Afsluiten H4-7

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Hoogtepunten van H4 t/m H7

Een base kan een H+ opnemen

Base deeltje: bv OH^-, NH₃, CO₃2-

NaOH (s) → Na+ (aq) + OH- (aq)

Een zuur kan een H3O+ afstaan

Zuur deeltje: H3O+

HCl (g) + H2O (l)→ H3O+ (aq) + Cl- (aq)

De zuurtegraad van een oplossing

Zuren en basen in water

De zuur-base reactie

1. Schrijf op welke deeltjes aanwezig zijn.
   
2. Wat is het zuur en wat is de base?
   
3. Hoeveel H+ ionen kan het zuur per deeltje afstaan en hoeveel H+ ionen kan de base per deeltje opnemen?
   
4. Stel de reactievergelijking op.
   

Zoutzuur + natronloog

1. Zoutzuur = HCl, Natronloog = NaOH
2. Deeltjes in oplossing: H+, Cl-, Na+, OH-, H2O
3. Zuur: H+, Base: OH-
4. Reactievergelijking: H3O+ + OH- → 2 H2O

                          

Geef de reactievergelijking waarbij ammoniak reageert met salpeterzuur.

Geef de reactievergelijking waarbij een overmaat zoutzuur reageert met een natriumcarbonaat oplossing

Botsende-deeltjes model

Ineffectieve botsing:

Er vindt géén reactie plaats

Effectieve botsing:

Er vindt wel een reactie plaats

Het evenwicht in beeld

1 A  ⇄ 1 B

• S1 geeft snelheid van de heengaande reactie weer.
  
• S2 geeft snelheid van de teruggaande reactie weer.
  
• Op t2 is het evenwicht ingesteld. Dit noemen we de insteltijd
  

Verstoring van evenwicht	Wat vind het evenwicht daarvan?	Effect op evenwicht
Temperatuur omhoog	Het is hier veel te heet, de temperatuur moet weer omlaag!	Reactie beweegt naar de endotherme kant
Druk vergroten	Wat een drukte met al die deeltjes in die kleine ruimte! Snel wat aan doen	Het evenwicht beweegt in de richting van de minste deeltjes.
Verdunning	Ik ben deeltjes kwijt, dat klopt niet! Er moeten weer deeltjes terug!	Het evenwicht beweegt in de richting van de meeste deeltjes.
Concentraties links verhogen	Jullie waren er net nog niet! Nu zijn we met teveel. Hup, reageren!	Reactie beweegt naar rechts
Wegnemen van reactieproduct	Heb ik net zo hard gewerkt om de boel in balans te krijgen, loopt FeSCN 2+ weg! Snel weer maken.	Reactie beweegt naar rechts

Een evenwicht zal er alles aan doen om de verstoring zoveel mogelijk tegen te gaan (voorkomen)  

Fe³⁺(aq) + SCN^- (aq)   ⇄    FeSCN2+ (aq)

Kleurloos                        Donkerrood

Rekenen met aan een evenwicht: 

de concentratiebreuk (Q) & evenwichtsconstante (k)

Als het evenwicht is ingesteld verandert de evenwichtsconstante K niet meer

Rekenen met aan een evenwicht: 

de concentratiebreuk (Q) & evenwichtsconstante (k)

Als het evenwicht is ingesteld verandert de evenwichtsconstante K niet meer

Alleen gas (g) en oplossing (aq) komen terug in de concentratiebreuk

Tabel 

Handige tabellen bij evenwicht

Nog een oefening

Jood gas reageert met waterstof gas tot waterstofjodide.

Dit is een evenwichtsreactie. De beginconcentraties van beide gassen is 1,5M

Bereken de concentratie HI na het instellen van het evenwicht (T=298K)

Ik voeg Fe3+ toe

Het evenwicht wil voorkomen dat de concentratie Fe3+ omhoog gaat dus...... 

Jood gas reageert met waterstof gas tot waterstofjodide.
Dit is een evenwichtsreactie. De beginconcentraties van beide gassen is 1,5M

Bereken de concentratie HI na het instellen van het evenwicht (T=298K).
Geef je antwoord in 3 cijfers achter de komma

Nog een oefening

Stap 1: Reactie vergelijking

I2 (g) + H2 (g) ⇆ 2 HI (g)

 

Ik voeg Fe3+ toe

Het evenwicht wil voorkomen dat de concentratie Fe3+ omhoog gaat dus...... 

Nog een oefening

Stap 1: Reactie vergelijking

I2 (g) + H2 (g) ⇆ 2 HI (g)

Stap 2:

Invullen wat gegeven is

	I 2	H 2	HI
verhouding	1	1	2
Begin	1,5M	1,5M	0M
Overgang
Evenwicht

Ik voeg Fe3+ toe

Het evenwicht wil voorkomen dat de concentratie Fe3+ omhoog gaat dus...... 

Nog een oefening

Stap 1: Reactie vergelijking

I2 (g) + H2 (g) ⇆ 2 HI (g)

Stap 2:

Invullen wat gegeven is

Stap 3:

evenwichtsconstante

Waar vind ik die K? BINAS: 8,7 .102 

K = 

​(H2)(I2)​​(HI)​2​​​​

1 vergelijking met 1 onbekende!

Nog een oefening

Stap 1: Reactie vergelijking

I2 (g) + H2 (g) ⇆ 2 HI (g)

Stap 2:

Invullen wat gegeven is

Stap 3:

evenwichtsconstante

Stap 4: wiskundig invullen BOE tabel 

            (getallen die gevraagd worden)

	I 2	N 2	HI
verhouding	1	1	2
Begin	1,5M	1,5M	0M
Overgang	-x	- x	+2x
Evenwicht	1,5 - x	1,5 - x	2x

1 vergelijking met 1 onbekende!

Nog een oefening

Stap 1: Reactie vergelijking

I2 (g) + N2 (g) ⇆ 2 HI (g)

Stap 2:

Invullen wat gegeven is

Stap 3:

evenwichtsconstante

Stap 4: wiskundig invullen BOE tabel (getallen die gevraagd worden)

Stap 5: K verder uitwerken om x uit te rekenen

1,8.102 =

​(1,5−x)(1,5−x)​​(2x)​2​​​​

1 vergelijking met 1 onbekende!

Tabel 45A: oplosbaarheid

Tabel 66A: Triviale namen

Tabel 66B: namen van ionen

Handige tabellen bij zouten

Hydraten

CaSO4 . 2H2O molecuul

2 moleculen water voor elke CaSO4 

Let op de lading en daarmee de oriëntatie van het water molecuul

CuSO4 · 5 H2O              ⇄          CuSO4 + 5 H2O

In vochtige omgeving                   In droge omgeving

Blauw                                          Wit

CuSO4 · 5 H2O → 5H2O (l) + Cu2+(aq) + SO42-(aq) 

2 verschillende polen: δ- en δ+ (samen neutraal)

Een dipoolmolecuul: een molecuul dat aan de ene kant een ẟ⁺ lading heeft en aan de andere kant een ẟ⁻ lading 

Polaire binding: atoombinding waarbij het ene atoom harder aan de gemeenschappelijke elektronenpaar trekt dan het andere

Ruimtelijke structuur bepaald of een molecuul een dipool is (Heffen de polaire bindingen elkaar op (liggen ze bv in elkaars verlengde)? Dan geen dipool molecuul

Een waterstofbrug (H-brug)

het H atoom van een −OH of −NH groep gebonden aan het O of N atoom van de −OH of −NH groep van een naburig molecuul.

Een waterstofbrug (H-brug)

Ethanol en water

Het zuurstofatoom (𝜹-) trekt harder aan het gezamenlijke elektronenpaar dat het waterstofatoom (𝜹+)

Deze ladingen trekken elkaar aan en vormen een sterke binding: H-brug

Een waterstofbrug (H-brug)

het H atoom van een −OH of −NH groep gebonden aan het O of N atoom van de −OH of −NH groep van een naburig molecuul.

Een waterstofbrug in oplossing

Hydrofiel, hydrofoob en emulgator

De rol van een emulgator

- Het hydrofobe (lipofiele) deel lost op in olie

- Het hydrofiele deel lost op in water

 -Er ontstaan bolletje (mycellen): olie aan de binnenkant omringt door de emulgator

We hebben 50 ml van een 0,2M keukenzoutoplossing.

Hoeveel ml water moet ik toevoegen om er een 0,01M oplossing van te maken?

Waarom lost NaOH goed op in water?

Methaan

Water

Silaan

Kookpunt: 100oC

 kookpunt:

-161oC

Sterkste VDW bindingen

Zwakste VDW bindingen

H-brug vorming

mol.massa:   32u

mol.massa:   18u

mol.massa:   16u

Kookpunt: -112oC

• Silaan heeft de sterkste vanderwaalsbindingen (grootste mol.massa). Wel een hoger kookpunt dan methaan maar lager dan water. Dit is niet te verklaren met vanderwaalsbindingen
  
• De H-bruggen in water zorgt voor een hoger kookpunt dan Silaan
  
• H-bruggen zijn sterker dan vanderwaalsbindingen.
  

H-bruggen en VDW bindingen

Tabel 45A: oplosbaarheid

Tabel 55:   dipool moment (ongelijk aan = dipoolmolecuul)

Tabel 49:   zuren en basen

Tabel 66A: triviale namen

Tabel 66B: formules en namen (o.a. ionen)

Handige tabellen bij zuren en basen

Verschil in kookpunt

Verschil in aanhechtingsvermogen

Verschil in deeltjesgrootte

Verschil in dichtheid

Verschil in kookpunt

Verschil in oplosbaarheid

Destilleren

Indampen

Bezinken

Extraheren

Adsorberen

Filtreren