Les 4 DA gmk ljr 1 periode 1

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Wat is de juiste volgorde van opname na orale inname van medicatie?

1. slokdarm - maag- dikke darm- lever
2. slokdarm maag- dunne darm - lever
3. slokdarm- maag- dunne darm- dikke darm - lever
4. weet ik niet

Als de halfwaardetijd van een medicijn van 100mg 4 uur is, hoeveel van het geneesmiddel zit er dan na 16 uur nog in het bloed?

6,25 mg

Meneer S. haalt elke jaar de griepspuit. Hoe noem je deze behandelvorm?

1. profylactisch
2. substitutie
3. causaal
4. weet ik niet

Met welke afkorting geef je aan dat medicatie langwerkend is?

Doelen deze les

Wat de begrippen normdosis, startdosering, onderhoudsdosering, maximale dosis, toxische dosis en letale dosis inhouden

Wat interacties zijn en hoe je een interactie afhandelt

Wat een contra-indicatie is en welke soorten er zijn

Wat is

Dosering

Dosis

Frequentie

normdosering

Dosering: de hoeveelheid geneesmiddel die aan iemand wordt voorgeschreven (geneesmiddel per 24 uur)

Dosis: de hoeveelheid geneesmiddel per keer (per moment van inname)

Frequentie: het aantal keren per etmaal (24 uur)

Normdosering:

De gebruikelijke hoeveelheid per keer en per etmaal

open farmaceutisch kompas. Wat is de onderhoudsdosering van lisinopril. Indicatie: essentiële hypertensie

1. 5 mg 1x per dag
2. 10 mg 1x per dag
3. 20 mg 1x per dag
4. weet ik niet

start dosering

onderhoudsdosering

Startdosering: in het begin een hogere dosering. Om snel een optimale bloedspiegel te bereiken. Bijvoorbeeld bij een kuur. Soms starten met een lage dosering: bij voorbeeld bloeddrukverlagende middelen. De laagst mogelijke dosering aanhouden. Wordt op de kennisbank ook aangegeven met de term: aanvankelijke dosering.

Onderhoudsdosering: dosering om bloedspiegel op peil te houden. 

Toxische dosering: van gnm wordt meer dan maximale dosering ingenomen, bloedspiegel bereikt giftige concentratie. Bijwerkingen worden ernstiger

Letale dosis: dodelijk

controle dosering

• Arts schrijft middel voor
• apotheek controleert of dosering klopt
• Waarom gaat het dan soms toch mis?

Huisarts schrijft de verkeerde dosering voor, apotheek heeft de controle niet goed uitgevoerd, patiënt snapt niet hoe het geneesmiddel gebruikt moet worden en gebruikt te veel of te weinig.

Wat moet er op een recept staan?

Je mag zelf het geneesmiddel kiezen

Je mag jezelf als patiënt gebruiken

Deel een leeg recept uit. Laat de studenten eerst zelf een recept helemaal invullen. Ze mogen zelf een geneesmiddel bedenken en ze mogen zichzelf als patient gebruiken

Hoe schrijf ik een recept:

Naam, adres en telefoonnummer arts

Het medische recept schrijven

Datum

R/ (generieke/stof-) naam geneesmiddel, toedieningsvorm, sterkteda/dtd no aantal stuks

S/ de wijze van gebruik van het geneesmiddelbijzondere aanwijzingen

Paraaf of handtekening (bij opiaat)

Naam, adres patiënt, gewicht (alleen bij kind) en geslacht/geboortedatum eventueel

belangrijk op een recept

Dossering:

uitzondering:

Duidelijke dosering op recept

Dosis

Frequentie

Bij zo nodig gebruik: maximale dagdosering

Uitzondering

Antistollingsmiddelen via trombosedienst (volgens schema)

Insuline (afhankelijk van de bloedglucosespiegel)

Interactie

Een interactie is een wisselwerking tussen een geneesmiddel met

•  een ander geneesmiddel

of

• een voedingsmiddel

Activeren voorkennis: Wat is een interactie?

Een werking bij een combinatie van een geneesmiddel met andere geneesmiddelen of voedingsmiddelen die verschilt van de verwachte werking van de middelen.

De werking wordt versterkt of verzwakt.

De bijwerkingen kunnen worden versterkt of verzwakt.

Interactie is niet alleen wanneer de geneesmiddelen tegelijk worden ingenomen. Bedoeld wordt in dezelfde periode. Een geneesmiddel kan nog lange tijd in het bloed aanwezig zijn, dan kan er dus een interactie optreden

Een interactie moet altijd vermeden worden

1. ja
2. nee

Hangt af van

-gebruikte geneesmiddelen

-patiënt: kinderen / ouderen

               zwangeren

               gezondheid

Een interactie kan zorgen voor:

Verminderde of versterkte bijwerkingen

Verminderde of versterkte werking van

    een of beide geneesmiddelen

soorten interactie

relevant

niet relevant

Relevante interactie: interactie moet voorkomen worden

Niet relevant: er is geen actie nodig

interactie met voedingsmiddelen

melk

Grapefruit

Alcohol

Melkproducten: interactie met bijvoorbeeld ijzer. Niet tegelijk innemen, is ijzer opgenomen in bloed dan mag er een melkproduct gebruikt worden

Grapefruit: beïnvloed een enzym in lever: enzym gaat minder goed werken: geneesmiddel zoals simvastatine wordt minder goed afgebroken dus verhoogde spiegel.

Alcohol: met kalmerende middelen: werken allebei op centraal zenuwstelsel.

Alcohol wordt door hetzelfde enzym afgebroken als sommige geneesmiddelen. Dit kan leiden tot meer bijwerkingen of vergiftigingsverschijnselen.

Contra indicatie

Een persoonsgebonden reden om een geneesmiddel niet (of alleen bij uitzondering) te gebruiken:

• absolute contra indicatie
• 
  
• relatieve contra indicatie
• 
  
• afgeleide contra indicatie

Activeren voorkennis: Wat is een contra-indicatie?

Voorbeeld contra-indicatie: bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap zijn een aantal medicijnen gecontra-indiceerd omdat deze gevaar op kunnen leveren voor de zwangerschap/ongeboren baby.

Absolute CI: het geneesmiddel mag onder geen enkele omstandigheid gebruikt worden

Relatieve CI: de arts kan onder bepaalde voorwaarden kiezen om het middel toch voor te schrijven

Afgeleide CI: de contra-indicatie wordt afgeleid van het geneesmiddel wat de patiënt gebruikt. Bijvoorbeeld astma/COPD bij inhalator gebruik. Een afgeleide CI moet altijd nagevraagd worden. Misschien heeft de persoon geen astma maar heeft tijdelijk een inhalator omdat de patiënt benauwd is door een luchtweg infectie.

Voorbeeld absolute CI: een geneesmiddel dat bij zwangerschap kan leiden tot afwijkingen bij ongeboren kind of in ernstigste geval overlijden van ongeboren kind is absoluut gecontra-indiceerd tijdens de zwangerschap.

Voorbeelden CI

jicht + diureticum (plastablet) = kans op jicht aanval

Maagzweer + NSAID = kans op een maagbloeding

Mevrouw Alma gebruikt metoprolol. Ze krijgt er nu ibuprofen bij. De metoprolol werkt nu minder goed. Dit is een

1. interactie
2. contra indicatie
3. weet ik niet

Meneer Teunissen gebruikt paroxetine voor zijn depressie. Hij krijgt er nu tramadol tegen pijn bij. De bijwerkingen van paroxetine worden hierdoor versterkt. Dit is een

1. interactie
2. contra indicatie
3. weet ik niet

Fatimah heeft ernstig nierfalen. Ze mag hierdoor geen ibuprofen gebruiken. Dit is een

1. interactie
2. contra indicatie
3. weet ik niet

Meneer Kan is diabeet. Hij gebruikt insuline. Hij krijgt nu prednison voorgeschreven. Dit ontregelt zijn suiker. Hij moet nu extra insuline bijspuiten. Dit is een

1. absolute contra indicatie
2. relatieve contra indicatie
3. weet ik niet

huiswerk

Maak op Teams opdracht 4: doseringen, CI en IA

De opdracht moet uiterlijk de dag voor de volgende les om 23.59 uur ingeleverd zijn via Teams.

Vragen?

VRAGEN?