voorbereiding toets hfd. 4

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

M1B

Hoofdstuk 4............................................?

Programma:

Lezen (10 minuten)

Grammatica = Herhalen

Woordenschat oefenen

Afsluiting

Lezen in stilte 

VOORZETSELS

GRAMMATICA

Voorzetsels

Soorten voorzetsels

Niveau 1F

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat voorzetsels zijn
  
• Je kunt uitleggen welke voorzetsels er zijn
• Je kunt voorzetsels op een goede manier gebruiken

Welke voorzetsels ken je?

Een voorzetsel is een klein woord.

Het staat voor of achter een woordgroep waar het bij hoort.

Hij liep in de tuin

Hij liep de tuin in

woordgroep

voorzetsel

woordgroep

voorzetsel

een plaats

een tijd

een richting

een middel

een doel

tot

na

over

op

bij

in

te

naar

langs

in

met

om

Draai de spinner en maak een zin met het voorzetsel dat wordt getoond.

Welk voorzetsel ontbreekt?

Hij woont ... de kerk

1. in
2. op
3. over
4. naast

Welk voorzetsel ontbreekt?

De auto rijdt ... de straat

1. onder
2. binnen
3. door
4. tegen

Wat is het voorzetsel in de volgende zin:

De trein uit Amsterdam komt om vier uur aan.

1. uit
2. aan
3. uit, om
4. om, aan

Ik ren naar beneden

Sleep het vinkje naar het voorzetsel

Ik loop vaak in de stad

Sleep het vinkje naar het voorzetsel

We kijken samen naar voetbal op de televisie

Sleep het vinkje naar het voorzetsel

[...1...] de stad is een gracht. 

Je moet [...2...] de brug om aan de andere kant te komen. 

[...3...] de brug slapen wel eens mensen die geen huis hebben. Vooral [...4...] de zomermaanden. 

Vaak zijn dat toeristen [...2...] andere landen.

Sleep de voorzetsels naar de 

juiste plek in het verhaal.

rond

in

uit

onder

voor

over

bij

na

op

om

Terugkijken

• Je kunt uitleggen wat voorzetsels zijn
  
• Je kunt uitleggen welke voorzetsels er zijn
• Je kunt voorzetsels op een goede manier gebruiken

Lidwoord en zelfstandig naamwoord

Het zelfstandig naamwoord

Geef zoveel mogelijk voorbeelden
van zelfstandig naamwoorden.

Zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord geeft een ‘naam’ aan ‘zelfstandige’ dingen.

• Namen van mensen, dieren en dingen (eigennamen)
  Lady Gaga, Pluto, Samsung
• Woorden voor concrete zaken
  tafel, laptop, toets
• Woorden voor abstracte zaken
  twijfel, werk, grootte

Zelfstandig naamwoord

Zelfstandignaam woorden komen in verschillende vormen voor. Let op de volgende zaken om ze te herkennen:

• Je kan er een lidwoord voor zetten, ‘de’, ‘het’, ‘een’:
  de taart, het kopje, een stekker
  
• Enkelvoud of meervoud
  taart – taarten, kopje – kopjes
  
• Verkleinwoord
  taart – taartje, kop - kopje
  

Wat zijn de lidwoorden?

Lidwoorden

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord (lid)

de, het, een

• Er zijn twee bepaalde lidwoorden (de, het) en er is een onbepaald lidwoord (een).
• Bij een bepaald lidwoord weet je precies waarom het gaat, bij een onbepaald lidwoord kan het om van alles gaan.

bepaald lidwoord: ‘de’ en ‘het’

• mannelijk               de leraar
• vrouwelijk               de actrice
• onzijdig                   het station 
• verkleinwoord       het autootje

onbepaald lidwoord: ‘een’

• mannelijk              een leraar
• vrouwelijk              een beroemde actrice
• onzijdig                  een koud, leeg station

Bijvoeglijk naamwoord

• Zegt iets over het zelfstandige naamwoord.
  Kleur, materiaal, eigenschap, enzovoort.

• Staat er direct voor en soms achter een zelfstandig naamwoord;
  Een paarse krokodil – De krokodil is paars.
  

• Heeft soms een verbogen vorm;
  Het ticket is goedkoop – het goedkope ticket
  
  
  
• Krijgt bij stoffen en materialen'-en' erachter;
  Het stalen kettingslot – de katoenen sok

De gele, nieuwe bank

Een gele nieuwe bank

De lieve, zachte pandabeer

Een lieve, zachte pandabeer.

De blanke, jonge man.

Een blanke, jonge man

Het houten, warme bed.

Een houten, warm bed

Het volle, kleine zwembed.

Een vol, klein zwembad.

Bedenk bij ieder object een bijvoeglijk naamwoord (de blauwe/ronde knop).

Bijvoeglijk naamwoord

• Het kan zelfstandig gebruikt worden als er voldoende context is;
  Ik wil een blauwe, geen groene.

• Heeft vaak trappen van vergelijking;
  Deze is laag, die is lager en die het laagst.
  

• Zijn soms afgeleid van een werkwoord.
  Blaffende honden bijten niet.

Bijvoeglijk naamwoord

• Stel een vraag om te ontdekken wat de bijvoegelijke naamwoorden zijn.
  Wat is/zijn + zelfstandig naamwoord?

Let op de spelling

• De-woorden + e (ook bij een)
• Het-woorden + e (bij een zonder e)

• Stof en materialen + 'en'
  Een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord vertelt je van welk materiaal iets gemaakt is.

Er zijn ook uitzonderingen! Kijk maar eens naar de voorbeelden:

• de polyester trui
• het plastic tasje

Je ziet dat deze stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden niet op -en eindigen. Dat komt meestal omdat het om nieuwere stoffen gaat, die de mens zelf heeft uitgevonden. De woorden ‘plastic’ en ‘polyester’ zijn daar voorbeelden van. We geven je nog wat voorbeelden:

• het aluminium bootje
• een nylon touw
• de latex handschoenen

Maak een zin met het woord:
" investeren in "

Maak een zin met het woord:
" digitaal "

Maak een zin met het woord:
" profiteren "

Na deze les, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen/bekijken

meer voorbeelden krijgen

meer oefeningen maken

de leerstof thuis nog even bekijken

overgaan naar nieuwe leerstof