VzVee - les koemonitor - deel 2 koe alert

• Melkveehouderij
• MBO
• Studiejaar 1

VzVee - les koemonitor  2

Koemonitor

KoeData, KoeKompas, KoeAlert

Ter borging van dierenwelzijn, diergezondheid en voedselveiligheid

Op basis van EU en NL regelgeving --> ZuivelNL --> Veel melkfabrieken hebben dit verplicht gesteld. 

Koekompas

• 7 thema's --> risico analyse
• melken - voeding & water - huisvesting - dierenwelzijn -  werkroutines - dierziekte-incidentie - jongvee-opfok

Koe alert

Onderdeel van koemonitor

Borging leveren melk van gezonde koeien

• Het herkennen van alle aanwezige attentiekoeien.
  
• Het aantoonbaar uithouden van de melk van deze koeien.
  
• De algemene gezondheidsstatus van de koeien.

www.koemonitor.nl

EU-regelgeving

EU-regelgeving --> Zuivelondernemingen mogen alleen melk van gezonde koeien ophalen en verwerken. 

Hoe de borging plaats vindt staat niet beschreven --> wél dat een gekwalificeerde dierenarts hier deel van uit moet maken. 

Dierenarts - Koe alert

Controle of alle aanwezige attentiekoeien daadwerkelijk worden herkend en of de melk van deze koeien aantoonbaar wordt uitgehouden

Hoe vaak

1 keer per jaar

Vaker indien bedrijf status C heeft voor Koedata --> Signaalgestuurd bedrijfsbezoek

Let op: als veehouder doe je dit elke dag!

Attentiekoeien

Welke koeien zijn attentiekoeien? 

Welke koeien zijn attentiekoeien?

Attentiekoeien

Melk van zieke koeien en van koeien waarvan de wachttijd van

medicijnen nog niet is verstreken mag niet geleverd en verwerkt worden uit oogpunt van de voedselveiligheid en het

dierenwelzijn. De melk kan besmet zijn als gevolg van ziekte

(bijv. mastitis, gewrichtsontsteking) danwel van buitenaf via

spenen en uier (wonden/abcessen/uitvloeiing).

elearning.koemonitor.nl

Eerste film koe alert

elearning.koemonitor.nl

Eerste film koe alert

Uit welke drie onderdelen bestaat KoeMonitor?

Als je status C hebt bij KoeData hoevaak moet er dan een KoeAlert uitgevoerd worden per jaar?

1. 1x per jaar
2. 2x per jaar
3. 3x per jaar
4. 4 x per jaar

Wat zegt de dierdagdosering? Leg uit aan de hand van een voorbeeld.

en door... 

naar zieke koeien en behandelingen

Maar eerst even een opdracht!

Medicijnen toedienen

Veel verschillende manieren om medicijnen in een koe te krijgen!! 

Deels mag je dat als veehouder zelf, maar ook deels niet!

Medicijnen toedienen

Opdracht in 2-tallen

10 minuten

Schrijf zo veel mogelijk manieren op om medicijnen in een koe te krijgen (minimaal 7). 

Schrijf er bij of een veehouder dat zelf mag doen of niet.

Medicijnen toedienen

Intamusculair = in de spier

Intraveneus = in de ader (mag je niet zelf, CaMg infuus wordt gedoogd!)

Subcutaan = onderhuids

Intramammair = in de uier

Intrauterine = in de baarmoeder

Topicaal = op de huid

Oraal = in de bek

Intranasaal = in de neus

Anaal = via de anus --> hebben we bij koeien geen voorbeeld van!

Eén op één relatie

Tussen veehouder en dierenarts

Alleen deze dierenarts levert medicijnen

Dierenarts is verantwoordelijk voor hoeveelheid antibiotica dat geleverd wordt! 

Is voorwaarde voor veehouder om medicijnen te mogen toedienen!

SDA

Autoriteit Diergeneesmiddelen 

Verantwoord diergeneesmiddelen gebruik

Registratie diergeneesmiddelen

Antibiotica 

Over de gehele veehouderij

Het antibioticagebruik is in 2019 met 48% gedaald ten opzichte van 2009 

Melkveehouderij --> Bijna 70%! --> Grootste klapper door selectief droogzetten!

Dierdagdosering

Dagdosering per dierjaar 

Hoeveel dagen per jaar een gemiddelde koe op het bedrijf onder behandeling staat met antibiotica

Gemiddeld 2,4 in NL over ruim 15.500 melkkoeien bedrijven --> een koe op een gemiddeld melkveebedrijf staat gedurende 2,4 dagen per jaar onder behandeling met antibiotica.

Dierdagdosering

Berekend de dierdagdosering van deze koe: 

in 1 jaar heeft deze koe het volgende gehad --> 

- drooggezet met antibiotica 

- 3 dagen behandeld voor uierontsteking met antibiotica

- 3 dagen behandeld voor tussenklauwontsteking

Vul op de volgende dia je antwoord in!

Wat is de dierdagdosering van deze koe?

Dagdosering

in 1 jaar heeft deze koe het volgende gehad -->

- drooggezet met antibiotica --> telt als 1 dag!

- 3 dagen behandeld voor uierontsteking met antibiotica --> telt als 3 dagen

- 3 dagen behandeld voor tussenklauwontsteking met antibiotica --> telt als 3 dagen

Dagdosering van deze koe: 7 

Waar werkt antibiotica tegen?

Soorten bacteriën

Verschil in celwand​

Gram negatieve bacteriën ​--> e. coli, klebsiella

 - Dunne laag celwand​

Gram positieve bacteriën ​ --> staph aureus, strept. uberis

 - Hele dikke laag celwand​

Vraagt om verschillende soorten antibiotica --> een deel van de antibiotica grijpt aan op de celwand

Resistentie

Resistentie betekent: ‘in staat zijn weerstand te bieden’​

→ ongevoelig voor bepaalde antibiotica​

​

Resistentie kan ontstaan doordat bacteriën onderling informatie uit kunnen wisselen en zich snel kunnen delen.

Bacteriekweek

​Uit verschillende soorten weefsels​

Melk de meeste gebruikte!​

Bacteriën hebben gemiddeld 24-48 uur nodig om in een broedstoof van 37 graden C te groeien zodat ze zichtbaar worden op een voedingsbodem ​

​

Gevoeligheidsbepaling

Monstername schoon! ​

​

Gevoeligheidsbepaling​

- 1 bacteriesoort ​

- Nog weer 20-24 uur verder​

​

Moet voor 3e keus --> maar dus al ongeveer 48 uur verder!​

Dode koe? ​

Onderzoek nodig voor de rest van de koeien!

Wat is volgens jou het nut van insturen van melk voor bacteriologisch onderzoek?

Verschillende antibiotica

1e keus
2e keus
3e keus 

Ander aangrijpingspunt op de bacterie​
               - Celwand – DNA​
Doden bacteriën of remmen de groei van bacteriën

1e keus

Middelen die werkzaam zijn voor de indicatie waar tegen ze gebruikt worden​

Waarvan bekend is dat er niet specifiek resistentie op treedt door het gebruik er van​

​

Bv​

Engemycine/oxytetracycline​

Procapen​

​

2e keus

Nee tenzij… ​

Je kunt onderbouwen waarom je het middel inzet​

Bv je verwacht dat er verschillende soorten bacteriën (bv gram negatieve en gram positieve) bij betrokken zijn​

Of uit een gevoeligheidsbepaling is gebleken dat de bacterie niet gevoelig is voor antibiotica​

Bijvoorbeeld: ​

Avuloxil ​

Ampiciline

3e keus

Van kritisch belang voor de humane gezondheidssector​

​

Nee tenzij: alleen voor individuele dieren als op basis van bacteriologisch onderzoek inclusief gevoeligheidsbepaling is aangetoond dat er geen alternatieven zijn​

​

Onderzoek is verplicht! ​

​

Bijvoorbeeld​

Colistine

Baytril

Wat versta je onder verantwoord medicijngebruik?

Verantwoord medicijngebruik

Niet zo maar spuiten

Het BBP volgen

Juiste middel in juiste hoeveelheid voor de juiste hoeveelheid dagen met hanteren van de juiste wachttijd --> VOEDSELVEILIGHEID!

BBP

Bedrijfsbehandelplan

Voor alle voorkomende aandoeningen op het melkveebedrijf een behandeling --> incl. ondersteunende therapie

1x per jaar vernieuwen met dierenarts

Doel verantwoord med. gebruik

Resistentie van bacteriën tegen antibiotica voorkomen/verminderen

Residuen in het milieu verminderen

Medicijnen toedienen

Veel verschillende manieren om medicijnen in een koe te krijgen!! 

Deels mag je dat als veehouder zelf, maar ook deels niet!

Medicijnen toedienen

Opdracht in 2-tallen

10 minuten

Schrijf zo veel mogelijk manieren op om medicijnen in een koe te krijgen (minimaal 7). 

Schrijf er bij of een veehouder dat zelf mag doen of niet.

Medicijnen toedienen

Intamusculair = in de spier

Intraveneus = in de ader (mag je niet zelf, CaMg infuus wordt gedoogd!)

Subcutaan = onderhuids

Intramammair = in de uier

Intrauterine = in de baarmoeder

Topicaal = op de huid

Oraal = in de bek

Intranasaal = in de neus

Anaal = via de anus --> hebben we bij koeien geen voorbeeld van!