Grammatica blok 4 2KT

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Grammatica - Blok 4

2KT

Even herhalen

Lijdend voorwerp

(wie/wat + wwg + ond?)
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Bartek denkt een backflip te kunnen doen.

Theorie (lijdend voorwerp)

• wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?

Voorbeeld:

Mijn oma | koopt | een elektrische fiets.
ond               pv             lijdend voorwerp                                              
Wie/wat heeft mijn oma gekocht? --> een elektrische fiets

(wie/wat + wwg + ond?)
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Levi heeft laatst een gele kaart moeten halen.

(wie/wat + wwg + ond?)
Schrijf het lijdend voorwerp op.

Alia heeft haar koptelefoon altijd bij zich.

Maak een zin met daarin een bijvoeglijk naamwoord.

Typ het bijvoeglijk naamwoord in GROTE LETTERS.

Theorie (bijvoeglijk naamwoord)

Je kunt zinsdelen aanvullen door meer te zeggen over de zelfstandige naamwoorden. Je voegt zo kenmerken of eigenschappen toe.

voorbeeld

a. Het meisje | draagt | een jas.

b. Het knappe meisje | draagt | een rode jas.

In zin b zegt knappe iets over het meisje. Rode zegt iets over haar jas.

Woorden als knappe en rode zijn bijvoeglijke naamwoorden.

Wat is het bijvoeglijk naamwoord in onderstaande zin?

De verdachte man werd op Schiphol opgepakt.

Wat is het lijdend voorwerp in onderstaande zin?

De makelaar geeft de sleutels.

Maak onderstaande zin langer door
te zeggen 'aan wie' hij iets geeft.

De makelaar geeft de sleutels.

Theorie (meewerkend voorwerp)

• Komt soms voor bij zinnen met een lijdend voorwerp.
• Antwoord op de vraag 'aan wie + wwg + ond + lv?'

Opdracht:

1. Spin het rad.
2. Benoem het meewerkend voorwerp.

Theorie (meewerkend voorwerp)

pv = persoonsvorm	Zet de zin in een andere tijd --> pv verandert mee. Hij heeft honger --> Hij had honger.
wwg = werkwoordelijk gezegde	- Alle werkwoorden uit de zin. - Soms is hij gesplitst: De oma loopt niet door . - 'te' hoort er ook bij: Hij zit altijd te praten . - Moet goed klinken.
ond = onderwerp	Wie/wat + wwg? Waarom heeft de kleuter nooit gelogen? (wie/wat heeft gelogen? = de kleuter)
lv = lijdend voorwerp	Wie/wat + wwg + ond? De docent heeft een laag cijfer op mijn toets geschreven. (wie/wat heeft de docent geschreven? = een laag cijfer)
mv = meewerkend voorwerp	Aan wie + wwg + ond + lv? Ik geef mijn vriendje altijd een roos op Valentijnsdag. (aan wie geef ik een roos? = mijn vriendje)

Welke vraag stel je om het meewerkend voorwerp in een zin te vinden?

1. zin vragend maken
2. wie / wat + pv?
3. wie / wat + onderwerp + gezegde?
4. aan wie / voor wie? + wwgezegde + ond +lijdvw

Wat is de persoonsvorm?

De verdwaalde toerist vroeg de weg aan de politie.

1. verdwaalde
2. toerist
3. vroeg
4. de weg

Wat is het werkwoordelijk gezegde?

Alle aanwezigen zongen voor de jarige een vrolijk welkomstlied.

1. zongen een vrolijk welkomstlied
2. zongen voor
3. zongen
4. alle aanwezigen

Wat is het onderwerp?

Zal de oud-kampioen vanavond de winnaar een medaille opspelden?

1. de winnaar
2. de oud-kampioen
3. zal
4. een medaille

Wat is het lijdend voorwerp?

De verdwaalde toerist vroeg de weg aan de politie.

1. de verdwaalde toerist
2. de politie
3. vroeg
4. de weg

Wat is het meewerkend voorwerp?

Alle aanwezigen zongen voor de jarige een vrolijk welkomstlied.

1. voor de jarige
2. de jarige
3. alle aanwezigen
4. een vrolijk welkomstlied

Wat is het meewerkend voorwerp?

'De jongen schrijft een liefdesbrief aan zijn vriendin.'

1. De jongen
2. een liefdesbrief
3. aan zijn vriendin
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?

'Mijn oma appt mij het recept.'

1. Mijn oma
2. mij
3. het recept
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Zoek het meewerkend voorwerp!

Shirley kocht zes rozen voor haar vriend voor Valentijnsdag.

1. voor haar vriend
2. zes rozen
3. haar vriend
4. voor Valentijnsdag

Zoek het meewerkend voorwerp.

De kleine jongen gaf de reus geen kans meer.

1. de kleine jongen
2. de reus
3. geen kans
4. er is geen meewerkend voorwerp

Wat is in de volgende zin het meewerkend voorwerp?

De postbezorger overhandigde de klant de bestelling

1. De postbezorger
2. De klant
3. De bestelling
4. Er is geen meewerkend voorwerp

PV

Zinsdelen

Onderwerp

Werkwoordelijk gezegde

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Mijn moeder

geeft

mij

een glas ranja

onderwerp

gezegde

meewerkend voorwerp

lijdend

voorwerp

Herhaling (ww - znw - bnw - lw - vz)

ww = werkwoord	- Doe-woorden - Kun je vervoegen: zet er hij/jij/ik/wij voor en het werkwoord verandert mee!
znw = zelfstandig naamwoord	- mensen, dieren, dingen - Kun je maak enkelvoud of meervoud van maken -
bnw = bijvoeglijk naamwoord
lw = lidwoord
vz = voorzetsel

Wat valt je op?

Theorie (persoonlijk voornaamwoord)

= verwijzen naar een persoon, een groep personen, voorwerpen of onzichtbare zaken.

Trucje om het persoonlijk 

voornaamwoord te vinden:

1. Vervang het woord door een naam.
2. Lukt dat? --> pers. vnw
3. Lukt dat niet? --> iets anders

voorbeeld

Hij heeft heel goed zijn best gedaan vandaag.

Mauro heeft heel goed zijn best gedaan vandaag. 

Wat is/zijn de persoonlijke voornaamwoorden?
Op de fruitschaal ligt het appeltje dat je wilde meenemen.

Wat is/zijn de persoonlijke voornaamwoorden?

Jullie bootje botste net tegen dat van mij.

persoonlijk voornaamwoord

Zij

geeft

de

kaarten

aan

ons.

Hebt

u

ons

gezien

tijdens

dat

feestje

van

hem.

Theorie (bezittelijk voornaamwoord)

• Geeft een bezit aan, dus van wie iets is. 
• Staat altijd vóór het woord
  waar het bij hoort.

LET OP!

Let op het verschil in de volgende zinnen!

Dat is mijn telefoon. (bzv)

Is die telefoon van mij? (psv)

Noteer de bzv's:
Zij heeft haar broer een nieuwe telefoon gegeven.

Noteer de bezittelijke voornaamwoorden:
Zij heeft haar broer een nieuwe telefoon gegeven.

Noteer de bezittelijke voornaamwoorden:
Ons huis is vorige week eindelijk verkocht aan mijn beste vriend.

bezittelijk voornaamwoord

Doet

jullie

computer

ook

zo

raar?

Hun

auto

is

duurder

Bezittelijke voornaamwoorden

Persoonlijke voornaamwoorden

Snapten

jullie

hun

vragen?

Zijn

grapjes

heb

ik

vaak

gehoord.

Waar

heeft

u

uw

auto

geparkeerd?

En nu werken jullie!