Leerpad observeren

• Sociaal Welzijn
• Secundair onderwijs

Observeren

Leerpad observeren

Doelstellingen?

Na het doorlopen van dit leerpad kan je zelf een observatieplan opstellen.

Doelgroep?

Leerlingen uit het 2de jaar/2de graad BSO, richting voeding- verzorging.

Voorwaarden?

Je volgde de vorige onlineles mee waar het onderwerp 'observeren' reeds aan bod kwam.

Intro

Weet jij wat nog wat 'observeren' is? 

Wat was het verschil weer met waarnemen of pedagogisch observeren? 

In dit leerpad gaan we verder aan de slag. 

Observaties ga je heel vaak moeten uitvoeren op stage. 

Dit doe je niet zo maar... 

Voordat we observeren, stellen we een observatieplan op. 

Tijdens dit leerpad kom je te weten uit welke onderdelen dit plan bestaat en leer je een observatieplan zelf opstellen.

Werkwijze

Respecteer de volgorde van het leerpad. Lees de instructies tussenin. 

Bekijk de filmpjes, beluister de audio-fragmenten en maak de oefeningen. 

Moeilijkheden? Keer terug in het leerpad, raadpleeg de cursus

of neem contact op met elkaar (en mij) via onze whatsapp-groep.

Benodigdheden? Een cursusblad, balpen en de cursus.

Tijd?  Dit leerpad neemt ongeveer 40 minuten in beslag. 

Een korte herhalingsoefening: 

Sleep de uitleg naar de juiste term. 

Observeren

Waarnemen

Pedagogisch observeren

Wat je ziet, hoort,... met je zintuigen.

Vooraf gepland, met een duidelijk doel.

Observeren van gedrag.

De 5 grote stappen in een observatie

STAP 1: Het observatieplan opstellen

STAP 2: De observatie

STAP 3: Het registeren

STAP 4: Het interpreteren

STAP 5: Het rapporteren

Het observatieplan opstellen

Dit doe je voor je gaat observeren.

Het plan bestaat uit 6 elementen die je stap voor stap zal ontdekken tijdens dit leerplan.

Stap 1: De motivatie

Je gaat observeren omdat er een vraag of probleem is. 

De motivatie is de reden waarom je observeert. 

Een voorbeeld

Klas 4VVa is nooit in orde met hun lesmateriaal.

Noteer hier zelf een eigen voorbeeld waarom je kan observeren.

Stap 2: Een observatievraag

Je stelt een vraag (?)

Je houdt rekening met de 5 W's. 

Een voorbeeld:

• Wie uit klas 4VV is nooit in orde met zijn lesmateriaal
• In welke lessen is Sofie niet in orde met haar lesmateriaal?

Stap 3: Identificatiegegevens

= info van de persoon

- persoonlijke gegevens

- medische gegevens

- ...

Een voorbeeld:

• Sofie Demey
• Meisje van 16 jaar
• Klas 4 VVa
• zeer beweeglijk in klas
• neemt rilatine
• klasnummer 6

Stap 4: Tijdstip en observatoren bepalen

Tijdstip: wanneer?

Observatoren: Wie ga je observeren?

Een voorbeeld:

• Sofie observeren tijdens iedere les, gedurende 1 week.

Vul gegevens in over jezelf

Identificatiegegevens
over mezelf

Stap 5: Observatiemethodes

Er zijn 4 methodes. Je zoekt een antwoord op deze 2 vragen:

Neemt de observator deel?

• Ja:         actief
• Neen:    passief

Neemt de observator zichtbaar notities?

• Ja:        open
• Neen:   gesloten

Een voorbeeld:

De leerkracht wiskunde observeert Sofie tijdens haar les.

De leerkracht wiskunde neemt deel= actief

De leerkracht wiskunde neemt nadien notities = gesloten

Stap 5: Observatiemethodes

De undercoveragent neemt deel aan een missie. Dit is een voorbeeld van...

1. Een actieve open observatie
2. Een actieve gesloten observatie
3. Een passief open observatie
4. Een passief gesloten observatie

De leerkracht die toezicht houdt op de speelplaats observeert een leerling. Welke observatiemethode is dit?

In het filmpje van mister Bean wordt er gebruik gemaakt van een one-way mirror. De observatoren (de agenten) zien hem maar hij kan de agenten niet zien. 

De observatie is een voorbeeld van een actieve gesloten observatie. De agenten nemen geen zichtbare notities. 

Stap 6: De situatie schetsen

In welke situatie bevindt de persoon zich die je wil observeren?

Waar? 

Een voorbeeld:

• Ik ga Sofie observeren tijdens de turnles op maandag.

Casus van Anouk

Je bent leider/leidster in de chiro. Dit doe je samen met Daan en Ilse. Jullie zijn verantwoordelijk op zondagnamiddag voor de kindjes van 6 tot 9 jaar. Als iedereen aanwezig is, hebben jullie een groepje van 16 kinderen. Het kan soms wel behoorlijk druk zijn. Vandaag hebben jullie een bosspel voorbereid in het gemeentebos. Deze middag kwam de moeder van Anouk Vervaeke naar jullie toe. Anouk zit in het eerste leerjaar. Ze vroeg of jullie Anouk kunnen in de gaten houden tijdens de namiddag. De dokter vermoedt dat het sociale gedrag van Anouk afwijkt van andere kinderen. Maar de arts wil zekerheid hebben en wil Anouk gericht observeren. Daarvoor werken ze samen met de ouders, de school, het CLB en ook tijdens haar naschoolse activiteiten, zoals de chiro. Het is de bedoeling dat alles normaal verloopt en Anouk niets opmerkt van de observatiemomenten. Er wordt van jullie verwacht dat jullie alles noteren wat Anouk doet, met wie ze speelt en hoe ze speelt. 

Extra inoefening? (mag)

Stel voor deze casus het observatieplan op:

Maria (84 jaar) is een nieuwe bewoonster in het rusthuis. Ze heeft geen kinderen en is opgenomen na een zware val thuis, waardoor ze nu een looprek heeft om zich te kunnen verplaatsen. Je vindt dat ze zich nogal gesloten gedraagt tegenover de andere bewoners. Je ziet dat ze altijd alleen op haar kamer zit.

MOTIVATIE:

Maria gedraagt zich gesloten tov bewoners

OBSERVATIEVRAAG:

Hoe gedraagt Maria zich tijdens het middagmaal in het WZC tov de andere bewoners?

IDENTIFICATIEGEGEVENS:

Maria 84 jaar

Val thuis, looprek

Geen kinderen

TIJDSTIP EN OBSERVATOREN

Jijzelf

Tijdens mijn dienst in het WZC

OBSERVATIEMETHODE

Actief

Bedekt

Natuurlijke omgeving

Controleer:

Motivatie:

Maria gedraagt zich gesloten t.o.v. bewoners.

Observatievraag:

Hoe gedraagt Maria zich tijdens het middagmaal in het WZC t.o.v. de andere bewoners?

Identificatiegegevens:

Maria 84 jaar, val thuis, looprek, geen kinderen.

MOTIVATIE:

Maria gedraagt zich gesloten tov bewoners

OBSERVATIEVRAAG:

Hoe gedraagt Maria zich tijdens het middagmaal in het WZC tov de andere bewoners?

IDENTIFICATIEGEGEVENS:

Maria 84 jaar

Val thuis, looprek

Geen kinderen

TIJDSTIP EN OBSERVATOREN

Jijzelf

Tijdens mijn dienst in het WZC

OBSERVATIEMETHODE

Actief

Bedekt

Natuurlijke omgeving

Controleer:

Tijdstip en observatoren:

Jijzelf, Tijdens mijn dienst in het WZC.

Observatiemethode:

Actief, gesloten

Situatie schetsen:

In het rusthuis.

To do:

Neem nu een kijkje op smartschool binnen het onderdeel 'sociaal welzijn'. Er staat een taak voor je klaar.

1. Maak de taak (alleen).

2. Stel het observatieplan op bij de casus.

3. Dien de taak in via smartschool (voor de volgende les).

De taak staat niet op punten. Ik geef je nadien feedback.