TCW betrekkelijk voornaamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

"De docent van wiskunde heeft net een hele les uitleg gegeven over een hoofdstuk wat ik erg lastig vind."

"De docent van wiskunde heeft net een hele les uitleg gegeven over een hoofdstuk wat ik erg lastig vind."

"Wat maakt de uitleg van de docent lastig?"

"De docent van wiskunde heeft net een hele les uitleg gegeven over een hoofdstuk wat ik erg lastig vind."

"Wat maakt de uitleg van de docent lastig?"

"Huh? Nee, het hoofdstuk is lastig. De uitleg was fijn."

Taalsysteem

Het boek dat ik lees, gaat over taal.

Taalsysteem

[DP Het boek [CP dat ik lees]], gaat over taal.

[DP Het boek [CP dat ik lees]], gaat over taal.

Taalsysteem

[DP De tekst [CP die ik lees]], gaat over taal.

Taalvermogen

1. Twee fundamenten van de generatieve grammatica: (1) moedertaalsprekers zijn productief in hun taal en (2) elk mens kan elke taal leren.
2. Chomsky zegt dat we een aangeboren taalvermogen hebben.
3. Parole (Saussure): 50% van ons taalgebruik bestaat uit opgeslagen, veelgebruikte constructies.
4. Generatieve grammatica: met een beperkte set regels kun je oneindig taal vormgeven.

Schriftelijke test uitgevoerd op 16 mei 2022 in havo 4.

Opdracht: onderstreep de woorden die volgens jouw taalgevoel onjuist zijn.

1) Hun zeggen dat een poesje die uit het asiel komt meer moeite heeft met wennen als een poesje uit een nest.

2) Het is belangrijk om naar een meisje te luisteren die binnen een groep buitengesloten word.

3) Hij heeft een boek gelezen wat door veel mensen als moeilijk wordt ervaren.

Schriftelijke test uitgevoerd op 16 mei 2022 in havo 4.

Opdracht: onderstreep de woorden die volgens jouw taalgevoel onjuist zijn.

1) Hun zeggen dat een poesje die uit het asiel komt meer moeite heeft met wennen als een poesje uit een nest.

2) Het is belangrijk om naar een meisje te luisteren die binnen een groep buitengesloten word.

3) Hij heeft een boek gelezen wat door veel mensen als moeilijk wordt ervaren.

Taalnorm

Het betrekkelijk voornaamwoord vroeger en nu

(in vogelvlucht)

Er is een stad en die heet Babylon.

Een stad die Babylon heet.

Door opkomst schrijftaal ontstonden meer samengestelde zinnen, die verschillende verbindingswoorden vereisten, afhankelijk van het antecedent.

Door opkomst schrijftaal ontstonden meer samengestelde zinnen, die verschillende verbindingswoorden vereisten, afhankelijk van het antecedent.

daer hy op leunt

waerop hy leunt

Variatie tussen dat en wat, die al bestond in de Renaissance, werd door Weiland geformaliseerd:

alles wat, iets wat

het boek dat

Komt voort uit spreektaal

Gladstrijken van grammaticale uitzondering, wat typisch is voor tweedetaalleerders:

geen onderscheid meer maken in woordgeslacht.

de meisje / die meisje

Taalwerkelijkheid

• Het interne taalsysteem wil soepel functioneren. Het moet pragmatisch en economisch zijn.
• Optimalisatie
• Taalcontact zorgt voor individuele en sociale verschillen.
• Spreektaal vs schrijftaal

Taalgevoel

Taalverandering of taalverloedering?