P3 les 1 Intensief lezen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Nederlands

Welke tekstonderdelen bekijk je bij verkennend lezen?

1. Titel, tussenkopjes, bron, dikgedrukte/schuingedrukte woorden en plaatjes
2. Inleiding, eerste zin van elke alinea
3. Titel, inleiding en tussenkopjes
4. Titel, tussenkopjes, bron, plaatjes en de inleiding

Welke dingen kun je te weten komen bij verkennend lezen?

1. Tekstdoel, tekstsoort, onderwerp
2. Inhoud van de tekst
3. Onderwerp en tekstsoort
4. Tekstdoel, onderwerp en de inhoud van de tekst

Welke delen van de tekst lees je bij globaal lezen?

1. Inleiding en elke alinea helemaal
2. Inleiding + de eerste en laatste zin van elke andere alinea
3. Elke alinea + de eerste en laatste zin van de inleiding
4. De inleiding en het slot + de eerste en laatste zin van elke alinea

Welke ding(en) kwam je te weten bij globaal lezen?

1. Het onderwerp
2. Tekstdoel en tekstsoort
3. Inhoud van elke alinea en de bron
4. Waar de tekst ongeveer over gaat.

Tekst

Informeren

Activeren

Vermaken

Instrueren

Verkiezingsaffiche

Reclame-folder

Handleiding

Gedicht

Krantenartikel

Songtekst

Geboortekaartje

Tekst verbanden 

Welk tekstverband herken je in de volgende zin?

Ik vind dat we meer katten moeten adopteren, maar mijn man denkt daar anders over.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Volgorde van tijd
4. Voorbeeld

Welk tekstverband herken je in de volgende zin?

We waren eerst met tien studenten, daarna kwamen er nog tien bij. Nu is het lokaal te klein.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Volgorde van tijd
4. Voorbeeld

Welk tekstverband herken je in de volgende zin?

Ik heb een laptop, daarnaast heb ik ook een tablet.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Volgorde van tijd
4. Voorbeeld

Welk tekstverband herken je in de volgende zin?

Mijn oom kwam in een file terecht. Daardoor kwam hij te laat op mijn bruiloft.

1. Opsomming
2. Tegenstelling
3. Voorwaarde
4. Oorzaak-gevolg

Welke signaalwoorden horen bij het tekstverband 'voorwaarde'.

1. als, indien, tenzij, mits
2. en, daarnaast, ook
3. daardoor, waardoor, waarom, daarom
4. maar, echter, toch, daarentegen

Intensief lezen

• Je leest de tekst intensief, als je de hele tekst wil begrijpen.
• Bijvoorbeeld als je informatie voor een werkstuk nodig hebt of een examentekst leest.

Je leest de tekst heel nauwkeurig als je intensief gaat lezen. Je probeert elk stukje tekst zo goed mogelijk te snappen.

Wat doe je als je de tekst niet begrijpt?

• Herlees de tekst (begin op een punt waar je de tekst nog wel begreep)
• Lees vooruit (sla het stukje tekst dat je niet begreep over)
• Lees langzamer 

Woordbetekenis achterhalen

Als je een woord tegen komt wat je niet begrijpt, ga je jezelf eerst afvragen of je het woord wel nodig hebt om de tekst te kunnen begrijpen. Als dit niet zo is, lees je door. Is dit wel zo, kun je meerdere dingen doen:

1. Lees een stukje terug of vooruit, misschien is er wel een omschrijving of voorbeeld gegeven.
2. Bekijk de afbeeldingen, misschien geven die een aanwijzing
3. Bekijk het woord zelf, misschien herken je een deel van het woord
4. Vraag aan iemand anders wat het woord betekent of zoek het op.

Vervolg woordbetekenis

Als je de betekenis van een woord hebt achterhaald, is het wel belangrijk om te controleren of de betekenis in de tekst past en of je het woord nu wel begrijpt.

Non-profitorganisatie --> non herken je als voorvoegsel dat niet betekent. Profit is het Engelse woord voor winst. Het is dus een organisatie die niet gericht is op het maken van winst.

Beeldspraak begrijpen

Beeldspraak is taalgebruik waarbij de schrijver een beeld gebruikt om te beschrijven wat hij wil zeggen. Hij zegt niet letterlijk wat hij bedoelt. Spreekwoorden zijn een voorbeeld van beeldspraak.

Beeldspraak vervolg

Snap je de beeldspraak niet?

Kijk eerst in de omgeving van de beelspraak of er een aanwijzing staat voor de betekenis. Daarnaast kan de beeldspraak zelf aanwijzingen geven over de betekenis.

Voorbeelden beeldspraak

Appeltje voor de dorst hebben

Hij is een kwal

Naar een antwoord vissen

Dat zit er dik in

Zij is een slimme vogel

De appel valt niet ver van de boom

Stappenplan intensief lezen

1. Lees de tekst verkennend
2. Lees de tekst globaal
3. Lees de tekst nauwkeurig
4. Bepaal de hoofdgedachte

Hoe lees je nauwkeurig?

1. Let in de inleiding op aanwijzingen over de inhoud
2. Ga na wat de verbanden zijn tussen tekstdelen
3. Achterhaal de betekenis van onbekende woorden
4. Bepaal of de informatie betrouwbaar is
5. Lees eventuele tabellen of diagrammen af
6. Beoordeel eventuele argumentatie

De hoofdgedachte

De hoofdgedachte is in één zin de hele tekst samengevat.

Het is het antwoord op de vraag: Waar gaat de gehele tekst precies over? Wat wil de tekst ons vertellen?

Sleutelwoorden

Sleutelwoorden zijn woorden in een tekst die echt iets zeggen over de inhoud van de tekst. Dit zijn zelfstandig naamwoorden en werkwoorden. 

Sleutelwoorden zijn onmisbaar in een samenvatting. 

Bij welk van de onderstaande situaties ga je intensief lezen?

1. Je leest een krant en wil een artikel over konijnen vinden.
2. Je maakt een werkstuk over duiven en leest een tekst over duiven.
3. Je leest een tekst en wil het onderwerp bepalen.
4. Je maakt een examen en moet de hoofdgedachte van de tekst bepalen.

Wat was stap 3 van het stappenplan intensief lezen?

1. Bepaal de hoofdgedachte
2. Lees verkennend
3. Lees globaal
4. Lees nauwkeurig

Wat is een hoofdgedachte?

1. Het onderwerp van de tekst
2. In één zin samengevat waar de tekst precies over gaat
3. De inhoud van de tekst
4. Dat wat de schrijver ons wil leren

Aan de slag

Thema 2 Geld

Hoofdstuk 1 Lezen : Pagina 126