13.4 Zweten + oud examenvragen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Heb je nog vragen over de werking van de nier?

Maak een foto van je huiswerk bij 13.3

De huid

wat weet je over uitscheiding van de huid?

Leerdoelen

• Je kent de functies van de huid, met name de uitscheidingsfuncties
• Je kunt met behulp van de transportmechanismen uit het hoofdstuk cellen verklaren hoe zweet geproduceerd wordt

 functies van de huid

• Beschermt tegen ziekteverwekkers en giftige stoffen
• Verhindert dat je uitdroogt
• Bescherming tegen beschadigingen (zoals UV-straling)
• Speelt rol bij constant houden lichaamstemperatuur
• Bevat zintuigen die info geven over de omgeving

zweetklier (4)

zweet bevat water en zout, bedenk hoe de uitscheiding van zweet zou kunnen werken.

tip: vraag je eerst af hoe water in het buisje kan verplaatsen en dan hoe je de juiste omstandigheden hiervoor creëert. (Transport H1)

Leg uit hoe de uitscheiding van zweet werkt. Gebruik de termen osmose & osmotische waarde in je antwoord.

Tips voor het maken van tekstvragen:
Systematische probleemaanpak

Volgende dia is een link naar de SPA-kaart, met dingen die je allemaal zou kunnen doen om bij een antwoord te komen

noteer in tabel

vraag nummer:                                                       leerling:

fase	tips/tops
lezen
verwoorden/beelden
aanpak
uitvoeren
controle

https:

Oefenen van examenvragen

De volgende slides bevatten meerdere oud-examen vragen over hoofdstuk 12, vertering. 

Probeer m.b.v. de stappen van het PSA deze vragen te maken.

Probeer eerst de vragen zonder hulp van je theorieboek te maken. Lukt dat echt niet, pak dan pas je theorieboek erbij. 

Herkauwers zoals koeien hebben een heel speciaal spijsverteringsstelsel. Ze bezitten vier magen (pens, netmaag, boekmaag en lebmaag) waarin micro-organismen leven die essentiële enzymen voor de vertering van grassen maken. Zo kunnen herkauwers met de hulp van deze micro-organismen de taaie plantenvezels van bijvoorbeeld grassen verteren. De micro-organismen in de pens zijn onderling zeer competitief. Ze houden elkaar in toom en hierdoor is de microbiële gemeenschap gewoonlijk vrij stabiel. Als de koeien echter van de ene op de andere dag zetmeelrijke en vezelarme voeding (zoals graan) krijgen, verandert dit. Melkzuurproducerende bacteriën krijgen de overhand en zorgen ervoor dat de pensinhoud sterk zuur wordt. Welk effect heeft het zuurder worden van de pensinhoud op de maagwand van de koe?

In de negentiende eeuw leden veel arbeiders in de grote steden aan Engelse ziekte. Door de industrialisatie kwamen die arbeiders nauwelijks buiten. Als ze buiten kwamen, liepen ze door de vervuilde lucht naar hun bedompte woningen in smalle stegen. Engelse ziekte is het gevolg van een tekort aan vitamine D. Botten en spieren blijven hierdoor achter in groei en ontwikkeling. Vitamine D kan op twee manieren aangevuld worden: door aanmaak in de huid onder invloed van zonlicht en met voeding.

Vitamine D stimuleert de opname van calcium, een belangrijk bestanddeel van botten, vanuit het verteringsstelsel in het bloed.

1. Maag
2. Twaalfvingerige darm
3. Dunne darm
4. Dikke darm

Ga nu naar 10voorbiologie.nl

Ga naar -> Thema's -> 12 Voeding en Vertering ->  CE toets HAVO voeding en vertering 2006-2008 HAVO 

Kijk in de volgende slides welke vragen je moet beantwoorden. De titel van de tekst staat in de slide, samen met de uiteindelijke vraag. Voor de tekst moet je op de pagina van 10voorbiologie kijken.

Vraag: Glutenallergie. Lees eerst de tekst en beantwoord dan de volgende vraag.

- Wat is het verschil tussen het oppervlak van de dunne darm van een coeliakie-patiënt en dat van een gezonde persoon?
- Leg uit wat dit naast een slechtere vertering nog meer tot gevolg heeft voor de werking van de darm van een coeliakie-patiënt.

Vraag: Het witte goud (asperges)

Via welk transportmechanisme gaat dat?

1. Actief transport
2. Diffusie
3. Osmose

Vraag: Leven op de waakvlam (29)

Daarnaast is voor de egel de opslag van het voedsel in de vorm van vet efficiënter dan in de vorm van koolhydraten. Leg dit uit.

Vraag: Leven op de waakvlam (30)

In de vorm van welk koolhydraat wordt energie in het lichaam van de mens uiteindelijk opgeslagen?

Huiswerk

Leren voor de toetsvorm