H2.4 De Opstand breekt uit

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H2.4 | De Opstand breekt uit

opdrachten 50, 54 t/m 57 + 59 

Wat gaan we doen?

1. In 3 minuten vaststellen wie Filips II was (filmpje).

2. Controleren gemaakte opdrachten.

3. Aantekening 

3. Huiswerk opschrijven

Opdracht 50

Noem de twee belangrijkste eisen van de edelen uit het Smeekschrift.

• Ze wilden dat de Staten-Generaal bijeen zouden komen.
  
• Ze wilden dat de plakkaten tegen ketters voorlopig niet meer zouden gelden.
  

Opdracht 54

Welk motief hadden de deelnemers aan de Beeldenstorm volgens de tekst?

• De protestanten hadden geen eigen kerkgebouwen. Om de katholieke kerken geschikt te maken voor eigen gebruik, wilden ze er alle heiligenbeelden uit weghalen.

Opdracht 55

Bevestigt bron 14 dit motief? Leg je antwoord uit.

• Ja, het motief wordt bevestigd. Op de prent is te zien dat mannen met touwen beelden naar beneden halen. Op de grond liggen kapotte beelden.

Opdracht 56

Uit bron 15 blijkt dat sommige mensen een ander motief hadden om mee te doen. Wat was hun motief?

• Het plunderen van de voorraden in de kerken en kloosters.

Opdracht 57

Kun je dat motief ook in bron 14 zien? Leg je antwoord uit.

• Ja, want je ziet rechts dat sommige mensen allerlei spullen uit de kerk meenemen.

Opdracht 59

Leg uit dat de mening van de schrijver over de Beeldenstorm een voorbeeld is van standplaatsgebondenheid. Gebruik woorden uit bron 15.

• De schrijver is een katholiek uit die tijd en is daarom verontwaardigd over de Beeldenstorm. Hij noemt de deelnemers ‘ketters’ en ‘oproerkraaiers’. Wat ze doen is volgens hem ‘barbaars’ en ‘goddeloos’.

Huiswerk

H2.4 | De Opstand breekt uit.

Lees de paragraaf nogmaals

Maak opdracht 65, 66 en 67

Opdracht 65

Geef twee motieven voor Willem van Oranje om in opstand te komen.

1. Hij wilde zijn in beslaggenomen bezittingen terug.
2. Hij wilde de Nederlanden bevrijden van Alva.

Opdracht 66

Noem twee oorzaken van het groeiende verzet tegen Alva vanaf 1572.

1. Alva wilde de Tiende Penning invoeren.
2. De opstandelingen maakten in hun propaganda gebruik van de plunderingen van steden door Alva’s leger.

Opdracht 67

In 1566 vroeg een groep edelen in het Smeekschrift om het bijeenroepen van de Staten-Generaal. Margaretha matigde de inquisitie. Hierna hielden de protestanten in de buitenlucht hagenpreken. Predikanten riepen de toehoorders op kerken in bezit te nemen en er alle beelden uit te verwijderen. Zo barstte de Beeldenstorm los. Om een eind te maken aan de onrust stuurde Filips II de hertog van Alva met een Spaanse leger naar de Nederlanden. Alva stelde de Raad van Beroerten in. Vanuit Duitsland viel Willem van Oranje in 1568 de Nederlanden binnen. De inval mislukte. In 1572 ging het weer mis, maar onverwachts namen de Watergeuzen Den Briel in. Nu kwamen er meer steden in Holland en Zeeland in opstand, vooral omdat men ontevreden was over de Tiende Penning. Alva sloeg hard terug, maar door plunderingen van steden werd het verzet alleen maar groter.

Huiswerk

Waardoor werd de breuk tussen de opstandige gewesten en Filips II definitief?

Als reactie op de Spaanse Furie van 1576 sloten de gewesten die nog trouw waren aan Filips II vrede met Holland en Zeeland bij de Pacificatie van Gent. In 1579 viel de Pacificatie door de tegenstellingen tussen katholieken en protestanten uiteen en vond de oprichting van de Unie van Atrecht en de Unie van Utrecht plaats. In 1580 kondigde Filips II de vogelvrijverklaring van Willem van Oranje af, die daarop zijn Apologie publiceerde. In 1581 zwoeren de opstandige gewesten Filips in het Plakkaat van Verlating af. 

Leerdoel 2.5 De breuk wordt definitief

Waardoor werd de breuk tussen de opstandige gewesten en Filips II definitief?

Als reactie op de Spaanse Furie van 1576 sloten de gewesten die nog trouw waren aan Filips II vrede met Holland en Zeeland bij de Pacificatie van Gent. In 1579 viel de Pacificatie door de tegenstellingen tussen katholieken en protestanten uiteen en vond de oprichting van de Unie van Atrecht en de Unie van Utrecht plaats. In 1580 kondigde Filips II de vogelvrijverklaring van Willem van Oranje af, die daarop zijn Apologie publiceerde. In 1581 zwoeren de opstandige gewesten Filips in het Plakkaat van Verlating af. 

Huiswerk

H2.5 | De breuk wordt definitief

Lees de paragraaf

maken opdrachten 69, 72, 73, 75 en 76

H2.5 | De breuk wordt definitief

Lees de paragraaf

maken opdrachten 78 t/m 81 en 83