Kinderen ontdekken al spelend de systematiek, en leren dit via herhaald oefenen te beheersen. Bij ontwikkelingsmateriaal staat het doel meer centraal dan bij speelgoed, maar het materiaal draagt vooral bij tot de brede ontwikkeling.
Voorwaarden werken met ontwikkelingsmateriaal (Poel & Blokhuis, 2009): visueel aantrekkelijk, compleet zijn en heel (niet kapot), duidelijke regels én structuur en minimale inmenging van buitenaf
Ontwikkelingsmaterialen kunnen één of meerdere ontwikkelingsdoelen dienen:
Concentratie. grove/fijne motoriek, ruimtelijk inzicht, oog-hand coördinatie, zelfstandigheid, waarneming, ordenen, sorteren, associëren en groeperen, probleemoplossend denken, korte termijngeheugen, tellen, lezen, luisteren en schrijven/tekenen, oriëntatie van ruimte, tijd en wereldverkenning