TH5 - V5 - BS1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

planner

30/3 BS1  bouw groei en ontwikkeling

3/4 + 6/4 BS 2 transport in planten + BS4 voortplanting

10/4 = pasen 

13/4 BS voortplanting (vervolg) 

17/4 + 20/4 = iMAS week -> BS 5 reageren op de omgeving + microscopie

8/5 + 11/5 BS 3 (thema 3 stofwisseling) koolstofassimilatie + BS3 assimilatie en dissimilatie

15/5 toets DNA + stofwisseling 

22/5+25/5 -> praktische opdracht?? 

zie classroom 

ingesproken pokerpoints voor (extra) uitleg

https://biologiepagina.nl/Vwo5/Planten/inleiding.htm 

https://www.bioplek.org/inhoudbovenbouw.html 

BS1 Bouw, groei en ontwikkeling

weefsels 

het maakt niet uit waar je een doorsnede maakt van een plant je komt er 3 type weefsels tegen:

- dekweefsel

- vaatweefsel

- vulweefsel

elk bestaan uit meerdere type cellen

weefels

nerven = vaten

epidermis

• dekweefsel
• bescherming waterverlies + infecties
  

vaatweefsel

• vasculair weefsel
• transportvaten

vulweefsel

• grond weefsel 
• opslag, stevigheid, fotosynthese

vaatcel typen

bastcellen

• levende cel
• bastvaten
  

houtcellen

•  NIET levende cel
• houtvaten
• afzetting cellulose en houtstof

celdeling

deelweefsels = meristemen

meristeemcellen = stamcellen

toppen stengels + wortel = groeipunt

proces: 

stamceldeling: 2 dochtercellen

1 van de 2 dochtercellen blijft stamcel

de andere gaat strekken en specialiseren 

celdeling

deelweefsels = meristemen

meristeemcellen = stamcellen

toppen stengels + wortel = groeipunt

proces: 

stamceldeling: 2 dochtercellen

1 van de 2 dochtercellen blijft stamcel

de andere gaat strekken en specialiseren 

lenge- en diktegroei

lengtegroei:

• stengeltop en worteltop
• meristeem dat cambium heet
• 1 vd 2 dochtercellen blijft in cambium
• de andere cel gaat naar buiten
• naar binnen toe: houtcellen 
• naar buiten toe: bastcellen

lengtegroei->

dikte groei->

vaten

bastvaten:

• levende cel
  
• dwarswand van de cel met openingen

houtvaten

• niet levende cel
• celwanden verdikken
• cel verdwijnt, 
• wanden niet

= zeefplaat

= meristeem 

= stamcel soort

= dwarswand opening 

= dood weefsel

jaarringen

voorjaarshout 

• wijde houtvaten met dunne wanden

zomerhout

• nauwere houtvaten met dikkere wanden

bast

• geen ringen te onderscheiden door samendrukking van de cellen

BS4 Voortplanting

5 rijken

bacteriën

protisten

schimmels

dieren

planten

voorkennis uit onderbouw:

ordenen

stammen

wieren (algen)

sporenplanten 

zaadplanten

stam	wieren	sporenplanten	zaadplanten
wortels, stengels	nee	ja	ja
bloemen	nee	nee	ja
voortplanting	nvt (celdeling)	sporen	zaden

zaadplanten: voortplanting

naaktzadigen

gymnospermen

bedektzadigen

angiospermen 

zaden bedekt door vrucht

zaden tussen lamellen  

levenscyclus van een zaadplant

Geslachtelijke voortplanting:

bedektzadigen -> bloem

(vrouwelijk geslachtsorgaan)

(mannelijk geslachtsorgaan)

Geslachtelijke voorplanting 

mannelijk voortplantingsorgaan:

• meeldraden
  

mannelijke geslachtscellen: 

• stuifmeelkorrels 
  

helmvakjes

Geslachtelijke voorplanting 

vrouwelijk voortplantingsorgaan:

• stamper
  

vrouwelijke geslachtscellen: 

• zaadbeginsel/eicel 
  

(1)

(6)

geslachtelijke voortplanting

bestuiving 

landen van stuifmeelkorrel bovenop de stempel 

(de 2 haploïode cellen stuifmeelkorrel en eicel NIET samengesmolten)

bevruchting 

samensmelting samensmelting en ontstaan van de zygote (diploïde)

dmv stuifmeelbuis die groeit uit de stuifmeelkorrel

geslachtelijke voortplanting

bestuiving 

landen van stuifmeelkorrel bovenop de stempel

(de 2 haploïode cellen stuifmeelkorrel en eicel NIET samengesmolten)

bevruchting 

samensmelting en ontstaan van de zygote

dmv stuifmeelbuis die groeit uit de stuifmeelkorrel

bevruchte eicel -> kiem/embryo

zaadbeginsel -> zaad 

vruchtbeginsel -> vrucht

geslachtelijke voortplanting

dus hier bevruchting! 

bestuiving

= het overbrengen van de stuifmeelkorrels op de stempel van een andere bloem van dezelfde plantensoort

zelfbestuiving

stuifmeel komt terecht op de stempel van dezelfde plant

kruisbestuiving

stuifmeel komt terecht op de stempel van een andere plant

<- windbloemen

 

insectenbloemen->

meer weten?

oefening BS4 op de classroom

verspreiding van de zaden

waarom? 

• water
• licht
• voedingsstoffen

verspreiding van zaden

wind

dieren -> poep

katapult systeem

(Reuzenbalsemien)

water

ongeslachtelijke voortplanting 

klonen:

• knollen (aardappelen)
• bollen
• wortelstokken (aardbeien/duingras)
• scheuren
• in het lab

klonen gevolg:

• behoud van genetische eigenschappen
  
• voorspelbaar resultaat
  
• zelfde gevoeligheid 
  
• in het lab
  
• genetische modificatie
  

huiswerk 

puzzel BS1

BS1 - opdracht 1-3

BS4 - opdracht 33-37

classroom opdracht BS4

BiNaS opdracht vaten