4.3 schimmels en bacteriën

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Schimmels en bacteriën

Leerdoelen:

4.3.1 Je kunt de kenmerken van bacteriën noemen.

4.3.2 Je kunt de kenmerken van schimmels noemen.

4.3.3 Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels nuttig zijn voor de mens en de natuur. (SE)

4.3.4 Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels schadelijk kunnen zijn voor mensen. (SE)

Hoeveel bacteriën denk je
dat er op jouw mobiel zitten?

Je mobiel bevat 25 000 bacteriën 

per vierkante centimenter

Kenmerken bacteriën

• één cel
• erg klein
• zweepharen
• geen kernmembraan
• kringchromosomen

Bacterie met zweepharen

Kenmerken

Schimmels

• eencellig of meercellig
• eencellig zijn gisten 
• meercelligen zijn lange draden 

Een paddenstoel is een meercellige schimmel! 

Gistcel

Bakkersgist

Beschimmeld brood

Schimmeldraden

Voortplanting bacteriën

• celdeling
• elk halfuur delen
• eencellige schimmels delen ook

Voortplanting schimmels

• sporen = cel waar nieuwe schimmel uit komt
• aan uiteinde schimmeldraad
• of onder de paddenstoel

Nuttige en schadelijke bacteriën en schimmels

ze voeden zich met dode resten van organismen 

reducenten 

hierbij komen voedingsstoffen vrij die door planten kunnen worden gebruikt

Bederven

Bacteriën en schimmels kunnen voedsel bederven

Dit kun je tegengaan door:

conserveren of koelen

yoghurt, zuurkool, yakult, geneesmiddelen, asmiddel, hormonen

brood, wijn, bier schimmelkaas, antibiotica 

bacteriële infectie

schimmelinfectie zwemmerseczeem

Antibiotica 

maken schimmels en bacteriën dood

Penicilline 

een antibiotica gemaakt door een penseelschimmel 

Aan de slag!

Pak je boeken er bij.

Maak van thema 4.3

De volgende opdrachten:

 1 t/m 3 + 5 t/m 8 

Leerdoelen:

4.3.1 Je kunt de kenmerken van bacteriën noemen.

4.3.2 Je kunt de kenmerken van schimmels noemen.

4.3.3 Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels nuttig zijn voor de mens en de natuur. (SE)

4.3.4 Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels schadelijk kunnen zijn voor mensen. (SE)

Wat is een spore?

1. Een spore is een paddenstoel.
2. Een spore is de voortplantingscel van de schimmel.
3. Een spore is een schimmelnetwerk.
4. Een spore is een zwamvlok.

Hoe worden sporen van een schimmel verspreid?

1. Sporen worden verspreid door insecten.
2. Sporen worden verspreid door wind.
3. Sporen worden verspreid door regen.
4. Sporen worden verspreid via sporenkapsels of paddenstoelen.

Wat zijn de kenmerken van een bacteriecel?

1. Celwand, Celmembraan
2. Celmembraan, Cytoplasma
3. Celwand, Celmembraan, Cytoplasma
4. Celwand, Cytoplasma

Wat zijn de kenmerken van een schimmelcel?

1. Celmembraan, Cytoplasma, Vacuole, Celkern
2. Celwand, Celmembraan, Cytoplasma
3. Celwand, Celmembraan, Vacuole, Celkern
4. Celwand, Celmembraan, Cytoplasma, Vacuole, Celkern

Welke cel heeft geen kernmembraan?

1. Plantencel
2. Dierencel
3. Bacteriecel
4. Schimmelcel

Hoe planten bacteriën zich voort?

1. Door bevruchting.
2. Door celdeling.
3. Door te delen.
4. Door sporen.

Onder welke omstandigheden kunnen bacteriën zich elke 30 minuten delen?

1. Er moet genoeg ruimte zijn.
2. Er moet voldoende licht zijn.
3. Er moet voedsel, vocht en een goede temperatuur zijn.
4. Er moet voldoende zuurstof zijn.

Een groep bacteriën die door celdeling uit één bacterie is ontstaan, noemt men een bacteriekolonie.
Als de omstandigheden gunstig zijn, kunnen bacteriën zich zeer snel delen. Bij een bepaalde bacteriesoort kan er elke vijf minuten een celdeling plaats vinden. Eén zo’n bacterie deelt zich, zodat er na vijf minuten twee bacteriën zijn. Op deze manier ontstaat uit die ene bacterie een kolonie. Hoeveel zijn er na 1 uur?

Uit hoeveel bacteriën kan deze kolonie dan maximaal bestaan na 30 minuten?

1. 16
2. 32
3. 64
4. 128

Op welke manier vermeerderen schimmels zich?

1. Door celdeling.
2. Door deling.
3. Door bevruchting.
4. Door sporen.

Hoe voeden schimmels en bacteriën zich?

1. Met zonlicht en water.
2. Met delen of resten van planten en dieren.
3. Met mineralen uit de grond.
4. Met zuurstof uit de lucht.

Wat is een voedselinfectie?

1. Bacteriën of schimmels komen op voedsel terecht en bevatten veel voedingsstoffen.
2. Bacteriën of schimmels komen op voedsel terecht en zorgen voor een betere smaak.
3. Bacteriën of schimmels komen op voedsel terecht en maken het langer houdbaar.
4. Bacteriën of schimmels komen op voedsel terecht en zorgen ervoor dat je ziek wordt.

Wat betekent conserveren?

1. Het toevoegen van conserveermiddelen zoals zuren en zouten.
2. Het verpakken van voedsel in vacuümzakken.
3. Het langer houdbaar maken van voedsel.
4. Het verhitten van voedsel op een hoge temperatuur.