3.4 Voedselrelaties

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Te doen vandaag

B/K/M                Herhaling fotosynthese met een opdracht 5.1/6.1

B/K/M                Herhaling gisteren voedselrelaties 5.2/6.2

B/K/M                Herhaling biotische en abiotische factoren 5.3/6.4

B/K/M                Aanpassingen bij dieren met opdracht 5.4/6.5

B/K/M                Aanpassingen bij planten 5.5/6.6

K/M                    6.3 koolstofkringloop

M                         6.3 stikstofkringloop

5.1/6.1

Maak de opdracht fotosynthese

 Voedselrelaties 

Waaruit bestaat een ecosysteem?

- Individu

- Populatie

- Levensgemeenschap

- Ecosysteem

Leerdoel: Je kunt uitleggen waaruit een ecosysteem bestaat.

Gebruik bron 1 op blz. 170

Deze begrippen moet je kennen:

Ecosysteem= alle biotische en abiotische factoren in en om de sloot.

Levensgemeenschap= alle levende organismen in de sloot. 

Populatie= alle kikkers die samenleven in de sloot.

Individu= één kikker uit de populatie kikkers in de sloot.

leerdoel: Je kunt voedselrelaties noteren in een voedselketen en een voedselweb.

3 manieren om voedselrelaties weer te geven:

voedselrelatie= geeft aan welke organismen in een ecosysteem elkaar eten. 

1. voedselketen: een rijtje (producenten, consumenten)
2. voedselweb: een aantal voedselketens die met elkaar verbonden zijn.
3. voedselpiramide: piramide van aantallen

Voedselketen

Voedselweb

Piramide van aantallen

1 havik 

100 koolmezen

100.000 rupsen

1 eikenboom

Piramide van biomassa= gewicht van alle stoffen in een organisme, behalve water

Elke stap naar boven gaat er energie verloren aan verbranding

Verschil tussen de piramides

Deze is altijd piramidevorm!

piramide van biomassa

Energieverlies

Biologisch evenwicht

Biologisch evenwicht

Biologisch evenwicht schommelen van populatiedichtheid om een evenwichtswaarde

Biologisch evenwicht 

Biologisch evenwicht 

Biologisch evenwicht

Biologisch evenwicht

Als er evenveel sterft als dat erbij komt, dan is er een biologisch evenwicht.

Biotische factoren zijn?

Abiotische factoren zijn?

Biotisch vs. abiotisch

6.3 Aanpassingen bij dieren

5.4/6.5 Aanpassingen bij dieren

Opdracht skelet paard

Je maakt de opdracht van het skelet mens en paard. De andere dieren doe je alleen als je snel klaar bent.

Zoolganger, teenganger, topganger

Welke gangers zijn deze dieren?

Schijf de antwoorden in je schrift.

zonder hoef

Aanpassingen bij planten 5.5/6.6

Planten in droog milieu

- Weinig huidmondjes

- Huidmondjes aan onderkant blad

- Diep verzonken huidmondjes

- Dikke waslaag op de bladeren

- Behaarde bladeren

- Kleine dikke bladeren of stekels

- Soms wateropslag in stengel

- Sterk ontwikkeld wortelstelsel

Planten in vochtig milieu

- Veel huidmondjes

- Oppervlakkig gelegen huidmondjes

- Grote dunnen bladeren

- Dun waslaagje op bladeren

- Geen beharing

- Zwakker ontwikkeld wortelstelsel 

Water- en oeverplanten

- Huidmondjes alleen aan de bovenkant bij drijvende bladeren

- Onderwater geen huidmondjes

- Zwak wortelstelsel

- Soms luchtkanalen in de stengels

Hoeveelheid licht 

Zonneplanten ; Groeien bij veel licht 

Schaduwplanten ; Groeien het best bij weinig licht

Voorjaarsbloeiers ; schaduwplanten die vroeg bloeien

Klimplanten 

- Hechtwortels

- Ranken 

- Nemen soms voedingsstoffen op uit de gastheer

Alleen Kader en Mavo 6.3

- Wat is een kringloop?

-

CO2

glucose

methaan
(scheten)

vetten

eiwitten

koolhydraten

De kringloop van water

koolstof kringloop

Alleen Mavo

Stikstofkringloop

1. Planten nemen nitraat op uit de bodem --> bouwen stikstof uit het nitraat in eiwitten in. 

2. Mensen en dieren eten planten of dieren en krijgen zo eiwitten binnen. 

3. Produceren van natuurlijk afval, daar zitten ook eiwitten in. 

4. Bacteriën zetten natuurlijk afval met stikstof om in nitraat.

Stikstofkringloop