week 48 i uur donderdag wie is de baas in de republiek?

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Welkom bij geschiedenis, klas 2 inschrijfuur

Binnen= beginnen:

• Ga rustig zitten op je plek.


• Pak alvast je leerboek en schrift en start met lezen van paragraaf 3.1

VANDAAG: klassikale les over het bestuur van de Republiek.

Vandaag

1. Leerdoel (5 min)
2. vooruitblik inschrijfuren (5 min)
3. Uitleg: Wie was de baas in de Republiek? 20 min
4. Zelfstandig werken in het werkboek (10 min)
5. Afsluiting 

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden werd bestuurd.

Je begrijpt waarom de geschiedenis van de gouden eeuw belangrijk is.

Vooruitblik inschrijfuren

Nieuw in week 49 en week 50: serie inschrijfuren over hoe je de betrouwbaarheid van historische bronnen bepaalt.

Week 49

• Inschrijfuur 1 woensdag 8ste uur: les 1 van 3 over betrouwbaarheid bronnen
• Inschrijfuur 2:donderdag 7de uur: huiswerk opdrachten met mevr de Jong
• Inschrijfuur 3: donderdag 8ste uur: les 2 van 3 over betrouwbaarheid bronnen

Week 50

1. Inschrijfuur 1 woensdag 8ste uur: samen lezen & moeilijke woorden= herhaling lesstof 
2. Inschrijfuur 2: huiswerk opdrachten met mevr de Jong
   
3. Inschrijfuur 3: donderdag 8ste uur: les 3 van 3 over betrouwbaarheid bronnen. Deze les sluit we af met een vragenlijstje over wat je van deze werkwijze vond. 

Wat heeft dit schilderij met Vlaardingen te maken?

H 3 De republiek in de Gouden Eeuw

3

Waar in de tijdbalk zien we de gouden eeuw?

Waarom is de geschiedenis van ons land in de Gouden Eeuw belangrijk?

De republiek was modern en vormde een knooppunt in de handel.

Hierdoor verspreidde kennis en welvaart zich in ons kleine landje 

                      

   bijvoorbeeld: kunst, wetenschap en goederen 

wat betekent tolerant

Protestant, tolerant en rijk

Republiek was: Protestants

 

Maar: iets anders geloven mocht ALS het maar stiekem was 

Dit maakte de republiek tolerant -> mensen uit het buitenland brachten verschillende dingen met zich mee.

Tolerant = geen vervolging 

buitenkant

binnenkant

Tijdvak 6 Regenten en vorsten:

Het bestuur in de Republiek: 

wie was de baas?

Alleen verder...

• De Noordelijke Nederlanden hebben eerst nog geprobeerd een koning te vinden. Dat lukte niet. Daarom wordt besloten verder te gaan zónder koning, als de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
• Dit was uniek in de wereld: "Geen koning?! Wie beschermt je dan?!"

De Staten-Generaal

• Elk van de zeven gewesten had een eigen bestuur: de gewestelijke staten. 
• Zij namen vooral beslissingen die hun eigen gewest aangingen
• Decentraal bestuur (tov Centralisatie Karel en FilipsII)
• Beslissingen die voor de hele Republiek belangrijk waren, werden genomen in de Staten-Generaal: de vergadering van alle gewestelijke staten bij elkaar
• De voorzitter van de Staten-Generaal was de raadspensionaris

Een andere belangrijke functie in de Republiek was de stadhouder. Dit waren sinds Willem van Oranje altijd de Prinsen van Oranje. In de Republiek werd dan ook zijn zoon Maurits de eerste stadhouder.

De stadhouder had hoge militaire functies: hij was kapitein-generaal van het leger en admiraal-generaal van de vloot.

Officieel was de stadhouder in dienst van de Staten-Generaal, maar wie de baas was, was niet altijd even duidelijk....

Regenten

• In tegenstelling tot andere landen hadden de (rijke) burgers in de Republiek veel meer macht en invloed dan de adel.
• Veel van deze burgers waren enorm rijk geworden door de handel (in de steden)
• Deze groep rijke burgers noem je regenten.
• Bijna alle belangrijke banen waren in handen van de regenten.

Van vader op zoon

• Veel regentenfamilies probeerden de mooie banen in hun eigen of bevriende families te houden.
• Zo erfden kinderen al op jonge leeftijd titels of kregen ze voorrang bij banen op basis van hun achternaam.

Gerard Bicker was een zoon van Andries Bicker, een van de machtigste koopmannen uit Amsterdam. Gerard had een goed leven. Hij hoefde dankzij de macht en rijkdom van zijn vader niet echt heel hard te werken. Hij zou zo'n 220 kilo hebben gewogen en werd in de volksmond ook wel "de dikke Bicker" genoemd.

De Republiek werd bestuurd door regenten. Regenten zijn....

1. machtige burgers uit rijke koopmanfamilies
2. machtige edellieden die veel handelden
3. mensen van adel met veel geld
4. een koning zoals Willem van Oranje

Stadhouder

• De stadhouder was de baas over het leger en de vloot.
• Als er geen oorlog was had de stadhouder weinig te doen 
• De afstammelingen van Willem van Oranje werden Stadhouder

De Raadspensionaris

• De Raadspensionaris of landsadvocaat was de belangrijkste vertegenwoordiger van het gewest Holland.
• De Raadspensionaris was de voorzitter van de Staten-Generaal
• De beroemdste raadspensionarissen waren Johan van Oldenbarnevelt (1568 tot 1619) en Johan de Witt ( 1653 tot 1672).
• Eigenlijk was de Raadspensionaris de machtigste politicus in de Republiek.

Johan van 

Oldenbarnevelt

Johan 

de Witt

Wat is een stadhouder?

1. De voorzitter van de Staten-Generaal
2. Net zo machtig als een raadspensionaris
3. De baas over het leger en de vloot
4. Een regent en de baas over een gewest

De raadspensionaris is

1. Legeraanvoerder
2. bestuurder in de republiek
3. Raadgever over pensioenen
4. de voorzitter van de Staten Generaal

Wie zitten er in de Staten-Generaal van de Republiek?

1. Koning en vertegenwoordigers van de adel
2. Vertegenwoordigers van de 3 standen
3. Vertegenwoordigers uit de Gewestelijke Staten
4. Vertegenwoordigers van de adel en de steden.

Stadhouder

Raadspensionaris

Oldenbarnevelt

Raadspensionaris

Gewest Holland

Aanhanger Arminius: Vrijzinnige/gematigde dominee. De mens kon een beetje invloed hebben op zijn lot na de dood. 

Maurits

Stadhouder/legerleider

Aanhanger van Gomarus: Orthodoxe dominee (= streng in de leer), vond dat je moest vasthouden aan het oorspronkelijke idee van Calvijn. 

Ruzie tussen machtige mannen

• Raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt wilde bezuinigen op het leger. Prins Maurits wilde dat niet. 
• De ruzie loopt volledig uit de hand en in 1618 pleegde Maurits een staatsgreep en liet de raadspensionaris gevangen zetten.
• Een jaar later liet Maurits de raadspensionaris onthoofden.

De onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt in Den Haag.

Hoe ging het bestuur na de berechting van Van Oldenbarnevelt? (Dit komt niet op de summatoets)

In principe bleef de basis hetzelfde. Er zijn echter ook twee perioden geweest zonder stadhouder. Dit worden de twee stadhouderloze tijdperken genoemd. Dit gebeurde wanneer er geen geschikte opvolger was. In 1650 stierf de Stadhouder Willem II van Oranje op 24 jarige leeftijd. Zijn zoon was 8 dagen oud en kon hem niet opvolgen. 

In deze periode had de Raadspensionaris de meeste invloed. Vooral Johan de Witt had in deze periode veel invloed. Hij was Raadspensionaris van 1653 tot 1672. 

Zelfstandig werken Z. s

1. Aan de slag met de opdrachten in het werkboek: paragraaf 3.2 maken.
2. Klaar? 3.1 maken.

Twee filmpjes om zelf te bekijken

Voor mij zijn de leerdoelen behaald

😒🙁😐🙂😃