nieren

• anatomie
• MBO
• Studiejaar 2

Nieren

Lesdoelen

• Aan het einde van de les kun je de functies van de nieren benoemen
  
• Aan het einde van de les kun je in eigen worden het proces van urineproductie benoemen
  
• Aan het einde van de les kun je observatiepunten toepassen bij een zorgvrager met uitdrogingsverschijnselen
  

Wat weet je van:
NIEREN

Wat is de functie van de nieren?
Kies het juiste antwoord

1. afvalstoffen uit bloed verwijderen
2. regeling van de bloeddruk
3. alle antwoorden zijn juist
4. regeling van water- en zoutenhuishouding

Functie van de nieren

Functies van de nieren in het kort

1. Vorming van urine (diurese); afvoeren van afvalstoffen
   
2. Binnen grenzen houden van vocht en elektrolyten, de pH en de bloeddruk 
   
3. Productie van hormonen en vitaminen, zoals:
   

het hormoon EPO (erytropoëtine), dat het beenmerg stimuleert om rode bloedcellen te maken.

een hormoon dat de bloeddruk verhoogt (ADH en Aldosteron)

vitamine D. De nier zet vitamine D uit de huid om in de actieve vorm (vitamine D3). Dat zorgt voor meer calcium in het bloed

Nefronen

• Liggen in nierschors en niermerg 
• Functionele eenheid van de nier -> Filteren het bloed en maken urine
• Elke nier heeft 1 miljoen nefronen

Wat is filtratie?

Hoeveel % van het bloed dat het hart uitpompt gaat naar de nieren?

1. 5%
2. 10%
3. 20%
4. 1%

Overtollige afvalstoffen toegevoegd aan de urine

• Bilirubine is het afbraakproduct van het hemoglobine (HB)
  
• Urinezuur is een afbraakproduct van de cellen (stofwisseling)
  
• Ureum is het afbraakproduct van eiwit
  
• Creatinine is het afbraakproduct van spierweefsel
  

Hoeveel liter voorurine wordt er per 24 uur geproduceerd?

1. 160
2. 170
3. 180
4. 190

VOLUME REGULATIE

Bloeddruk regulatie

•  Hoe meer water en elektrolyten worden vastgehouden, hoe hoger de bloeddruk. 
  
• Bij een te lage bloeddruk maken de nieren een hormoon dat de bloeddruk verhoogt (Renine/aldosteron) (RAAS systeem) en neemt de productie van het ADH toe
  

VOLUME REGULATIE

NIEREN EN HET REGELEN VAN DE PH WAARDEN

De nieren hebben een functie bij het regelen van de zuurtegraad in het lichaam.

Een lage zuurgraad noemen we acidose

Een te hoge zuurgraad noemen basisch

De nieren kennen een buffersysteem op basis van het bicarbonaat.

Bicarbonaat is basisch

De longen kennen een buffersysteem op basis van het koolzuur.

Koolzuur is zuur

Dit doen ze onder invloed van H+ ionen, dat zijn positief geladen waterstofdeeltjes.

Bij een teveel aan H+ ionen wordt het lichaam zuurder

Bij een tekort aan H+ionen wordt het lichaam basisch 

De ademhaling regeert op deze zuurtegraad door sneller te ademen.

De nieren reageren door natriumbicarbonaat vast te houden of meer uit te plassen. 

Dit is een continue proces in je lichaam

Wat is dehydratie?

Benoem verschijnselen die te observeren zijn bij dehydratie

een negatieve vochtbalans (vochtinname is kleiner dan vochtuitscheiding)

weinig urine, donkere urine

een droge huid met een lage turgor (huidspanning). De lage turgor kun je signaleren als je een huidplooi op de buik of arm oppakt. Bij een lage turgor blijft de plooi staan als je hem hebt losgelaten.

diepliggende ogen

droge lippen, droge slijmvliezen (mond, ogen)

sufheid, trage reacties

dalende bloeddruk

snelle pols

afname lichaamsgewicht

Urine- incontinentie heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van leven van een zorgvrager.

vaak

regelmatig

soms

niet

waardoor komt een frequente mictie?

waardoor kan de kleur van urine veranderen?