Hoofdstuk 7: Een gezinsbudget

• Maatschappelijke vorming
• Secundair onderwijs

Hoofdstuk 7: Een gezinsbudget

Je neemt elke dag een douche van 10 minuten. Maar als je slechts 5 minuten zou douchen, zou je elke maand 7,5€ besparen. Wat denk je hiervan?

Wow! Ik probeer altijd op geld te letten, dus vanaf nu kortere douche!

Ik ga minder lang douchen, dat is beter voor het milieu.

Goed en lang douchen is belangrijk voor mij: 10 minuten dus!

Geld maakt me niet zoveel uit. Ik douche zo lang ik wil

Op school ben jij de enige die boterhammen meebrengt tijdens de middag. Al jouw vrienden eten elke dag een broodje. Koop jij vanaf vandaag ook elke dag een broodje?

No way! Dat kost te veel.

Ik vind het toch wat raar om als enige met mijn brooddoos in de refter te zitten, dus ja.

Ik overtuig mijn vrienden om ook hun boterhammen mee te brengen.

Broodjes zijn wel lekker! Af en toe koop ik er eentje, maar meestal neem ik mijn boterhammen mee.

Op Black Friday zie je een promo voor de nieuwste Iphone met een korting van 70%. Wat doe je?

70% korting, wat een deal! Ik koop hem, ook al heb ik er eigenlijk geen nodig.

Ik vertrouw dit zaakje niet.

Ik wil al lang een nieuwe Iphone en heb gewacht op Black Friday voor deze korting.

Ik heb geen nieuwe smartphone nodig, dus ik negeer deze aanbieding.

Je wil online een paar supercoole sneakers kopen. Welke verzendoptie kies je?

Ik kies een expresszending om mijn sneakers vnvd al in huis te hebben. Ik betaal 5€ extra.

Ik wil mijn sneakers morgen kunnen aandoen. Ik betaal 2,5€ extra voor een snelle verzending.

Ik kan wel een week wachten, dan is de verzending gratis.

Ik ga naar de winkelstraat, dan heb ik mijn sneakers ook direct. Hopelijk vind ik ze in mijn maat.

Je krijgt deze sms.
Wat doe je?

Als de bank mij een sms stuurt, zal het wel belangrijk zijn. Ik klik op de link en volg de instructies.

Berichtjes van vreemde nummers verwijder ik altijd direct.

Ik klik op de link om te controleren waarover het gaat. Ik ben wel voorzichtig.

Dit is bedrog en ik laat me er niet door vangen.

Opdracht 1:

Ontdek hoe het gesteld is met het Vlaamse gezinsbudget 

Tot welke groep behoren de gezinnen?

Behoren de onderstaande gezinnen tot de groep die het moeilijk heeft om rond te komen of tot de groep die onverwachte uitgaven kan opvangen? 

‘Ik zou liever wat meer geld overhouden op het einde van de maand, zodat we als koppel ook eens leuke dingen zouden kunnen doen. Met twee fulltime werken en dan een heel
jaar leuke dingen moeten laten voorbijgaan, is niet fijn.’

1. Gezin die het moeilijk heeft
2. Gezin die onverwachte uitgaven kan opvangen

‘Wij moesten een dokter roepen voor ons zieke zoontje. Ik heb aan de dokter moeten vragen of hij akkoord was dat wij hem volgende maand zouden betalen, wanneer ik mijn invaliditeitsuitkering heb gekregen. We moesten ook nog de medicamenten betalen. In maanden als deze kunnen wij de facturen niet betalen. Je kiest voor de gezondheid van je kind en laat de facturen liggen.'

1. Gezin die het moeilijk heeft
2. Gezin die onverwachte uitgaven kan opvangen

‘Rondkomen met je maandelijkse loon, je hele huishouden draaiende houden en ook eens iets extra voor de kinderen of jezelf kunnen kopen, dat lijkt mooi op papier, maar het is niet zo eenvoudig. Het vraagt planning en discipline om je aan je budget te houden.'

1. Gezin die het moeilijk heeft
2. Gezin die onverwachte uitgaven kan opvangen

‘Ik ben werkloos. Ik word uitgemaakt voor luiaard. Ik word met de vinger gewezen. Ik heb er niet om gevraagd werkloos te zijn. Ik heb werk gezocht. Ik was zelfs bereid eender welk
werk te aanvaarden. Maar ik heb niets gevonden … en nu zeggen ze dat ik te oud ben.’

1. Gezin die het moeilijk heeft
2. Gezin die onverwachte uitgaven kan opvangen

‘Nu zijn onze kinderen afgestudeerd en lukt het ons om elke maand wat te sparen. Toen ze nog studeerden, was het moeilijk om rond te komen, zeker wanneer er onverwachte
uitgaven waren, zoals de wasmachine die het plots liet afweten.

1. Gezin die het moeilijk heeft
2. Gezin die onverwachte uitgaven kan opvangen

‘Mijn echtgenoot en ik hebben beide een leuke job met een goed inkomen. We hebben eigenlijk geen moeite om rond te komen, maar ik besef heel goed dat dat niet bij iedereen zo is. Ik heb een broer en een zus die het moeilijk hebben. We nemen de neefjes en het nichtje mee als we een dagje uitgaan en bij de geboorte kregen ze naast een luiervoorraad ‘tegoedbonnen’ voor het onbeperkt verstoren van onze nachtrust en voor logeerpartijen. Het is moeilijk om hen direct hulp aan te bieden. We zijn bang om iemand voor het hoofd te stoten.

1. Gezin die het moeilijk heeft
2. Gezin die onverwachte uitgaven kan opvangen

Neem je WB p 98. 

Opdracht 2:

Onderzoek welke inkomstbronnen een gezin kan hebben 

Wat zijn de 3 grootste inkomstbronnen van een gezin volgens de grafiek?

WB p 100

Verbind elk woord met de correcte omschrijving. 

Alimentatie

Uitkering voor tijdskrediet

Leefloon

Schooltoelage

Wedden en lonen

Kindergeld of groeipakket

Geld dat je kunt krijgen van de overheid om je

te helpen je studiekosten te betalen.

Het geld dat je verdient door te werken.

Je krijgt van het OCMW een leefloon wanneer

je inkomen te laag is om van te leven en je die

situatie niet kunt veranderen.

Het geld dat je krijgt van de overheid, per

kind, om je te helpen met de kosten die bij de

opvoeding van een kind horen.

Een financiële bijdrage aan de kosten,

om te voorzien in het levensonderhoud

van de kinderen, en/of de partner na een

echtscheiding.

Een uitkering van de overheid bij een

loopbaanonderbreking om het loonverlies te

compenseren.

WB p 100

Opdracht 3:

De belangrijkste uitgavenpost van een gezin

Waar geef jij vooral je geld aan uit?

Welke uitgaven heeft een gezin denk je?

Aan welke vijf zaken geeft een gezin het meeste geld uit?

WB p 100

Maak oefening 2 en 3 op p 101-102 per twee.

onderwijs.hetarchief.be

Opdracht 4: 

Ga na of de gezinnen kunnen rondkomen met hun inkomen

Terugkerende inkomst

Toevallige inkomst

huur-opbrengst

Erfenis

Kinder-

bijslag

Winst bij een kansspel

Loon

Terugbetaling gezondheids-zorgen

Vaste uitgave

Variabele uitgave

Uitzonderlijke uitgave

Abonnement internet

Kledij

Vakantie

Aankoop wagen

Huur van een woning

Bood-schappen

School-rekening

Bus-abonnement

Filmticket

WB p 103

WB p 104

WB p 104

Taak: Een gezinsbudget

Opdracht 5: 

Ontdek wat de risico’s van lenen en schulden zijn

Sparen duurt te lang. Je kunt beter lenen en afbetalen. Dan kun je meteen kopen wat je wilt hebben.

Eens

Oneens

Geld lenen is gevaarlijk, omdat je niet weet 

of je de schuld wel kan terugbetalen.

Ja

Nee

Wie van jullie spaart?

Ik spaar voor iets wat ik heel graag wil (hebben).

Sparen? Ik kom altijd geld tekort!

Ik spaar, maar weet niet precies waarvoor.

Ik hoef niet te sparen, want ik krijg alles wat ik wil (hebben).

Waar spaar jij voor, 

of zou je voor willen sparen??

Hoe kun je zorgen 

dat je meer spaart?

Spaartips

Open een spaarrekening.

Zet iedere week of maand geld op de spaarrekening.

Veel kleine beetjes maken groot.

Maak een overzicht van inkomsten en uitgaven.

Kun je ergens op besparen?

Praat er thuis over dat je spaart, 

en waarvoor je spaart.

Leen je wel eens geld van iemand?

Ik heb nog nooit geld geleend.

Ik leen wel eens geld van mijn ouders.

Ik leen wel eens geld van een vriend of vriendin.

Leen je wel eens geld uit aan iemand?

Nee, nooit

Soms wel, aan een vriend of vriendin

Soms wel, aan (één van) mijn ouders

Stel: je smartphone die je op afbetaling hebt 

gekocht, laat je na 2 maanden op de grond vallen. 

De telefoon is helemaal stuk. Moet je dan de 

resterende termijnen van je lening doorbetalen?

1. Ja
2. Nee

Wat bedoelen ze met de uitspraak: 'Geld lenen kost ook geld.'

Opdracht 5

Hoeveel % van de Vlaamse gezinnen betaalt een woning af?

1. 72%
2. 90%
3. 33%

Hoeveel betalen Vlaamse gezinnen maandelijks af aan een woonlening?

1. 1000 euro
2. 909 euro
3. 899 euro

Hoeveel % van de Vlamingen betaalt een autolening af?

1. 70%
2. 56%
3. 31%

Vlamingen lenen enkel voor een woning of een wagen.

1. Waar
2. Niet waar

WB p 105

Verbind elk woord met de correcte omschrijving. 

Een lening

Rente of intrest

Schuld

de vergoeding die je moet betalen als je geld hebt geleend. Als je zelf geld aan iemand hebt geleend, is dat het extra bedrag dat je van de lener krijgt. Leen je iemand 1000 euro en vraag je daar 100 euro vergoeding voor, dan is die 100 euro de rente. Die persoon moet jou dan niet 1000 euro terugbetalen, maar 1000 euro + rente = 1100 euro in totaal. (Vaak wordt rente uitgedrukt in een % (percentage). Je betaalt bijvoorbeeld 5 % rente op het totale bedrag dat je leent.)

een geldbedrag dat door iemand wordt verstrekt aan iemand anders op

voorwaarde dat het later terug wordt betaald. Vaak wordt daar een vergoeding in de vorm

van rente voor betaald.

het bedrag van je lening dat je nog moet terugbetalen. Als je 1000 euro geleend

hebt en daarvan al 100 euro hebt terugbetaald, dan is je schuld 900 euro.

Wat zijn de redenen waarom mensen hun lening niet meer kunnen afbetalen?

WB p 106

onderwijs.hetarchief.be

Welke belangrijke tip geeft de dame
op het einde mee, zodat je niet in moeilijkheden komt?

WB p 106

Geld lenen kost geld (en geluk)

Je betaalt rente over de schuld.

Je moet de schuld altijd terugbetalen.

Mensen lenen steeds opnieuw om nog meer spullen te kopen.

Een schuld maakt ongelukkig.

Soms moeten mensen geholpen worden om uit de schulden te komen.

Opdracht 6:

Onderzoek of de gezinnen van onze spilfiguren erin slagen

om rond te komen

Groepswerk per twee of drie

1. Jullie krijgen een tekst over de financiële situatie van een gezin. 
2. Bestudeer grondig de situatie van jouw gezin. 
3. Markeer de inkomstenbronnen in het groen.
4. Markeer de uitgavenposten in het rood.
5. Noteer op p 106-107 de inkomstenbronnen van het gezin.
6. Geef ook aan of dat terugkerende of toevallige inkomstenbronnen zijn.

Wat vond je van deze les?

😒🙁😐🙂😃