1.2 De Grote Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.2 De Grote Oorlog

Planning

• Leerdoelen
• Directe oorzaken en indirecte oorzaken 
  
• Modernisering in Europa


• Afsluiting

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les  kun je uitleggen  op welke manier Europa moderniseerde aan het begin van de 20e eeuw.

• Je kunt het verschil uitleggen tussen een directe en een indirecte oorzaak

Er zit veel meer achter de Eerste Wereldoorlog dan je misschien zou denken

Directe en indirecte oorzaken (1)

• Directe oorzaken, de aanleiding:

toevallige gebeurtenissen zoals geboorte, sterfte of militaire aanval. 

- Is niet doorslaggevend.

• Indirecte oorzaken, processen en gebeurtenissen die verder terug gaan in de tijd: 
  Politieke, sociale, economische, culturele of militaire oorzaken.
  - De stand van zaken.

Directe en indirecte oorzaken (2)

• Directe oorzaken, de aanleiding:

De moord op Franz Ferdinand

• Indirecte oorzaken, processen en gebeurtenissen die verder terug gaan in de tijd: 

8 oorzaken verderop uitgelegd

Modernisering van Europa (1)

De industriële revolutie speelde een belangrijke rol bij de modernisering van Europa:

• Van stoom over op  benzine en elektriciteit: autobussen, metrolijnen, vliegtuigen, schepen. De chemische industrie ontwikkelde nieuwe wapens, zoals automatische wapens en het gifgas. 
  
  
• Fabrieken gaan steeds sneller en goedkoper produceren; het ontstaan  van massaproductie.
  
  
• Nieuwe communicatiemiddelen zorgden voor snellere verspreiding van nieuws: radio, telegraaf, film en telefoon.
  

Modernisering van Europa (2)

• Verbetering van de werk- en woonomstandigheden: hogere lonen en riolering. 
  
  
• Afschaffing van kinderarbeid en invoering van de leerplicht. 
  
  
• Militarisme: invoering van de dienstplicht. De wil om te vechten voor je land. 

Oorzaak 1

Frankrijk raakt 

Elzas-Lotharingen kwijt

Zorgt voor wraakgevoelens bij Frankrijk

Oorzaak 2

Duitsland ontstaat

1871

In één keer komt er een groot nieuw land bij

Het machtsevenwicht wordt nu verstoord

Oorzaak 3

Wapenwedloop

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat 

een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Oorzaak 4

Modern imperialisme

De Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika.

Oorzaak 5

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land: 'Ons land is het beste!'

Nationalisme

Das Lied der Deutschen

Deutschland, Deutschland über alles,

Über alles in der Welt,

Wenn es stets zu Schutz und Trutze

Brüderlich zusammenhält,

Von der Maas bis an die Memel,

Von der Etsch bis an den Belt –

Deutschland, Deutschland über alles,

Über alles in der Welt!

Deutsche Frauen, deutsche Treue, 

Deutscher Wein und deutscher Sang

Sollen in der Welt behalten

Ihren alten schönen Klang,

Uns zu edler Tat begeistern

Unser ganzes Leben lang –

Deutsche Frauen, deutsche Treue,

Deutscher Wein und deutscher Sang!

Oorzaak 6

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Oorzaak 7

Bondgenootschappen

Economische en militaire afspraken tussen de landen: Wij helpen elkaar!

Oorzaak 8

Het Ottomaanse Rijk valt uit elkaar

Het oude rijk stond in Europa

bekend als: de zieke man van Europa

Bosnië is in 1914 deel van Oostenrijk-Hongarije, maar niet iedereen is daar blij mee. Een groep nationalisten, de Bende van de Zwarte Hand, wil bij Servië horen en willen ver gaan om dit doel te bereiken...

Aanleiding

Gavrilo Princip vermoordt Franz-Ferdinand

De kroonprins van Oostenrijk-Hongarije bracht op 28 juni 1914 een bezoek aan de Bosnische stad Sarajevo. Daar wordt hij vermoord

door de Bende van de Zwarte Hand.

Sike!

Oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

• Bondgenootschappen:
  Duitsland en Oost. Hong.
  Servië en Rusland
  Frankrijk en Rusland
  Engeland en Frankrijk, België en Japan
  
  
• Imperialisme
  
  
• Militairisme
  
  
• Nationalisme
• Wapenwedloop
• Moord op Frans Ferdinand

Verloop van de Eerste Wereldoorlog

• Schlieffenplan...
  ... Mislukt.
  
  
• Amerika doet niet mee; proberen te bemiddelen.

Verloop van de Eerste Wereldoorlog

• Nieuwe wapens in dienst, zoals...
  -Machinegeweren
  -Onderzeeërs
  -Zeppelins
  -Vliegtuigen...
  -... En later ook tanks.
  
  
• Westfront zat muurvast -> Loopgraven.
  
  
• Blokkades om Duitse handel te stoppen.

Oorlog op andere delen van de wereld

• Oorlog in Afrika.
  
  
• Oorlog in Azië.
  
  
• Oorlog in het Midden- Oosten.
  
  
• Amerika besluit mee te doen.

De Eerste Wereldoorlog komt ten einde

• Italië wisselt van alliantie.
  
  
• 1917: Russische revolutie -> Rusland trekt zich terug.
  
  
• Amerikaanse troepen arriveren massaal op het westfront: Duitsers worden teruggedrukt.
  
  
• Centrale machten vallen: Bulgarije -> Ottomaanse Rijk -> Oost. Hong. -> Duitsland
  
  
• 11 november 1918 is de oorlog voorbij.

Huiswerk vrijdag 2 okt

Maken WB §1.2 opdr: 1 ,3, 5, 6, 8, 9