Nederlands Film Festival: Jackie en Oopjen Middenbouw

• filmeducatie
• Basisschool
• Groep 4,5

Introductie

Deze filmles is voor de middenbouw van het primair onderwijs. De les gaat in op de filmische middelen die een filmmaker gebruikt om zijn verhaal te vertellen. In deze les onderzoeken de leerlingen hoe je met onder andere muziek de mogelijkheid hebt om de gedachten en gevoelens van een iemand te verbeelden. Deze les is gericht op de vaardigheden die vastgelegd zijn in de Doorlopende Leerlijn Film die ontwikkeld is door het Netwerk Filmeducatie (filmeducatie.nl). We werken aan de hand van vijf vaardigheden: 1. Beleven: de leerling exploreert met een open blik de wereld van film en filmcultuur. 2. Verwoorden: de leerling leert de eigen waarneming bewust en doordacht te verbinden aan (emotief en in toenemende mate technisch) taalgebruik. 3. Onderzoeken: door gericht te kijken en te luisteren onderzoekt en analyseert de leerling de middelen en technieken die de filmmaker heeft ingezet om een concept in bewegend beeld en geluid uit te drukken, een verhaal te vertellen en ideeën, gevoelens en gedachten vorm te geven. 4. Reflecteren: de leerling leert de taal van de eigen waarneming te verbinden aan het onderzoek en weet de film te interpreteren en te waarderen. 5. Creëren: de leerling ontwikkelt een artistiek-creatief vermogen door vanuit de verbinding tussen de eigen belevingswereld en professioneel gemaakte films een filmidee te bedenken en uit te voeren. Een aantal van deze vaardigheden worden expliciet benoemd in de lessen, anderen zijn verwerkt in de opdrachten en vragen.

Instructies

Leerdoelen van deze les:

• de leerling leert wat een verhaalstructuur is
• de leerling kan in eigen woorden uitleggen wat filmmuziek is
• de leerling benoemt het effect van geluid en muziek bij het vertellen van een verhaal 

Print de instructies voorafgaand aan de les uit. Wanneer je tijdens de les op ‘toon notities’ klikt kunnen de leerlingen dit namelijk ook zien.

Jackie en Oopjen

Middenbouw primair onderwijs

(Vraag)opdracht

Extra informatie

Tip

Legenda

Waar staan de iconen voor, hoe werkt deze les? Klik in de volgende dia's op de iconen voor uitleg.

Ik heb de film nog niet gekeken

Ga naar de volgende slide

Ik heb de film gekeken

Ga naar de slide met "Verwoorden"

00:00-13:56

NB. Dit fragment kun je overslaan wanneer je de film al hebt gekeken met de klas   

Verwoorden

Bij verwoorden gaat het er om dat leerlingen leren stilstaan en woorden koppelen aan de gevoelens die omhoog komen door het kijken naar film. 

Wat vond je van de film?

Wat voelde je bij het kijken van deze film?

Wat dacht je bij het kijken van deze film?

Antwoorden

• Leerlingen geven hun mening over de film
• Leerlingen verwoorden hun emoties bij de film (bang, blij, verbaasd, boos, etc.)
• Leerlingen verwoorden hun gedachten die opkomen door deze film 

Onderzoeken

Bij onderzoeken gaat het er om dat leerlingen leren onderzoek te doen naar welke filmische middelen er door de filmmaker zijn gebruikt om een verhaal te vertellen. 

Filmische middelen zijn bijvoorbeeld: camera, geluid, muziek, montage, kostuum, etc. 

Wanneer speelt het verhaal zich af? Lang geleden of nu?

Waar speelt het verhaal zich af? En hoe weet je dat?

Wie is de hoofdpersoon in dit verhaal? Over wie gaat dit verhaal?

Wat verandert er in het leven van Jackie?

Verhaalstructuur

Een verhaal verloopt via een bepaalde volgorde:
Op een bepaalde plaats en een bepaald tijdstip, ondergaat het leven van een hoofdpersoon een verandering waardoor hij/zij een probleem heeft dat hij/zij graag wil oplossen

Antwoorden

• In Nederland want de mensen spreken ook Nederlands
• In deze tijd, de 21e eeuw
• Jackie
• Jackie ontmoet Oopjen, een geportretteerde vrouw uit de 17e eeuw die uit haar schilderij is gestapt

Bekijk het volgende fragment. Vergeet het geluid niet aan te zetten!

Fragment: 14:02- 16:25

Welk probleem denk je dat er nu ontstaat?

Hoe wil Jackie dit probleem oplossen (denk je?)

Antwoorden

• Alle antwoorden zijn goed. Het gaat vooral over dat leerlingen nadenken wat een mogelijk probleem zou kunnen zijn. 
• Twee mogelijkheden:
  1. Wanneer de leerlingen de film hebben gezien is het antwoord: Jackie wil Oopjen helpen terug het schilderij in te komen
  2. Wanneer de leerlingen de film niet hebben gezien:
  laat leerlingen voorspellen wat de oplossing is

Filmmuziek

Filmmuziek is muziek die tijdens films gespeeld wordt om de sfeer van de film en de emoties van de acteurs te versterken

Beluister het volgende fragment zonder te kijken. Wat valt je op aan de filmmuziek?

Fragment: 07:00-08:00

Wat hoorde je voor een muziek?

Was de muziek steeds hetzelfde?

Wat voor gevoel kreeg je door deze muziek?

Bekijk het fragment nu met je ogen open

Antwoorden

• Alle antwoorden zijn goed. Het is een beetje vrolijke drukke muziek met ook spannende geluiden er in. 
• De muziek verandert op een gegeven moment. Eerst is het vooral vrolijk. Daarna wordt het ook spannend en een beetje mysterieus/magisch. 
• Alle antwoorden zijn goed
  

Fragment: 07:00-08:00

Hoe klonk de muziek in het begin?

Wat gebeurde er toen in de film?

Wat gebeurde daarna met de muziek?

En wat gebeurde er toen in de film?

Antwoorden

• Vrolijk, blij, avontuurlijk
• Jackie loopt rond door het museum
• Daarna werd de muziek een beetje magisch en spannend
• Dat was het moment waarop Oopjen uit haar schilderij kwam

Vind je dat de muziek goed bij dit fragment past? Waarom wel/niet?

Stel je voor.. dit was een heel grappig stukje uit de film geweest. Wat voor een soort filmmuziek had hier dan bij gepast? 

Antwoorden

• De muziek past goed bij het fragment. Het ondersteunt namelijk wat er gebeurt in het verhaal
• Dan had een vrolijkere muziek gepast. Dus met hoge klanken en met bijvoorbeeld rinkelende belletjes er in

Reflecteren

Bij de vaardigheid reflecteren gaat het er om dat leerlingen zich leren te verhouden tot de film en de boodschap van de film. 

Waarom is deze film denk je gemaakt?

Wat vind je van de film?

Hoe zou jij de film in één woord beschrijven?

Antwoorden

• Alle antwoorden zijn goed. De echte reden is om kinderen weer meer te verbinden met schilderijen en ze meer te laten nadenken over de verschillen en overeenkomsten tussen vroeger en nu 
• Alle antwoorden zijn goed
• Alle antwoorden zijn goed

fragment maker

Rembrandt

Picasso

Stel... jouw portret komt tot leven. Door wie zou je dan liever geschilderd zijn? Door Rembrandt of door Picasso? Waarom?

Creëren

Bij de vaardigheid creëren gaat het om de ontwikkeling van het artistiek creatief vermogen van de leerling

Opdracht flipboekje

Breng een persoon van het schilderij de Nachtwacht tot leven. Zie de notities voor instructies.

(Deze opdracht staat ook bij de les als bijlage)

Opdracht Flipboekje 

Film bestaat meestal uit veel losse beelden die achter elkaar worden afgespeeld. Doordat de beelden een beetje van elkaar verschillen en heel snel achter elkaar af te spelen, ontstaat er een bewegend beeld. Nu gaan jullie dit zelf maken!

Bekijk de volgende youtube: https://www.youtube.com/watch?v=BYwQipuCt5A

Opdracht. 

Bekijk de Nachtwacht eens goed. Kies een van de personen op het schilderij uit. 

1. Verdeel een blad in 9 gelijke vakjes, knip de vakjes uit en leg ze op elkaar

2. Teken je gekozen nachtwacht-persoon op je eerste vakje helemaal links en op je laatste vakje helemaal rechts. Zorg dat iedere tekening net een klein beetje verschilt van de vorige

3. Maak de blaadjes aan de bovenkant aan elkaar vast met een nietje of met splitpennen

Blader nu snel door het boekje heen, jouw tekening komt tot leven!

Leer meer met NFF

filmfestival.nl/educatie