Les 4 lj 1 Nederlands 3F Hoofdstuk lezen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands

les 4

Les opzet

• Lezen 15 min.
• Terugblik les d.m.v. opdrachten
• Thema 2 Vrije tijd    Hoofdstuk 1 lezen
• Volgende les

Lezen

Pak een boek, een vakblad of een stripboek en lees de komende 15 minuten.

Welke soorten leesstrategieën hebben we tot nu toe behandeld?

1. Verkennend en voorspellend
2. Globaal en voorspellend
3. Verkennend en globaal
4. Voorspellend en wetend

Welke tekstonderdelen bekijk je bij verkennend lezen?

1. Titel, tussenkopjes, bron, dikgedrukte/schuingedrukte woorden en plaatjes
2. Inleiding, eerste zin van elke alinea
3. Titel, inleiding en tussenkopjes
4. Titel, tussenkopjes, bron, plaatjes en de inleiding

Welke dingen kon je te weten komen bij verkennend lezen?

1. Tekstdoel, tekstsoort, onderwerp
2. Inhoud van de tekst
3. Onderwerp en tekstsoort
4. Tekstdoel, onderwerp en de inhoud van de tekst

Welke delen van de tekst lees je bij globaal lezen?

1. Inleiding en elke alinea helemaal
2. Inleiding + de eerste en laatste zin van elke andere alinea
3. Elke alinea + de eerste en laatste zin van de inleiding
4. De inleiding en het slot + de eerste en laatste zin van elke alinea

Welke ding(en) kwam je te weten bij globaal lezen?

1. Het onderwerp
2. Tekstdoel en tekstsoort
3. Inhoud van elke alinea en de bron
4. Waar de tekst ongeveer over gaat.

Tekst

Informeren

Activeren

Overtuigen

Instrueren

Verkiezingsaffiche

Reclame-folder

Handleiding

Brief

Krantenartikel

Songtekst

Geboortekaartje

Recept

Welke tussenkopjes kunnen er in een tekst staan over Aeres MBO Barneveld?

Intensief lezen

• Je leest de tekst intensief, als je de hele tekst wil begrijpen.
• Bijvoorbeeld als je informatie voor een werkstuk nodig hebt of een examentekst leest.

Je leest de tekst heel nauwkeurig als je intensief gaat lezen. Je probeert elk stukje tekst zo goed mogelijk te snappen.

Een goed opgebouwde tekst heeft logische verbanden tussen de tekstdelen en elk tekstdeel heeft zijn eigen functie.

 

• inleiding, de schrijver maakt duidelijk wat het onderwerp is
• middenstuk, verschillende kanten van het onderwerp komen aan de orde
  
• slot, bestaat uit een samenvatting of conclusie maar kan ook een verwijzing zijn naar het begin van de tekst

Woordbetekenis achterhalen

Als je een woord tegen komt wat je niet begrijpt, moet je de betekenis van dat onbekende woord achterhalen. Gebruik een stappenplan:

1.  Geeft het woord zelf een aanwijzing voor de betekenis?
2. Staat in de omgeving van het woord een omschrijving waaruit je de betekenis kunt afleiden?
3. Staat er een woord in de tekst dat hetzelfde of juist het tegenovergestelde betekent?
4. Is er een afbeelding die een aanwijzing geeft voor de betekenis?
5.  Zoek de betekenis op in een woordenboek of op internet.

Beeldspraak begrijpen

Beeldspraak is taalgebruik waarbij de schrijver een beeld gebruikt om te beschrijven wat hij wil zeggen. Hij zegt niet letterlijk wat hij bedoelt. Spreekwoorden zijn een voorbeeld van beeldspraak.

Voorbeelden beeldspraak

Appeltje voor de dorst hebben

Naar een antwoord vissen

Dat zit er dik in

De appel valt niet ver van de boom

Samenhang

Zinnen en alinea's in een tekst hebben iets met elkaar te maken: ze hangen samen. 

Een schrijver gebruikt woorden en zinnen om deze samenhang duidelijk te maken door gebruik van signaalzinnen en signaalwoorden. 

Als je deze tijdens het lezen herkent, begrijp je de tekst beter.

Tekstverbanden zorgen ervoor dat

woorden, zinnen en alinea's

met elkaar samenhangen.

Tekstverband	Signaalwoorden	Voorbeelden
opsomming	ten eerste, ook, bovendien, zowel ... als, ten slotte	Max houdt van klimmen. Hij houdt ook van boulderen.
tijdsvolgorde	eerst, terwijl, nadat, voordat, daarna, vervolgens, ten slotte	Bibi eet altijd een banaan voordat ze gaat sporten.
tegenstelling	maar, echter, evenwel, toch, daarentegen, integendeel	Ilana vindt volleyballen leuk, maar alleen op vakantie.
reden of oorzaak-gevolg	doordat, omdat, want, waardoor, daarom	Joris werd gebracht met de auto, want het stormde buiten.
voorbeeld	bijvoorbeeld, zoals	Ik doe het zoals ik het gisteren deed.
voorwaarde	als .... dan, tenzij, mits	Karin komt langs, tenzij er file staat

Bij welk van de onderstaande situaties ga je intensief lezen?

1. Je leest een krant en wil een artikel over konijnen vinden.
2. Je maakt een werkstuk over duiven en leest een tekst over duiven.
3. Je leest een tekst en wil het onderwerp bepalen.
4. Je maakt een examen en moet de hoofdgedachte van de tekst bepalen.

Inleiding

Middenstuk

Slot

Dit deel is opgedeeld in alinea's 

Het onderwerp wordt benoemd

De lezer wordt nieuwsgierig gemaakt

Aandachttrekker: er wordt bijv. een vraag gesteld of een probleem besproken.

Een samenvatting van de tekst

Er wordt bijv. een vraag beantwoord of een oplossing bij een probleem besproken.

De tekst wordt stap voor stap uitgewerkt

Een conclusie 

Als je een woord niet snapt, maar je hebt dit woord niet nodig voor het begrijpen van de hele tekst. Ga je dan de betekenis proberen te achterhalen?

1. Ja
2. Nee

Welk tekstverband herken je in de volgende zin?

Ik vind dat we meer katten moeten adopteren, maar mijn man denkt daar anders over.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Volgorde van tijd
4. Voorbeeld

Welk tekstverband herken je in de volgende zin?

We waren eerst met tien studenten, daarna kwamen er nog tien bij. Nu is het lokaal te klein.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Volgorde van tijd
4. Voorbeeld

Welk tekstverband herken je in de volgende zin?

Ik heb een laptop, daarnaast heb ik ook een tablet.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Volgorde van tijd
4. Voorbeeld

Welk tekstverband herken je in de volgende zin?

Mijn oom kwam in een file terecht. Daardoor kwam hij te laat op mijn bruiloft.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Voorwaarde
4. Oorzaak-gevolg

Welke signaalwoorden horen bij het tekstverband 'voorwaarde'.

1. als, indien, tenzij, mits
2. en, daarnaast, ook
3. daardoor, waardoor, waarom, daarom
4. maar, echter, toch, daarentegen

Voorbeelden van beeldspraak

Volgende les

• Leesvoer mee
• Thema 2   Hoofdstuk 1.1 en 1.2
• Maken opdrachten 2 t/m 4 en 5 t/m 10