Hst3_marktgedrag_les4_V5

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hst3_marktgedrag_les4_V5

Paragraaf 3.3 speltheorie deel 2

Agenda les

• Leerdoelen par 3.3 deel 2
• Uitleg par 3.3 deel 2
• Opdracht maken
• Zelf aan de slag

Leerdoelen par 3.3 deel 2 

Aan het einde van deze les kun je:

• een nash-evenwicht bepalen met behulp van de best response-methode.
• In eigen woorden uitleggen waarom in het nash-evenwicht het voor geen enkele speler voordelig is om eenzijdig van dat evenwicht af te wijken. 
• de tit-for-tat strategie beschrijven.

Zelf aan de slag

• Lees paragraaf 3.3
• Maak opgave 3.7 t/m 3.9

Nash-evenwicht 

Voorbeeld uit de praktijk

1. Wie zijn hier de spelers ?

2. Welke keuzes hebben ze ?

3. Waarom willen ze dit zo graag ?

1. Welke keuze is voor AH het beste ?

2. Welke keuze is voor Jumbo het beste ?

3. Welke uitkomst is voor beide het beste ?

Kijken later of dit klopt

Het nash-evenwicht​

Wat is het nash-evenwicht?

Een Nash-evenwicht is een situatie binnen de speltheorie waarbij geen enkele speler zijn opbrengst kan verbeteren door eenzijdig een andere keuze te maken.​

Het nash-evenwicht​

Hoe bepalen we het nash-evenwicht?​

Gebruik pay-off matrix (opbrengstenmatrix): Best response methode

Het nash-evenwicht​

Aflezen pay-off matrix (opbrengstenmatrix):

​Jumbo heeft 2 keuzes & AH heeft 2 keuzes 

(in totaal 4 mogelijkheden). ​

Neem deze opbrengstenmatrix over, teken mee!​

Het nash-evenwicht​

Oplossen pay-off matrix (opbrengstenmatrix):

Best response methode​: We gaan per speler kijken welke uitkomst het meest aantrekkelijk is op basis van de keuze van de andere speler. 

Het nash-evenwicht​

STEL: AH kiest voor geen prijsverlaging. Wat zal Jumbo kiezen ?

In welke cel maakt Jumbo meer winst?

1. Linksboven
2. Rechtsboven
3. Linksonder
4. Rechtsonder

Het nash-evenwicht​

STEL: AH kiest voor geen prijsverlaging. Wat zal Jumbo kiezen ?

Jumbo kan kiezen uit: 

1 mln opbrengst (geen prijsverlaging)

1,2 mln opbrengst (wel prijsverlaging)

zet een streep onder 1,2 mln

Het nash-evenwicht​

STEL: AH kiest voor wel prijsverlaging. Wat zal Jumbo kiezen ?

Het nash-evenwicht​

STEL: AH kiest voor wel prijsverlaging. Wat zal Jumbo kiezen ?

Jumbo kan kiezen uit: 

0,9 mln opbrengst (geen prijsverlaging)

1,1 mln opbrengst (wel prijsverlaging)

zet een streep onder 1,1 mln

Het nash-evenwicht​

Tot nu toe:

​

________                   ________

Het nash-evenwicht​

STEL: Jumbo kiest voor wel prijsverlaging. Wat zal AH kiezen ?

Het nash-evenwicht​

STEL: Jumbo kiest voor wel prijsverlaging. Wat zal AH kiezen ?

AH kan kiezen uit: 

1,3 mln opbrengst (geen prijsverlaging)

1,5 mln opbrengst (wel prijsverlaging)

zet een streep onder 1,5 mln

Het nash-evenwicht​

STEL: Jumbo kiest voor geen prijsverlaging. Wat zal AH kiezen ?

Het nash-evenwicht​

STEL: Jumbo kiest voor geen prijsverlaging. Wat zal AH kiezen ?

AH kan kiezen uit: 

1,4 mln opbrengst (geen prijsverlaging)

1,6 mln opbrengst (wel prijsverlaging)

zet een streep onder 1,6 mln

Het nash-evenwicht​

Oplossing:

​Na 4 keuzes (4 streepjes: 2 bij resultaat AH en 2 bij resultaat Jumbo) ziet de opbrengstenmatrix er zo uit.

________                   ________

________                   

________                   

Het nash-evenwicht​

Oplossing:

​Is er een vakje waarin 2 streepjes staan? Dit noemen we het Nash-evenwicht. Maar waarom ? 

________                   ________

__________                   

_________                   

Het nash-evenwicht​

Nash-evenwicht: geen enkele speler kan een beter resultaat behalen door eenzijdig de keuze te veranderen. 

________                   ________

________

________

Nash-evenwicht: geen enkele speler kan een beter resultaat behalen door eenzijdig de keuze te veranderen. 

Dus we moeten controleren:​

Wat gebeurt er als de AH zijn keuze verandert?​

Wat gebeurt er als de Jumbo zijn keuze verandert?

Het nash-evenwicht​

Nash-evenwicht: geen enkele speler kan een beter resultaat behalen door eenzijdig de keuze te veranderen. 

________                   ________

________

________

Dus we moeten controleren:​

Wat gebeurt er als de AH zijn keuze verandert?​

AH opbrengst van 1,5 mln -> 1,3 mln (GEEN verbetering dus)

Jumbo opbrengst van 1,1 mln -> 1,2 mln

Het nash-evenwicht​

Nash-evenwicht: geen enkele speler kan een beter resultaat behalen door eenzijdig de keuze te veranderen. 

________                   ________

________

________

Dus we moeten controleren:​

Wat gebeurt er als de Jumbo zijn keuze verandert?​

AH opbrengst van 1,5 mln -> 1,6 mln 

Jumbo opbrengst van 1,1 mln -> 0,9 mln (GEEN verbetering dus)

Het nash-evenwicht​

Nash-evenwicht: geen enkele speler kan een beter resultaat behalen door eenzijdig de keuze te veranderen. 

________                   ________

________

________

Nash-evenwicht: geen enkele speler kan een beter resultaat behalen door eenzijdig de keuze te veranderen. 

Dus we moeten controleren:​

Wat gebeurt er als de AH zijn keuze verandert?​ GEEN eenzijdige verbetering 

Wat gebeurt er als de Jumbo zijn keuze verandert? GEEN eenzijdige verbetering

Het nash-evenwicht​

Nash-evenwicht: geen enkele speler kan een beter resultaat behalen door eenzijdig de keuze te veranderen. 

________                   ________

________

________

Wanneer is er wel verbetering mogelijk?

Door niets te doen. Als de andere partij eenzijdig zijn keuze aanpast, gaat de andere partij er op vooruit. Is dit realistisch?

bijv.

Wat is hier het Nash-evenwicht ?

In welke cel staat het Nash-evenwicht?

1. Linksboven
2. Rechtsboven
3. Linksonder
4. Rechtsonder

Wat is hier het Nash-evenwicht ?

In welke cel staat het Nash-evenwicht?

1. Linksboven
2. Rechtsboven
3. Linksonder
4. Rechtsonder

Verdieping

Wat verandert er als er drie mogelijke keuzes zijn?

Wat is hier het Nash-evenwicht ?

In welke cel staat het Nash-evenwicht?

1. Linksboven
2. Rechtsmidden
3. Linksonder
4. Rechtsonder

Het nash-evenwicht​

​Nash-evenwicht: geen speler kan een beter resultaat behalen door alleen de eigen keuze te veranderen. 

Verandering keuze stofvrij en dust-free​:

Dust-free: 310 --> 220 of 200​

Stofvrij: 330 --> 300 of 200

Tit for Tat strategie

De Tit for Tat strategie is een vergeldingsstrategie waarbij de speler dezelfde keuze maakt als de andere speler in de vorige ronde. Deze strategie kan effectief zijn bij een oneindig aantal herhalingen.

Leg uit wat de Tit for Tat strategie is en waarom deze effectief kan zijn bij een oneindig aantal herhalingen.

Vergeldingsactie

Ronde 1:

– ik houd me aan de afspraak en doe mijn kleding niet in de uitverkoop.

Ronde 2 en verder:

– als de ander zich in de vorige ronde aan de afspraak heeft gehouden en zijn kleding niet in de uitverkoop heeft gedaan, houd ik me in deze ronde ook aan de afspraak;

– als de ander zich in de vorige ronde niet aan de afspraak heeft gehouden en zijn kleding wel in de uitverkoop heeft gedaan, houd ik mij in deze én alle opvolgende rondes niet meer aan de afspraak en doe vanaf nu altijd mijn kleding in de uitverkoop.

Gevolgen van de Tit for Tat strategie

• De Tit for Tat strategie kan leiden tot samenwerking als beide spelers zich aan de afspraken houden. Maar als één speler zich niet aan de afspraak houdt, kan dit leiden tot een spiraal van vergelding.
• Reputatieschade

Leg uit wat de gevolgen kunnen zijn van de Tit for Tat strategie.

Opdracht 3.10 maken

Hoe: stil en zelfstandig

Tijd: 7 minuten

Klaar: ga verder met opdracht 3.11

Gaan kort klassikaal bespreken

Uitwerking opdracht 3.7