1.5 Denken en doen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Denken en doen

Feniks, Geschiedenis Werkplaats Memo

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen hoe de boeren hun voorouders vereerden en waarom zij goden in de natuur vereerden.

Verering van voorouders 

Boeren geloofden in een hiernamaals: leven na de dood.

 

Hunebedden waren familiegraven waarmee voorouders werden vereerd. Het waren monumenten: gedenktekens.

> Boeren geloven in het hiernamaals.

1. Juist
2. Onjuist

> Hunebedden zijn bronnen uit de prehistorie.

1. Juist
2. Onjuist

Verering van voorouders 

Doden kregen sieraden, werktuigen en bekers (potten) met eten en drinken mee voor in het hiernamaals.

Op de afbeelding zien we een trechterbeker uit een hunebed.

Verering van goden in de natuur

Boeren vereerden goden in de natuur. Natuurgodsdiensten ontstonden doordat mensen veel onbegrijpelijke dingen meemaakten. 

De boeren probeerden met rituelen de goden tevreden te houden. Ze maakten ook kunst.

Boeren geloofden dat achter ieder natuurverschijnsel een god zat. Ze vereerden de maan, de bliksem, een rivier of een grote boom. Dit noemen we een natuurgodsdienst. Het geloof in goden ontstond waarschijnlijk doordat er veel onbegrijpelijke dingen gebeurden in de natuur. Iemand werd ziek of de oogst mislukte. Door rituelen (plechtige, magische handelingen) zoals dansen en zingen, probeerden mensen de goden tevreden te stellen. 

Verering van goden in de natuur

Natuurgodsdienst: geloof waarbij natuurverschijnselen vereerd worden

Ritueel: (ceremonie) plechtige handeling

Kunst: iets moois maken

Kleine verschillen tussen jager-verzamelaars

Jager-verzamelaars leefden als nomaden in kleine groepen. Daardoor waren er maar kleine verschillen in:

• Bezit
• Aanzien 
• Macht

macht: als je anderen kunt laten doen wat je wilt. Jager-verzamelaars namen samen besluiten.

Kleine verschillen tussen jager-verzamelaars

Bezit: ze konden weinig meenemen. 

Aanzien: waardering, hoe belangrijk iemand wordt gevonden.

Macht: als je anderen kunt laten doen wat je wilt. Jager-verzamelaars namen samen besluiten.

Grote verschillen tussen boeren

In de landbouwsamenleving ontstonden grotere verschillen in bezit, macht en aanzien.

• Verschil in bezittingen
• Er kwamen dorpshoofden
• Mensen met meer bezit of macht hadden meer aanzien

Grote verschillen tussen boeren

Dit soort verschillen tussen mensen en groepen in een samenleving noemen we sociale verschillen.

Boeren moesten met meer mensen rekening houden en afspraken maken. Als er conflicten waren, moesten ze die samen oplossen.

Sociaal: gaat over mensen en groepen in de samenleving 

Conflict: ruzie

Werktuigen uit Elsloo (omstreeks 5000 v.C.). De werktuigen zijn onder meer een maalsteen, twee stenen bijlen, een aardewerken pot, een vuurstenen mes en een vuurstenen krabber.

Nu mag je aan de slag met:

- Opdrachten van 1.5

- Leren voor het proefwerk

- Samenvatting maken