Werkwoorden: hww/zww/kww

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Werkwoorden

zelfstandig werkwoord,  hulpwerkwoord en koppelwerkwoord

Zelfstandig werkwoord

Wanneer een werkwoord de handeling / actie aangeeft, 

spreek je van een zelfstandig werkwoord (zww).

Er staat altijd maar één zelfstandig werkwoord in een zin.

Voorbeeld

voorbeeld

1. Mijn vader heeft het hek geschilderd.

Wat is de actie?

zww --> 

Voorbeeld

1. Mijn vader heeft het hek geschilderd.

Wat is de actie?

zww --> geschilderd

Andere werkwoorden in de zin?

Voorbeeld

1. Mijn vader heeft het hek geschilderd.

Wat is de actie?

zww --> geschilderd

Andere werkwoorden in de zin?  --> hww = heeft

Hulpwerkwoord

Wanneer een werkwoord geen handeling aangeeft, spreek je van een hulpwerkwoord (hww).

Je past de verdwijnproef toe en het werkwoord dat overblijft, is het zelfstandig werkwoord. De verdwenen werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.

Voorbeeld

Ik zou naar huis moeten lopen.

Wat is de actie? 

zww --> 

Voorbeeld

Ik zou naar huis moeten lopen.

Wat is de actie? 

zww --> lopen

Andere werkwoorden in de zin? --> hww

Voorbeeld

Ik zou naar huis moeten lopen.

Wat is de actie? 

zww --> lopen

Andere werkwoorden in de zin? --> hww = zou, moeten

Voorbeeld verdwijntruc

Ik zou naar huis moeten lopen.

Ik zou naar huis lopen

Ik loop --> dit is de actie, dus het zww!

Hij fietst naar school.
fietst=

1. koppelwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. hulpwerkwoord

Ineke gaat naar de stad.
Gaat = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord
3. koppelwerkwoord

Ik ben gisteren 10 geworden.
geworden = ?

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Koppelwerkwoord (kww)

- geeft geen handeling aan

- koppelt het onderwerp aan een kenmerk of eigenschap 

- er kan maar één kww in de zin staan.

Het onderwerp doet niets, maar is iets.

Koppelwerkwoorden

zijn                            schijnen                           

worden                   heten                                    

blijven                     dunken                             

blijken                     voorkomen

lijken

Voorbeeld

1. Zij is voorzitter.

Zij = onderwerp

Is = koppelwerkwoord 

Want het koppelt voorzitter aan zij.

Is, is een vorm van koppelwerkwoord zijn.

Dat boek van jou lijkt me erg goed.
lijkt = ...

1. koppelwerkwoord
2. hulpwerkwoord
3. zelfstandig werkwoord

Ik ben naar huis gelopen.
Het laatste werkwoord is een:

1. koppelwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. hulpwerkwoord

Wat is het koppelwerkwoord?
Karel schijnt jarig te zijn.

Een zww zit nooit samen in een zin met een kww.

In een zin zit altijd een zww of een kww.

Alle andere werkwoorden in de zin zijn dan hww.

Is het woord tussen haakjes een zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik heb gegeten.( heb)

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Meneer Reitsma blijft altijd geduldig.

blijft = ...

1. hulpwerkwoord
2. zelfstandig werkwoord
3. koppelwerkwoord

Jacob is een oplettende leerling.

is =

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord
3. koppelwerkwoord

Hij belooft een nieuw ijsje te gaan halen.
belooft=
te gaan=
halen=

1. belooft=hww te gaan=zww halen=zww
2. belooft=zww te gaan=hww halen=hww
3. belooft=hww te gaan=hww halen=zww
4. belooft=hww te gaan=zww halen=zww

Hij wordt een aardige docent.
wordt=

1. koppelwerkwoord
2. hulpwerkwoord
3. zelfstandig werkwoord

Hij zal nooit een fout antwoord geven.
zal=
geven=

1. zal=hww geven=kww
2. zal=kww geven=zww
3. zal=hww geven=zww
4. zal=zww geven=kww

Hij probeert aardig te zijn.
probeert=
te zijn=

1. probeert=hww te zijn=kww
2. probeert=hww te zijn=kww

Dit taartje schijnt heerlijk te zijn.
schijnt=
te zijn=

1. schijnt=kww te zijn=kww
2. schijnt=zww te zijn=kww
3. schijnt=hww te zijn=zww
4. schijnt=hww te zijn=kww

Wat is het zww?
Jij moet volgende keer echt je woordjes beter leren!

1. leren
2. moet
3. beter
4. je

Wat is het zww?
Ik wil ooit een keer parachutesprinten!

1. ooit
2. wil
3. keer
4. parachutespringen

Wat is het hww?
Ik wil ooit een keer parachutesprinten!

1. ooit
2. wil
3. keer
4. parachutespringen

Waar of niet waar?
Een zelfstandig werkwoord heeft altijd een hulpwerkwoord nodig.

1. waar
2. niet waar

Wat zijn de hww?
Als je wil schaatsen, moet het echt wel harder vriezen!

1. wil, schaatsen
2. schaatsen, moet
3. schaatsen, vriezen
4. wil, moet