B5 Gezonde voeding

• Biologie / Verzorging
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

B5 Gezonde voeding

Deel 1

Herhaling: Welke voedingsstoffen zijn brandstoffen?

Herhaling: Waarom zijn voedingsvezels geen voedingsstoffen?

Leerdoelen

- Je kunt met de Schijf van Vijf adviezen voor een gezonde voeding geven.

De schijf van vijf

Vijf vakken voedingsmiddelen die je dagelijks nodig hebt 

Elk vak staat voor een productgroep

Elke groep heeft voordelen voor je gezondheid en levert een belangrijke voedingsstof

- vitamine, vetten, eiwitten, koolhydraten, water

Sommige producten in het ene vak leveren ook andere voedingsstoffen. 

• Zo zitten in vetten ook vitaminen
• Vakken groen en oranje bevatten vooral voedingsvezels
• Mineralen komen in alle vakken voor

Schijf van vijf

Adviezen voor gezonde voeding

Energie

Bijna alle voedingsmiddelen bevatten energie.

Een                               bevat meer energie dan een 

De hoeveelheid energie wordt aangegeven in de kCal

De hoeveelheid energie in voedsel wordt aangegeven in kilojoule = KJ

Een andere eenheid is kilocalorie (kcal)

Factoren die bepalen wat je nodig hebt

- Energie per dag

- Geslacht

- Lichaamsgrootte

- Lichaamsinspanning

- Leeftijd

- Groeiend

Wat je eet en hoeveel je eet heeft invloed op je gewicht. Meestal geldt: je gewicht blijft gelijk als je evenveel energie opneemt als je verbruikt.

Eet je meer dan nodig, dan slaat je lichaam dit op als reserve voedsel. Eet je minder dan nodig, dan gebruikt je lichaam deze reserves. 

Gewicht

Maar je gewicht heeft ook te maken met erfelijke eigenschappen:

• De een heeft een zwaardere bouw dan de ander.

• De stofwisseling kan verschillen.

• De dikte van de onderhuidse vetlaag verschilt van mens tot mens

Overgewicht

Overgewicht en obesitas (ernstig overgewicht) is veel vet opgeslagen in het lichaam. 

- Meer kans op hart en vaatziekten

- Diabetes type 2 (suikerziekte)

Slecht voor je gewrichten

Ondergewicht

Een te laag lichaamsgewicht

- Sneller ziek

- Kan zich lusteloos en moe voelen

Houd een veel te laag lichaamsgewicht lang aan, dan neemt de kans op botbreuken toe. 

Ondervoeding

Ondervoeding krijgt iemand te weinig voedsel of te weinig voedingstoffen binnen

- Bijv. als er te weinig voeding beschikbaar is 

                - ontwikkelingslanden

- Te veel ongezond eten

                - In pizza, chips, etc. zitten weinig  voedingstoffen

Iemand met ondervoeding, hoeft niet altijd ondergewicht te hebben

Eetstoornis

Kan zowel bij overgewicht als bij ondergewicht --> super gevaarlijk --> vaak psychisch 

Ondergewicht

Emotie/stress

Negatief zelfbeeld

Verslaving

Anorexia

Overgewicht

Emotie/stress eter

Onwetendheid/ opvoeding

Obesitas

Anorexia nervosa

Aneorexia nervosa: Iemand is niet dik, maar voelt dat wel zo. Daarom valt deze persoon erg af en is bang om aan te komen. De persoon eet te weinig en hierdoor ontstaat ondergewicht

Builimia nervosa

Imand is ook bang om dik te oowrden en eet hierdoor te weinig, maar heeft daarnaast regelmatig eetbuien. . Daarna brakkt hij of zij het voedsel weer uit of neemt laxeermiddelen. 

Hierdoor ontstaat ook ondervoeding. 

Door het braken kan de wand van de slokdarm onherstelbaar beschadigen.

Eetbuistoornis

Ieamnnd heeft eetbuien, maar braakt niet en gebruikt geen laxeermiddlen. Daardoor leidt deze eetstornis tot ernstig overgewicht (obesitas)

Mogelijke oorzaken

- beïnvloed worden door cultuur of media

- ontevreden zijn over jezelf of je uiterlijk (negatief zelfbeeld)

- nare gebeurtenissen in je leven

- angst om de controle te verliezen

- faalangst of perfectionisme

Je kunt het niet alleen oplossen, het gaat over meer dan alleen eten

voedselvergiftiging

Infectie

Je krijgt voedselvergiftiging van voedsel dat besmet is met chemische stoffen of ziekteverwekkers, zoals bacteriën.

Je ziet hiernaast de schijf van vijf.
Tot welk vak hoort kaas?

1. Vak 1
2. Vak 2
3. Vak 3
4. Vak 4

De schijf van vijf bestaat uit vijf vakken.
In deze vakken staan gezonde producten
die je iedere dag kunt eten. Welke
voedingsstof vind je vooral in het groene vak?

1. Eiwitten
2. Vitamines
3. Vetten
4. Water

Aan de slag!

2.5 Opdrachten: 1, 2, 3, 5, 6, 7