe het parodontium functioneert in gezonde toestand, welke afwijkingen kunnen voorkomen en hoe deze behandeld kunnen worden
  
• Aan het eind van deze les kun je beschrijven wat de PPS en parodontiumstatus inhoudt, hoe deze afgenomen wordt en wat de verschillende scores betekenen

Parodontium

Steunweefsels van de elementen

Functie: 

• Gebit bevestigen in de kaken 
• Beschermen tegen invloeden van buitenaf

Parodontium (ophangapparaat)

Bestaat uit vier onderdelen:

• Gingiva
• Processus alveolaris (kaakbot)
• Wortelvlies (parodontaal ligament)
• Wortelcement

Gingiva

• Vrije (marginale) gingiva: 
• Vaste (aangehechte) gingiva: 
• Interdentale papil
  
• Alveolaire mucosa:

Processus alveolaris

Het deel van de kaak waar de tandkassen zitten

Opbouw:

• Twee corticale botplaten (compact bot) (buccaal en linguaal/palatinaal)

Daartussen: 

• Spongieus bot (botbalkjes, beenmerg)
• Lamina cribrosa rondom de alveole (verdikte laag geperforeerd vezelbeen) Hierin de uiteinden van vezels van Sharpey (hechting element aan bot)

a) gingiva

b) corticale botplaten

c) spongieus bot

d) lamina cribrosa

e) cement 

f) dentine 

g) vezels van Sharpey

Wortelvlies

Parodontaal ligament, ligamentum parodontale

Houdt tand in de tandkas (alveole)

Functies (i.c.m. wortelcement en processus alveolaris):

• Fysisch
• Vormend (cementoblasten, osteoblasten (aanmaak bot), osteoclasten (afbraak bot))
• Voedend
• Sensorisch

Wortelcement

• Gecalcificeerd weefsel 
• Bedekt wortel
• Hierin zitten vezels van het wortelvlies bevestigd

• Cellulair cement: met cementoblasen 
• Acellulair cement: zonder cementoblasten

Parodontale afwijkingen: Lokale of exogene factoren 

Van buiten het lichaam afkomstig

• Tandplaque
• Tandsteen
• Micro-organismen
• Gewoonten

Parodontale afwijkingen: endogene / systeemfactoren

Factoren in het lichaam 

Kunnen parodontale aandoeningen verergeren

Bijv. 

• Slechte algemene lichamelijke conditie
• Veranderde hormonale toestand 
• Specifieke ziekten (diabetes, leukemie, aids, hart- en vaatziekten)
• Medicijngebruik

Noem de vijf algemene ontstekingsverschijnselen en wat het betekent

• rubor; roodheid
• tumor; zwelling 
• calor; verhoogde temperatuur van het ontstekingsgebied
• dolor; pijn 
• functio laesa; functieverlies

Als er geen botverlies is maar wel een (schijn)pocket is, noem je dat:

1. Supra-alveolaire pocket
2. Infra-alveolaire pocket
3. Pseudopocket
4. Parodontitis

Parodontale afbraak

Parodontitis

• Herstel oorspronkelijke botniveau niet meer mogelijk

• Pockets 

supra-alveolaire pocket (b)
infra-alveolaire pocket (c en d)
pseudo-pocket (f)

• Horizontaal en angulair botverlies
  
• Mobiliteit, verplaatsing
  
• Bloedarmoede, diabetes
  

Wat zie je hier?

1. Gingivitis
2. Parodontitis
3. Recessie
4. Necrotiserende ulcerende gingivitis

Noem drie kenmerken van necrotiserende ulcerende gingivitis (NUG)

• Door ulceratie en necrose is er een geelwit beslag op de gingiva te zien. 
• De interdentale papil wordt aangetast en er kan kratervorming optreden, pijnlijk, bloedend
• Sterke foetor ex ore (zeer slechte adem). Verhoogde temperatuur, lokale lymfeklieren (hoofd-hals)  gezwollen 

Parodontale afbraak (vervolg)

• Necrotiserende ulcerende gingivitis (NUG)
  
• Parodontaal abces in pocket
  
• Lokale juveniele parodontitis (LJP)
  
• Gingivarecessie (cleft)
  
• Gingivahyperplasie
  

                   - Toename in omvang
                   - Medicijngebruik (Gingivitis medicamentosa)

Onderzoek parodontale aandoeningen

• Plaque-index
• Bloedingsindex
• Röntgenonderzoek
• PPS
• Parodontiumstatus

Wat doe je bij de PPS?

1. Je onderzoekt het gebit op gaatjes
2. Je onderzoekt de conditie van het tandvlees
3. Je onderzoekt de mate van mondhygiëne
4. Je onderzoekt het gebit

PPS score 1

• Pockets tot en met 3mm 
• Tandvlees voldoende gezond

Behandeling: evt. instructie, tandsteen verwijderen, enz. 

PPS score 2

• Pockets t/m 5mm 
• Gezondheid tandvlees matig
• Vaak al botafbraak

Behandeling: extra gebitsreinigingen, instructie, paroddontiumstatus of intensief (paro-)traject

PPS score 3

• Pockets van 6mm of dieper
• Botafbraak rondom één of meerdere elementen

Behandeling: uitgebreid onderzoek, intensieve parodontale behandeling (paro-traject)

Therapie n.a.v. paroproblemen

1. Initiële behandeling
2. Evaluatie
3. Evt. chirurgie (gingivectomie, flap)

Evaluatie leerdoelen

Je kunt nu

• Beschrijven wat parodontologie inhoudt, hoe het parodontium functioneert in gezonde toestand, welke afwijkingen kunnen voorkomen en hoe deze behandeld kunnen worden
  
• Beschrijven wat de PPS en parodontiumstatus inhoudt, hoe deze afgenomen wordt en wat de verschillende scores betekenen

Slot

Maak de volgende opdracht:

Opdrachtenkaart 2.2, theorieles 4