les 1 van H3.4 Atoommassa, molecuulmassa en de mol

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

§3.4- Atoommassa en molecuulmassa (2)

Les 1 van 3.4 - 

Atoommassa, 

molecuulmassa en de mol

Leg klaar: Scheikundeschrift, boek en rekenmachine

Planning voor Hoofdstuk 3.4

• 4 lessen 
• uitleg
• oefenen met opgaven
• SO - maandag 23 mei (weging 1x)

Deze les:

• wat is atomaire massa-eenheid
• molecuulmassa berekenen met behulp van de relatieve atoommassa
• WAT is de mol?

inleiding

In deze les gaan we rekenen aan de massa van atomen en moleculen.

Atomen zijn ontzettend klein.....hoe klein eigenlijk?

Wat zou de massa van één H-atoom zijn?
geef een getal + eenheid

atomaire massa-eenheid

De massa van een waterstofatoom is 1,66*10^-27 kg

Niet zo handig...

Daarom is de atomaire massa-eenheid bedacht, dat is de u. 

1 u = 1,66*10^-27 kg (dit getal hoef je niet uit je hoofd te kennen!)

atomaire massa-eenheid        Noteer

De massa van een waterstofatoom is 1,66*10^-27 kg

De massa van een waterstofatoom is 1 u

relatieve atoommassa          Noteer

= gemiddelde massa van alle isotopen van 1 atoomsoort

Even herhalen: Isotopen

Isotopen zijn atomen van hetzelfde element met een verschillend aantal neutronen.

Atoommassa:    35 u               37 u

Voorkomen:      75%                25%              

Wat is nu de gemiddelde atoommassa van Chloor?

Relatieve atoommassa 

De relatieve atoommassa  van ieder atoom kun je aflezen in het Periodiek systeem (blz 194).

Zo is de massa van 

element Cl = 35,45 u. 

leerdoelcheck

Noteer de antwoorden bij de volgende vraag in je schrift.

Wat is de relatieve atoommassa van de volgende atomen? Gebruik het periodiek systeem op blz 194 in het boek.

• waterstof
• zuurstof
• koolstof
• zwavel
• aluminium

leerdoelcheck

Wat is de relatieve atoommassa van de volgende atomen?

waterstof         H          1,008 u

zuurstof            O          16,00 u   

koolstof             C          12,01 u

zwavel                S           32,06 u

aluminium         Al         26,98 u

Molecuulmassa                     NOTEER

= massa van alle atomen in het molecuul bij elkaar opgeteld

Molecuulmassa's 

Voorbeelden: 

De molecuulmassa van CO = 1 x 12,01 + 1 x 16,00 = 28,01 u

De molecuulmassa van H2O = 2 x 1,008  + 1 x  16,00 = 18,016 u

leerdoelcheck

Noteer de berekeningen bij de volgende vragen in je schrift.

Wat is de molecuulmassa van de volgende moleculen? Gebruik het periodiek systeem op blz 194 in het boek.

• waterstofperoxide (H2O2)
• zwaveltrioxide
• ammoniak

leerdoelcheck

Wat is de molecuulmassa van:

waterstofperoxide (H2O2)       2 x 1,008 + 2 x 16,00 = 34,016 u

zwaveltrioxide           SO3            1 x 32,06 + 3 x 16,00 = 80,06 u

ammoniak                    NH3           1 x 14,01 + 3 x 1,008 = 17,034 u

Begrippen van hoeveelheid

• Dozijn 
• Gros 

• Duo

Een dozijn eieren, kippen, olifanten of wat dan ook, het is altijd een vaste hoeveelheid.

Wat zou volgens jou een handige hoeveelheid zijn om een aantal moleculen weer te geven?

Begrippen van hoeveelheid

Atomen en moleculen zijn heel erg klein

en hebben een kleine massa.

Er zitten dus heeeel veel atomen in 1 gram stof

1 waterstofatoom = 1,66*10-24 gram

Hoeveel waterstofatomen er zitten in 1 gram?

1 waterstofatoom = 1,66*10-24 gram

Hoeveel waterstofatomen zitten er in 1 gram?

1    :   1,66*10-24 = 6,02 * 1023 atomen

WAT is de mol?

De mol is een vaste hoeveelheid, 

een "pakketje" moleculen 

1 mol = 6,02*1023 (moleculen)

Dit getal heet: de Constante van Avogadro (N_A)

Dus 1 mol water, 1 mol goud, 1 mol ...... is altijd 6,02*1023 moleculen!

Noteer en leer

leerdoelcheck

Noteer de antwoorden bij de volgende vraag in je schrift.

Gegeven: 1 mol = 6,02*10²³ (moleculen)

Hoeveel moleculen zitten er in

•  1 mol water
• 1 mol ammoniak
• 2 mol methaan
• 0,5 mol koolstofdioxide

leerdoelcheck

Gegeven: 1 mol = 6,02*1023 (moleculen)

Hoeveel moleculen zitten er in

1 mol water                             6,02 * 1023 water moleculen 

1 mol ammoniak                   6,02 * 1023 ammoniak moleculen 

2 mol methaan                      2 x 6,02 * 1023  = 12,04 * 1023 methaan moleculen 

0,5 mol koolstofdioxide   0,5 x 6,02*10²³ = 3, 01 * 10²³

WAT is de mol?

1 mol =  6,02*1023 deeltjes

Kun je je wel voorstellen hoeveel dat is??

Stel dat je zoveel geld had, of papier, of marshmallows....

 

Eigen werk

Leren: boek blz 150 + 151 + voorbeeldopgaven 1&2 op blz 152 

Maken + nakijken op NOVA online: opgave 1ab + 2 + 3 +4

let op: 

• vervang in opgave 3 het woord "molaire massa" door "molecuulmassa" 
  
• je hoeft in opgave 4 GEEN rekening te houden met het juiste aantal significante cijfers
  

00:54

als je 1 mol centen verdeelt over 6 miljard mensen, hoeveel geld krijgt elke persoon dan?

1. 1 ton
2. 1 miljoen
3. 1 miljard
4. 1 triljard

01:11

Als je een stapel maakt van 1 mol A4 papier, hoe vaak kun je dan op en neer naar de maan?

1. 8000 x
2. 8 miljoen x
3. 8 miljard x
4. 8 triljard keer

02:01

hoe lang duurt het om met 6 miljard mensen 1 mol marshmallows op te eten?

1. 400 jaar lang 1 marshmallow per persoon per seconde
2. 4000 jaar lang 1 marsmallow per persoon per seconde
3. 40 miljoen jaar lang 1 marshmallow per persoon per seconde
4. 4 miljard jaar lang 1 marshmallow per persoon per seconde