Regeling en homeostase BS1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Regeling en homeostase

Basisstof 1:

Regeling & homeostase

Thema Regeling

Leerdoelen

Basisstof 1

1. Je kunt beschrijven hoe regelkringen een rol spelen bij het handhaven van de homeostase bij de mens.

Homeostase

In ons lichaam vinden veel processen plaats, die leiden tot de aanmaak of afgifte van stoffen aan het intern milieu (bloed en weefselvloeistof). 

Teveel of te weinig van een bepaalde stof kan leiden tot problemen voor het lichaam. Daarom is het belangrijk dat het lichaam een balans bewaart.

Homeostase

Biojuf - Intern mileu

Homeostase

Het behouden van deze balans noemt men homeostase.

Het evenwicht dat onstaat is een dynamisch evenwicht dat schommelt rondom een normwaarde, dankzij een regelkring.

Homeostase

Bedenk een aantal processen die worden gereguleerd door middel van homeostase in het menselijk lichaam

Homeostase

Voorbeelden van processen, gereguleerd door middel van homeostase

• Lichaamstemperatuur
• pH balans
• Water balans
• Electrolyten balans
• Bloeddruk
• Bloedsuikerspiegel
• CO2 en O2 balans (gaswisseling)

Regelkringen

Regelkringen berusten op een feedbackloop.

Deze feedbackloops maken gebruik van positieve- en negatieve terugkoppeling.

Denk maar aan de werking van de thermostaat thuis, in de woonkamer:

1. Te warm > ketel slaat af
2. Temperatuur zakt onder normwaarde
3. Te koud > ketel slaat aan
4. Temperatuur stijgt boven norwaarde
5. Terug naar 1.

Regelkringen

In het voorbeeld van de thermostaat is de kachel de effector.

De effector is in het menselijk lichaam vaak een hormoonklier. Het hormoon bindt zich aan een speciale receptor op een cel en activeert daarmee een bepaald celproces.

Negatieve terugkoppeling

Negatieve terugkoppeling

Hormonen remmen hun eigen aanmaak, waardoor een effect niet steeds sterker wordt en uit de hand loopt.

Oftewel:

Hoe meer van het hormoon aanwezig is, hoe minder er zal worden aangemaakt (+/-). 

Hoe minder van het hormoon aanwezig is, hoe meer er zal worden aangemaakt (-/+).

Deze +/- en -/+ relatie noemt men negatieve terugkoppeling.

Je weet nu hoe een negatieve terugkoppeling werkt en omschreven kan worden. Omschrijf kort hoe een positieve terugkoppeling dan zou werken.

Aan de slag

Lees basisstof 1: Regeling en homeostase nog eens goed door. Zijn alle dikgedrukte begrippen duidelijk?

Maak opdracht 1 van basisstof 1. Ben je klaar?

Meer uitleg over homeostase en regelkringen? Bekijk de video's en links op de volgende slide.

NG Biologie

Juf Daniëlle

Biologie met Joost

Amoeba Sisters (Engels)

Biologie met mij

Animatie homeostase - Biologiepagina

Animatie temperatuurregeling menselijk lichaam - Biologiepagina

Regelkringen en homeostase - Biologielessen.nl

Links

Wat betekent homeostase?

1. Instandhouden van een dynamisch evenwicht in het inwendig milieu van een organisme
2. Als je iets in balans brengt
3. Als je ervoor zorg dat je weer opwarmt als je het koud hebt.
4. Een regelkring

Welke maatregel valt NIET
onder homeostase?

1. Daling van de hartslag
2. Diepere en sneller ademhalen
3. Voldoende rust nemen
4. Stijging van de concentratie glucagon in het bloed

Een regelkring is

1. Overleg in een kring waarbij er iets geregeld moet worden
2. Proces in het lichaam waarbij de norm gehandhaafd wordt
3. Iets in mijn lichaam
4. Homeostase

Testosteron remt indirect zijn eigen productie. Dit noemen we ...

1. homeostase
2. positieve terugkoppeling
3. negatieve terugkoppeling
4. hormoonremming

Wat is de omschrijving van negatieve terugkoppeling?

1. Reactie/Proces om te streven naar homeostase
2. Reactie/Proces om homeostase te vermijden
3. Reactie/Proces om homeostase te omzeilen
4. Reactie/Proces om homeostase te activeren

Bij een regelkring kan positieve terugkoppeling plaatsvinden. Waarom komt deze vorm
bijna niet voor bij homeostase?

1. Door positieve terugkoppeling schommelt de waarde van het interne milieu niet om een bepaalde norm.
2. Door positieve terugkoppeling wordt niet alleen het interne milieu geregeld maar ook het externe milieu.
3. Positieve terugkoppeling werkt niet met hormonen en het zenuwstelsel.
4. Positieve terugkoppeling heeft geen invloed op het interne milieu.

Bij moeders die borstvoeding geven komt tijdens de borstvoeding extra prolactine vrij. Hier is in feite sprake van..

1. positieve terugkoppeling
2. negatieve terugkoppeling
3. positieve invloed op homeostase
4. negatieve invloed op homeostase

De osmotische waarde van urine kan enorm verschillen van dag tot dag. Je bloed heeft altijd zo'n beetje dezelfde osmotische waarde. Hoe komt dat?

1. Omdat je nieren geen homeostase kennen
2. Omdat er geen factoren zijn die de osmotische waarde van bloed beïnvloeden
3. Omdat de normwaarde van osmotische waarde voor urine varieert
4. Omdat de nieren het bloed rond de normwaarde voor osmotische waarde houden

Leerdoel: Beschrijf in het kort hoe regelkringen een rol spelen bij het handhaven van de homeostase bij de mens.

Ik heb het leerdoel van basisstof 1 onder de knie

😒🙁😐🙂😃

Zijn er begrippen of processen die nog niet duidelijk zijn?

Welkom

Bij DE eindejaarsquiz

In de volgende les gaan we kijken naar basisstof 2: hormonale regulatie. 

Zorg ervoor dat de begrippen en concepten uit basisstof 1 duidelijk zijn en je vragen zijn nagekeken.