les zwachtelen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

les 1

ACT Zwachtelen

 

Zwachtelen

Leerdoelen

• Je weet wat ACT zwachtelen is
• Je kent de indicaties en contra-indicaties bij ACT zwachtelen
• Je hebt gezien hoe de handeling werkt en kunt dit zelfstandig op juiste wijze uitvoeren
• Je kent de verpleegkundige aandachtpunten en weet welke voorlichting je aan de zorgvrager kunt geven. 

In mijn stage heb ik bewoners die worden gezwachteld

JA

Nee

ACT zwachtelen staat voor?

ACT zwachtelen

A = ambulante

C = compressie

T = therapie

Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.

Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts.

Als we bewegen, helpen onze spieren het bloed in onze benen om tegen de zwaartekracht in terug naar ons hart te stromen.

 Maar als we lange tijd stilstaan of zitten, of als er problemen zijn met de bloedvaten in onze benen, kan het bloed zich ophopen en zwellen veroorzaken. Dit noemen we oedeem.

Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.

Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts.

Indicaties voor zwachtelen en steunkousen 

Oedeemvorming

Spataderen

Open been

Trombose

Als je een zwachtel aanbrengt, leg je druk op het been. Deze druk helpt om het overtollige bloed en vocht uit de benen te drukken en terug naar het hart te sturen. Dit helpt de zwelling te verminderen.

Het is een arbeidsintensieve en complexe vaardigheid.

Wordt alleen uitgevoerd in opdracht van een arts.

Compressie

• Uitoefenen van druk
• Hoogste druk rond de enkels
• Druk neemt af richting het hart
• Druk rond de benen is gelijkmatig
• Bij twee zwachtels; andere richting

Indicaties

• Veneuze insufficiëntie 

Slecht werkende vaten door: veel staan, spataderen en trombosebeen

• Onvoldoende werking lymfesysteem
• Post-OK 

Indicaties

• Wanneer de aderen niet goed functioneren wordt de huid dun en atrofisch; hierdoor ontstaat er toename van vocht tussen de cellen: oedeem.
  
• Combinatie van slechte huid en slechte doorbloeding: ulcus cruris  of open been; zweer die het gevolg is van slecht functioneren van de aderen.  
• 
  

Ulcus cruris venosum (open been)

Korte rek zwachtels

Niet/weinig rekbaar

Werkdruk

Bij mobiele zorgvragers

Dag en nacht te dragen

Twee zwachtels per been

Lange rek zwachtels

Rekbaar

Rustdruk

Bij minder mobiele zorgvragers

Alléén overdag!

Alle zwachtels zijn wasbaar op 30 graden

Zwachtelen

Problemen bij het zwachtelen

• Pijn
  
• Irritatie van de huid
  
• Vensteroedeem
  
• Striemen en blaren
• Kleur tenen
• Afzakken van de zwachtel
  

Polsteren

• Been rond en conisch maken
• Holten opvullen met polstermateriaal en scherpe randen (scheenbeen) afvlakken
• Doel: gelijkmatige drukverdeling
• Synthetische watten en tubifast buisverband

Contra-indicaties

Arteriële insufficiëntie  vernauwing of afsluiting in de slagader naar het been veroorzaakt door slagaderverkalking.

Huidaandoening

Allergie voor bestanddelen van de zwachtels

Hartproblemen (afhankelijk van situatie)

Reuma

Verpleegkundige aandachtspunten

• Heb aandacht en begrip voor pijn, oedeem, beperkingen en verminderde mobiliteit van de zorgvrager.
  
  
• Realiseer je dat het belangrijk is dat deze handeling goed uitgevoerd wordt en ken de indicaties & contra-indicaties.
  
  
• Geef de zorgvrager goede voorlichting.

Voorlichting

Er zijn leefregels voor zorgvragers met ACT zwachtels.

• Hoe om te gaan met veranderende leefwijze; mobiliteit, aanschaf materialen, hulpmiddelen etc. 
• Beter liggen en lopen dan zitten en staan.
• Vermijd overmatige warmte, zoals vloerverwarming, een heet bad of te veel zon.
• Let op lichaamsgewicht.

Polsteren

praktijk:

Quiz

ACT zwachtelen