Dierenwelzijn

• Melkveehouderij verzorgen van vee
• MBO
• Studiejaar 1,2

Verzorgen van vee

Dierwelzijn

Marloes de Rooij

Deze les

Terugblik naar vorige week

Door met koemonitor

- Na deze les kun je vertellen welke drie onderdelen er onder koemonitor vallen

- Na deze lees kun je vertellen wat het doel is van koemonitor

Vorige week

Toets gemaakt 

Cijfers op ELO --> Van beide toetsen! 

Start dierenwelzijn

Wat is dierenwelzijn voor jou?

Koemonitor

Op elk melkveebedrijf!

Verplicht sinds 2020

Hiervoor: 

Voor 2020

• Koekompas of
• Bedrijfgezondheidsplan
• Continue diergezondheidsmonitor (CDM, campina)
• Periodiek bedrijfsbezoek (PBB)
• Eén-op-één relatie met dierenarts
• Bedrijfsbehandelplan

Opdracht - placemat

• In 3-tallen 
• iedere student zoekt eerst in stilte wat uit over zijn onderwerp (10 min) en vult de belangrijkste punten in op de placemat (koekompas - koe alert - koe data)
• Daarna bespreekt iedere student zijn/haar onderwerp met de groepsgenoten (10 min)
• Vervolgens bepalen jullie samen wat het doel is van Koemonitor en vullen dat in het midden in 

Transparantie melkveehouderij

Terugdringen antibioticagebruik --> 

• Eén-op-één relatie dierenarts
• Registratie medicijngebruik in Medirund (sinds 2012)
• Bedrijfbehandelplan
• Selectief droogzetten (sinds 2013)
• Bedrijfsgezondheidsplan 
• Koemonitor --> Koedata, koekompas, koealert (Sinds 2020)

Koekompas

• 7 thema's --> risico analyse
• melken - voeding & water - huisvesting - dierenwelzijn -  werkroutines - dierziekte-incidentie - jongvee-opfok

Welzijnsmonitor

Gebaseerd op Europese wetgeving: Welfare Quality

Terug te vinden in koekompas

Inzicht in welzijn van de koppel --> uitgevoerd door een dierenarts die hiervoor getraind is

Kijken naar koesignalen!! --> Wat doet een koe in haar omgeving? 

Opdracht welzijnsmonitor

In tweetallen 

10 minuten

Vragen maken bij filmpje welzijnsmonitor

Daarna klassikaal bespreken --> Iedereen kan de beurt krijgen!

Koe alert

Onderdeel van koekompas

Borging leveren melk van gezonde koeien

• Het herkennen van alle aanwezige attentiekoeien.
  
• Het aantoonbaar uithouden van de melk van deze koeien.
  
• De algemene gezondheidsstatus van de koeien.

www.koemonitor.nl

EU-regelgeving

EU-regelgeving --> Zuivelondernemingen mogen alleen melk van gezonde koeien ophalen en verwerken. 

Hoe de borging plaats vindt staat niet beschreven --> wél dat een gekwalificeerde dierenarts hier deel van uit moet maken. 

Dierenarts

Controle of alle aanwezige attentiekoeien daadwerkelijk worden herkend en of de melk van deze koeien aantoonbaar wordt uitgehouden

Hoe vaak

1 keer per jaar

Vaker indien bedrijf status C heeft voor Koedata --> Signaalgestuurd bedrijfsbezoek

Attentiekoeien

Welke koeien zijn attentiekoeien? 

Welke koeien zijn attentiekoeien?

Attentiekoeien

Melk van zieke koeien en van koeien waarvan de wachttijd van

medicijnen nog niet is verstreken mag niet geleverd en verwerkt worden uit oogpunt van de voedselveiligheid en het

dierenwelzijn. De melk kan besmet zijn als gevolg van ziekte

(bijv. mastitis, gewrichtsontsteking) danwel van buitenaf via

spenen en uier (wonden/abcessen/uitvloeiing).

elearning.koemonitor.nl

Hier kun je doorklikken naar een aantal filmpjes van hoe je bepaald of een koe een attentie koe is. Leuk om te doen!

Vragen? 

Tot dusver?

en door... 

naar zieke koeien en behandelingen

Eén op één relatie

Tussen veehouder en dierenarts

Alleen deze dierenarts levert medicijnen

Dierenarts is verantwoordelijk voor hoeveelheid antibiotica dat geleverd wordt! 

Is voorwaarde voor veehouder om medicijnen te mogen toedienen!

SDA

Autoriteit Diergeneesmiddelen 

Verantwoord diergeneesmiddelen gebruik

Registratie diergeneesmiddelen

Antibiotica 

Over de gehele veehouderij

Het antibioticagebruik is in 2019 met 48% gedaald ten opzichte van 2009 

Melkveehouderij --> Bijna 70%! --> Grootste klapper door selectief droogzetten!

Dierdagdosering

Dagdosering per dierjaar 

Hoeveel dagen per jaar een gemiddelde koe op het bedrijf onder behandeling staat met antibiotica

Gemiddeld 2,4 in NL over ruim 15.500 melkkoeien bedrijven --> een koe op een gemiddeld melkveebedrijf staat gedurende 2,4 dagen per jaar onder behandeling met antibiotica.

Dierdagdosering

Berekend de dierdagdosering van deze koe: 

in 1 jaar heeft deze koe het volgende gehad --> 

- drooggezet met antibiotica 

- 3 dagen behandeld voor uierontsteking met antibiotica

- 3 dagen behandeld voor tussenklauwontsteking

Vul op de volgende dia je antwoord in!

Wat is de dierdagdosering van deze koe?

Dagdosering

in 1 jaar heeft deze koe het volgende gehad -->

- drooggezet met antibiotica --> telt als 1 dag!

- 3 dagen behandeld voor uierontsteking met antibiotica --> telt als 3 dagen

- 3 dagen behandeld voor tussenklauwontsteking met antibiotica --> telt als 3 dagen

Dagdosering van deze koe: 7 

Waar werkt antibiotica tegen?

Soorten bacteriën

Verschil in celwand​

Gram negatieve bacteriën ​--> e. coli, klebsiella

 - Dunne laag celwand​

Gram positieve bacteriën ​ --> staph aureus, strept. uberis

 - Hele dikke laag celwand​

Vraagt om verschillende soorten antibiotica --> een deel van de antibiotica grijpt aan op de celwand

Resistentie

Resistentie betekent: ‘in staat zijn weerstand te bieden’​

→ ongevoelig voor bepaalde antibiotica​

​

Resistentie kan ontstaan doordat bacteriën onderling informatie uit kunnen wisselen en zich snel kunnen delen.

Bacteriekweek

​Uit verschillende soorten weefsels​

Melk de meeste gebruikte!​

Bacteriën hebben gemiddeld 24-48 uur nodig om in een broedstoof van 37 graden C te groeien zodat ze zichtbaar worden op een voedingsbodem ​

​

Gevoeligheidsbepaling

Monstername schoon! ​

​

Gevoeligheidsbepaling​

- 1 bacteriesoort ​

- Nog weer 20-24 uur verder​

​

Moet voor 3e keus --> maar dus al ongeveer 48 uur verder!​

Dode koe? ​

Onderzoek nodig voor de rest van de koeien!

Wat is volgens jou het nut van insturen van melk voor bacteriologisch onderzoek?

Verschillende antibiotica

1e keus
2e keus
3e keus 

Ander aangrijpingspunt op de bacterie​
               - Celwand – DNA​
Doden bacteriën of remmen de groei van bacteriën

1e keus

Middelen die werkzaam zijn voor de indicatie waar tegen ze gebruikt worden​

Waarvan bekend is dat er niet specifiek resistentie op treedt door het gebruik er van​

​

Bv​

Engemycine/oxytetracycline​

Procapen​

​

2e keus

Nee tenzij… ​

Je kunt onderbouwen waarom je het middel inzet​

Bv je verwacht dat er verschillende soorten bacteriën (bv gram negatieve en gram positieve) bij betrokken zijn​

Of uit een gevoeligheidsbepaling is gebleken dat de bacterie niet gevoelig is voor antibiotica​

Bijvoorbeeld: ​

Avuloxil ​

Ampiciline

3e keus

Van kritisch belang voor de humane gezondheidssector​

​

Nee tenzij: alleen voor individuele dieren als op basis van bacteriologisch onderzoek inclusief gevoeligheidsbepaling is aangetoond dat er geen alternatieven zijn​

​

Onderzoek is verplicht! ​

​

Bijvoorbeeld​

Colistine

Baytril

Wat versta je onder verantwoord medicijngebruik?

Verantwoord medicijngebruik

Niet zo maar spuiten

Het BBP volgen

Juiste middel in juiste hoeveelheid voor de juiste hoeveelheid dagen met hanteren van de juiste wachttijd --> VOEDSELVEILIGHEID!

BBP

Bedrijfsbehandelplan

Voor alle voorkomende aandoeningen op het melkveebedrijf een behandeling --> incl. ondersteunende therapie

1x per jaar vernieuwen met dierenarts

Doel verantwoord med. gebruik

Resistentie van bacteriën tegen antibiotica voorkomen/verminderen

Residuen in het milieu verminderen