Verdieping: geschiedenis van het humanisme LSM

• Lev
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Verdieping: geschiedenis van het humanisme LSM

Wat is géén belangrijk kenmerk van het humanisme

1. De mens moet Vertrouwen in de menselijke wil en het menselijke verstand
2. Binnen het humanisme geloof je niet in God
3. Mensen moeten zelf zingeven aan het leven
4. De mens heeft het recht om over zijn eigen leven te beschikken

Het woord humanisme komt af van het Latijnse woord......

Sinds wanneer kent de geschiedenis humanistische ideeën, denk jij?

Klassieke oudheid

Renaissance

Verlichting

Humanisme in de Klassieke Oudheid (800 v. Chr. - 500 n. Chr.)

- Uitingen die we als humanistisch opvatten

-Inzoomen op verschillende filosofen: Socrates, Cicero, Protagoras, Seneca

Socrates (469-399 v. Chr.)

-Atheense filosoof

-Écht nadenken over het leven
-Alles kritisch bevragen

-Eigen verstand belangrijker dan de goden

-Gifbeker

Waarom zijn de ideeën van Socrates humanistisch volgens jou?

Cicero (106-43 v. Chr.)

-Romeinse filosoof

-Oratore schrijft hij over cultuur en openstaan voor een ander (humanitas)

-Onthoofd, handen afgehakt en tentoon gesteld op het Forum Romanum

Waarom zijn de ideeën van Cicero humanistisch, volgens jou?

Protagoras en Seneca

- Humanistische ideeën vooral aanwezig bij intellectuelen en filosofen

- Vertrouwen op de menselijke vermogens (redeneren, denken, argumenteren) en niet op geloof.

Wat is het belangrijkste kenmerk van humanisme uit de klassieke oudheid?

Taak: denkers uit de Renaissance

- Lees bladzijde 65 van jouw boek (Standpunt) en raadpleeg internet

-Noem minimaal drie humanisten uit de tijd van de renaissance en schrijf in een of twee zinnen hun ideeën op.

Humanisme in de Renaissance

- Renaissance betekent 'wedergeboorte'

- Aan het einde van de middeleeuwen gaat de mens zichzelf meer centraal stellen. Dat komt door:

1) de ontdekking van nieuwe wereldbeelden
2)de ontwikkeling van wetenschap en kunst
3) de uitvinding van de boekdrukkunst

- Steeds meer mensen gingen lezen en schrijven en herkenden interpretatiefouten van de Bijbel (aflaten, celibaat, aanwezigheid van een paus, e.d.)

-Mensen weten steeds meer over de eigen cultuur en die van anderen. Dat geeft zelfvertrouwen

Taak: schilderkunst verandert

1) Verschillen merk je op tussen de schilderijen?
2) Waarom zijn verandert de schilderkunst?

Humanisme tijdens de Verlichting

-17de en 18de eeuw komt het humanisme opnieuw tot bloei

-Menselijke rede (verstand) staat centraal

-Opkomst techniek en wetenschap

-M.b.v. wetenschap kan de mens de kwaliteit van het menselijk bestaan verbeteren

-Sterk gericht op de oudheid

-Ontwikkeling van het gymnasium en Bildung (=vorming tot zelfstandige, vrije mensen met een gevoel voor cultuur en geschiedenis)

-God en de mens kunnen naast elkaar bestaan; wetenschap deed men doen twijfelen aan het bestaan van God

-Zelfbeschikkingsrecht werd heel belangrijk

Moderne humanisme (20ste eeuw- nu)

-In de 20ste eeuw werd het humanisme een georganiseerde levensbeschouwing.

-Na WOII werd in Nederland het Humanistisch Verbond opgericht.

-Moderne humanisme sterk beïnvloed door het atheïsme, ook veel agnosten

Aan de slag: humanistische helden

-Raadpleeg bladzijde 64 t/m 67 in jouw boek en eventueel internet en vul het onderstaande schema in voor de volgende filosofen: Socrates, Cicero, Jean-Paul Sartre, Thomas Hobbes, Jaap van Praag, Spinoza, Lessing

- Voor deze taak krijg je 20 minuten. Je mag zachtjes overleggen met je buur.

Naam:

Periode:

Idee:

Geloof in God?