middeleeuwen les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Opdracht 1:

Wat denk je dat deze zin voor diepere betekenis heeft?

Wellicht verlangt de auteur ernaar om een gezin te stichten, zoals de vogels in de lente hun nest bouwen.

Middelnederlands vs Latijn

Hebban olla uogala nestas hagunnan hinase hi(c) (a)nda thu uuat unbidan uut nu. Het is de vertaling van de Latijnse paralleltekst die ervoor staat: Habent omnes uolucres nidos inceptos nisi ego et tu. Quid expectamus nunc. De vertaling hiervan luidt: Alle vogels zijn nesten begonnen, behalve ik en jij. Waar wachten wij nu op?Welke overeenkomsten zie je tussen de oude Nederlandse zin en het Latijn?

Olla/omnes

Uologa/uolucres

Thu/tu

Uut/et

Nu/nunc

.

Middelnederlands vs modern

Welke overeenkomsten zie je tussen de oude Nederlandse zin en de Nederlandse vertaling?

Onder andere:

Nestas/nesten

Hebban klinkt nederlands.

hic/ik

thu/du (dat klinkt dus meer Duits)

Opdracht 2:

1. Doe quamen tes coninx hove

2. Alle die diere, groet ende cleene, 

3. Sonder vos Reynaert alleene.

4. Hi hadde te hove so vele mesdaen 

5. Dat hire niet dorste gaen: 

6. Die hem besculdich kent, ontsiet! 

7. Also was Reynaerde ghesciet 

8. Ende hier omme scuwedi sconinc hof, 

9. Daar hi in hadde crancken lof.  

Opdracht 2: 

1. Toen kwamen naar het hof van de koning 
   
2. Al de dieren, groot en klein, 
   
3. Zonder vos Reinaert alleen. 
   
4. Hij had aan het hof zoveel misdaan 
   
5. Dat hij er niet heen durfde te gaan: 
   
6. Wie zichzelf schuldig weet, vreest! 
   
7. Zo was het Reinaert overkomen 
   
8. En hierom vermeed hij het hof van de koning, 
9. Waar hij niet hoog stond aangeschreven. 

Opdracht 3:

Wat zou het lekenpubliek van de Beatrijs moeten oppikken, denk je?

Als je maar blijft bidden en standvastig bent in jouw geloof, zal dat door God of Maria gezien worden en worden je zonden vergeven.

De tekst "Hebban olla.."is geschreven door een ...

1. poëet
2. troubadour
3. ridder
4. monnik

Er werd in de middeleeuwen van vader op zoon/ moeder op dochter verteld. Dit heet een ... vertelcultuur

Een kernbegrip in het feodale stelsel is:

1. macht
2. trouw
3. geld
4. werken

Welke twee groepen hadden belang in de volkstaal?

1. monniken en adel
2. monniken en burgers
3. adel en burgers
4. monniken en burgers

een handschrift is geschreven op:

1. papier
2. perkament
3. dierenhuid
4. kleitabletten

handel en nijverheid; opkomende steden; tolheffingen; mecenaat/mecenas

hoofsheid

aanbevolen gedragswijze

met als doel om wrijvingen aan het hof te voorkomen

regels voor: correcte kleding; tafelmanieren; conversatie; wijze van vechten; omgang met de ander

hoofsheid in de literatuur

hoofse minnelyriek liederen over de liefde

ridderromans

De hoofse lyriek en de ridderroman sluiten mooi aan bij de bedoeling van de middeleeuwse literatuur. Wat dat ook alweer?

Normen en waarden van de feodaliteit

De vrouw in de middeleeuwen

De vrouw is van nature onbetrouwbaar, gierig en hebzuchtig 

of 

De vrouw is een engel

Karelromans

Karelepiek- chanson de geste

gebaseerd op het leven van Karel de Grote rond 800

1. strijd tegen de heidenen

2. spanningen binnen het feodale systeem

Karel ende Elegast

Arthurromans

1. nadruk op individuele gevechten

2. hoofse liefde

3. het hof van Arthur kent geen feodale conflicten

Arthurromans zijn meer sprookjesachtig; er moet een queeste gemaakt worden

De Ferguut

Roman van Walewein

Een ridder moet een zwevend schaakbord zoeken. Dit hoort bij een ...

1. Karelroman
2. Arthurroman

De schrijvers van al deze verhalen zijn onbekend. Hoe komt dat?

1. het waren maar monniken
2. het ware doorvertelde verhalen
3. de mecenas wilde geen gedoe
4. alles wat je deed was voor God